Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Iyun, 2025   |   21 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:39
Shom
20:02
Xufton
21:40
Bismillah
17 Iyun, 2025, 21 Zulhijja, 1446

Britaniyalik ekspert Islom sivilizatsiyasi markazi muzeyiga Ibn Batutta merosini qo‘shishni taklif etdi

04.11.2024   9486   1 min.
Britaniyalik ekspert Islom sivilizatsiyasi markazi muzeyiga Ibn Batutta merosini qo‘shishni taklif etdi

Ibn Battuta (Buyuk Britaniya) xalqaro madaniyatlararo tadqiqotlar markazi direktori Abbos Panakkal Islom sivilizatsiyasi markazi muzeyining paydo bo‘layotgan ko‘rgazmasiga 14 asr musulmon ilohiyotchisi, huquqshunosi va sayohatchisi Ibn Batutta merosini qo‘shishni taklif qildi.


Abbos Panakkal “Ibn Battuta tilga olgan qadimiy shaharlar: O‘zbekiston shaharlarining merosi va zamonaviy o‘zgarishlari” loyihasini Madaniy meros haftaligida O‘zbekiston sivilizatsiyasi markazi muzeyining “Birinchi uyg‘onish” zali ko‘rgazmasini shakllantirishga bag‘ishlangan forumda taqdim etdi, deb yozadi WOSCU matbuot xizmati.


“Ibn Battuta Yevropadan Xitoyga sayohat qilgan, uning bu sayohati Afrikani ham qamrab olgan. U O‘zbekiston va Hindiston hududlarida ham bo‘ldi. Shunday qilib, bu merosni birlashtirdi va bir qator noyob narsalarni olib keldi. U mashhur olim va ilohiyotchi edi. O‘zbekiston zamini esa muhaddislar va yetuk allomalar yurti edi. Shuning uchun u juda muhim odamlarni tilga olgani aniq. Bu yerga kelib, Imom Buxoriy qabrini ziyorat qilganini aytdi. Ibn Battuta shu hududdagi boshqa olimlarni ham tilga olgan va ko‘plab hukmdorlarning mehmoni bo‘lgan”, – deb ta’kidlaydi Panakkal.


Ibn Battuta 14 asrda islom va noislom olamining ko‘plab mamlakatlarida sayohat qilgan musulmon ilohiyotchisi, ilohiyot olimi, sayyoh va savdogardir, deb yozadi “Darakchi.uz”.


Mashhur sayyoh ibn Battuta Samarqand, Urganch va Buxoro shaharlarida bo‘ldi. Keyinchalik bu hududlarda hukmronlik qilgan mo‘g‘ul hukmdorlari tomonidan qabul qilindi. Chag‘atoy xoni Tarmashirin qarorgohiga ham tashrif buyurdi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati

Boshqa maqolalar

Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

13.06.2025   7990   2 min.
Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

O‘tgan solih zotlar jamoat bilan namoz o‘qiyolmay qolsalar, bir-birlariga ta’ziya izhor qilishar ekan. Shunday zotlardan biri Hotamul Asom aytadi: “Men jamoatga ulgurmay qoldim, shunda menga Abu Is'hoq Buxoriyning bir o‘zi ta’ziya bildirdi. Agarda o‘g‘lim o‘lib qolsa minglab odamlar ta’ziya izhor qilishadi. Buning sababi odamlar nazdida din musibati dunyo musibatlaridan ko‘ra arzimas sanalganidandir”.

Bugungi kunda oramizda qanchalab odamlar jamoat namozlarini o‘tkazib yuboradilar, jiddiy e’tibor qaratmaydilar. Ba’zida ish, g‘am-tashvishlarning ko‘pligini bahona qilamiz, to‘g‘rimi?! Yana ko‘plar tuni bilan uxlamasdan, bomdod namoziga yaqin uxlab qolishlari ham bor gap.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Zimis­tonda masjidlar sari odim tashlovchilarga qiyomat kunidagi tamomiy nurning xushxabarini beringlar”[1] deganlarini nahot eshitmagansiz?!

Shayton sizning ustingizdan g‘alabaga erishib, namozda xotirjamligingizni ketkazishiga imkon bermang!

Omir ibn Abdulloh o‘lim to‘shagida yotganlarida azon ovozini eshitib: “Meni qo‘limdan tutinglar”, dedilar. Omir ibn Abdullohga “Axir siz betobsiz-ku”, deyishganida: “Allohning chaqirig‘ini eshitib turib, unga rioya qilmaymanmi”, dedilar. Keyin  u kishini qo‘lidan ushlab turg‘izishdi. Masjidda imom bilan shom namozining bir rakatini o‘qidilar va jon taslim qildilar.

Yana bir misol: Sufyon ibn Uyayna azon aytilishidan ilgari namozga borishga ishtiyoqmand bo‘lganlar va doim: “Namozga azon aytilmagunicha masjidga kelib turmaydigan yomon qul bo‘lma. Chunki yomon qul chaqirmaguningcha kelmaydi”, der edilar.

Oisha roziyallohu anho onamiz aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan suhbatlashib o‘tirardik, u zot ham biz bilan gaplashib o‘tirardilar. Bordi-yu, namoz vaqti kirib qolsa, bir-birimizni tanimaganday bo‘lib olardik”[2].

Shukrki, oramizda masjidda birinchi safga joylashish uchun g‘ayrat qiluvchilar ko‘payib bormoqda. Nabiy alayhissalom: “Agarda odamlar azonda va birinchi safda nimalar borligini bilishsa edi, unga erishish uchun qur’a tashlashdan boshqa chora bo‘lmasa, albatta, qur’a tashlagan bo‘lardilar”, deganlar.

 Said ibn Musayyab aytadi: “Men ellik yildan beri biror marta birinchi takbirni o‘tkazib yubormaganman. Ellik yildan buyon namozda birorta kishining boshining orqasiga qaragan emasman”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy va Imom  Abu Dovud rivoyati.
[2]  Mursal hadis. Iroqiyning “Ihyo”ga yozgan taxrijiga qarang (1, 205).