Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Маъруф Кархий раҳимаҳуллоҳ ёронлари билан Бағдодда дарё ёқасида ўтирган эдилар. Шунда дарё ёқалаб бир қанча ёш йигитлар гаплашиб, кулишиб, рақс тушиб, маст бўлиб ўтиб кетишди. Бошқа бир йўловчилар Маъруф Кархийни таниб қолиб: "Эй Шайх, бу йигитларнинг Аллоҳга исён қилиб юришларига индамай турасизми? Уларни дуоибад қилмайсизми?" дейишди. Шунда Маъруф Кархий ҳазратлари қўлларини осмонга кўтариб: "Аллоҳим, уларни бу дунёда хурсанд қилиб қўйганингдек, охиратда ҳам уларни хурсанд қилгин", деб дуо қилдилар. Бояги кишилар бундан ҳайрон бўлиб: "Уларни дуоибад қилиш ўрнига уларнинг ҳаққига дуоихайр қилдингизку?" дейишди. Маъруф Кархий раҳимаҳуллоҳ: "Агар Аллоҳ таоло уларни охиратда хурсанд қилса, демак уларни бу дунёда тавба қилишларига муваффақ қилади", дедилар.
Абу Ҳомид Ғаззолийнинг "Иҳёу улумиддин" китобидан.
Бу ривоятдан шу нарса маълум бўладики, Аллоҳнинг дўсти бўлган валий зот Маъруф Кархийнинг тариқатларида инсонларга ҳидоят ва яхшиликни ихлос билан тилаш асос қилиб олинган. Умуман олганда барча тасаввуф тариқатлари инсонларга фақат эзгулик тилашни ўзларига асос қилиб олган, уларга на зоҳирда ва на ботинда зарар беришдан буткул йироқ. Зеро, Аллоҳ яратган махлуқотларга нисбатан дилда ёмон кўриш ва нафрат сақлаш Ислом дини ахлоқидан эмас. Тўғри, гуноҳ ҳар доим ҳам ёмон кўрилади, лекин гуноҳкорнинг ўзидан нафратланилмайди.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ
Қўлни бўғимгача ювиш фойдалари
Маълумки, биз таҳоратни икки қўлимизни ювишдан бошлаймиз. Бунинг кўплаб фойдалари бор. Инсон қўли билан турли нарсаларни ушлайди, ўзгалар билан қўл бериб кўришади. Мана шу нарса бактериянинг тарқалиши ва унинг кўпайишига сабаб бўлади. Қўл орқали юқадиган касалликларга ич терлама, дизентерия (ичбуруғ) ва гастрит кабиларни мисол қилиб келтириш мумкин.
Исломда қўлни покиза сақлаш, тирноқларни вақтида олиб, озода бўлиб юриш ҳар бир мўмин-мусулмоннинг қатъий вазифаларидан саналади.
Қўл ювилганда, бармоқ учларидан нур чиқиб, қўл атрофида доира ҳосил қилади. Бунинг натижасида бизнинг ички энергиямиз ҳаракатга келади ва қўлларимиз тоза, чиройли кўриниш касб этади.
Оғизни чайиш (мазмаза) фойдалари.
Таҳоратда аввал қўлларни ювишнинг фойдаси жуда кўп. Агар қўллар яхшилаб ювилмаса, бактериялар оғиз орқали ошқозонга ўтиб, касаллик келтириб чиқаради.
Оғизни пок тутиш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Унга ҳаво, озиқ-овқат ва бошқа сабаблар билан турли зарарли моддалар тушади. Агар булар вақтида тозаланмаса ёки мисвок билан покланмаса, оғизда кўплаб касалликлар, жумладан, милк ва тиш касалликлари келиб чиқади.
Таҳоратда мисвок ишлатиш суннати муаккада бўлиб, бу нарса тиббий нуқтаи назардан ҳам фойдалидир.
Замонавий илмий кашфиётлар мисвок ҳақида қуйидаги хулосаларга келди:
– арок дарахтидан олинадиган мисвок таркибида кўп миқдорда фторид бўлиб, бу модда тиш чиришининг олдини олишда катта аҳамиятга эга;
– мисвок эмал ва милкларга зарар бермаган ҳолда тишларни муваффақиятли тозалайди ва оқартиради;
– мисвок таркибидаги табиий антисептиклар оғиздаги зарарли микроорганизмларга қирон келтиради;
– мисвок таркибидаги фтор моддаси тишларнинг кариесга йўлқишининг олдини олади;
– хлор моддасига эга бўлгани сабабли тишлардан турли ранг ва доғларни кеткизади;
– ошловчи кислота (дубилъная кислота) милкни касалликлардан сақлайди;
– хлорид моддаси ҳар хил тошма ва доғларнинг кетишига ёрдам беради;
– мисвок таркибидаги силикат моддаси тишларни оқартиради;
– мисвокдаги баъзи моддалар оғиз саратони ва чиришнинг олдини олади;
– фарфор моддаси тишни чиритувчи бактериялардан ҳимоя қилади;
– мисвокдаги хушбўй ёғ сўлак ажралиб чиқишини (саливация ) кўпайтиради ва натижада ксеростомия касаллигининг олди олинади;
– мисвок умумий шамоллашнинг оддий давосидир;
– гингивит касаллигини камайтиради;
– арок дарахти экстракти билан оғиз чайилса, оғиздаги бактериялар 75% гача камайиши ўз тасдиғини топди. Мисвок билан тозалаганда ҳам шу натижага эришилади;
– милк қонашининг олдини олади;
– Мисрда олиб борилган изланишларда маълум бўлишича, мисвок билан оғиз тозалангач, унинг қолдиқлари икки кунгача (!) бактерияларни ўлдириш хусусиятини сақлаб қолар экан;
Одилхон қори Юнусхон ўғли