Аристотел Сократ Онассис 1906 йил таваллуд топган. Кемасозлик бизнеси билан шуғулланган, биринчи бўлиб супертанкерларни қуришни бошлаган грециялик халқаро тадбиркор.
Онассис 25 ёшида миллионер бўлган. Икки нафар фарзанднинг отаси эди. Ўғли 24 ёшида самолёт ҳалокатида, қизи эса 37 ёшида вафот этган.
1974 йилда 500 миллион АҚШ долларидан ортиқ сармояга эга миллиардер Онассис миастения гравис (myasthenia gravis) яъни мускулларнинг тез толиқиши билан кечувчи сурункали аутоиммун касаллигига чалинади.
Мускулларини ўзи мустақил равишда ишлата олмас, ҳатто кўзларининг юқори қовоғини ҳам кўтара олмасди. Касаллик сабабли нафас олишда иштирок этувчи мускуллар зарарланиб, Онассис нафас олишга қийналиб, бўғилиб қоларди. 1975 йил нафас этишмовчилиги туфайли 69 ёшида вафот этди.
Вафотидан олдин миллиардердан орзуси ҳақида сўрашганда “Энг катта орзуим – бир марта бўлса ҳам кўзимни очиб-юмишни хоҳлайман, бунинг учун бор бойлигимни бераман” деб жавоб беради.
Бир маротаба кўзни очиб-юмишнинг неъмат эканини афсуски яхши англамаймиз, унинг қадрига етмаймиз. Аллоҳнинг берган неъматлари беминнат ва беҳисобдир, уларнинг ўрнини ҳеч нарса боса олмайди.
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Беш нарсадан олдин беш нарсани ғанимат бил: кексалигинг олдидан ёшлигингни, касаллигинг олдидан саломатлигингни, камбағаллигинг олдидан бойлигингни, машғуллигинг одидан бўшлигингни, ўлиминг олдидан ҳаётингни”, деганлар (Имом Ҳоким ривояти).
Жунайд Бағдодий раҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Ҳақиқий шукр – Аллоҳ берган неъматни У ҳаром қилган ишларга ишлатмасликдир”.
Аллоҳим берган неъматларингдан Ўзинг рози бўладиган амалларга фойдаланишимизга тавфиқ бергин.
Даврон НУРМУҲАММАД
Қўлни бўғимгача ювиш фойдалари
Маълумки, биз таҳоратни икки қўлимизни ювишдан бошлаймиз. Бунинг кўплаб фойдалари бор. Инсон қўли билан турли нарсаларни ушлайди, ўзгалар билан қўл бериб кўришади. Мана шу нарса бактериянинг тарқалиши ва унинг кўпайишига сабаб бўлади. Қўл орқали юқадиган касалликларга ич терлама, дизентерия (ичбуруғ) ва гастрит кабиларни мисол қилиб келтириш мумкин.
Исломда қўлни покиза сақлаш, тирноқларни вақтида олиб, озода бўлиб юриш ҳар бир мўмин-мусулмоннинг қатъий вазифаларидан саналади.
Қўл ювилганда, бармоқ учларидан нур чиқиб, қўл атрофида доира ҳосил қилади. Бунинг натижасида бизнинг ички энергиямиз ҳаракатга келади ва қўлларимиз тоза, чиройли кўриниш касб этади.
Оғизни чайиш (мазмаза) фойдалари.
Таҳоратда аввал қўлларни ювишнинг фойдаси жуда кўп. Агар қўллар яхшилаб ювилмаса, бактериялар оғиз орқали ошқозонга ўтиб, касаллик келтириб чиқаради.
Оғизни пок тутиш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Унга ҳаво, озиқ-овқат ва бошқа сабаблар билан турли зарарли моддалар тушади. Агар булар вақтида тозаланмаса ёки мисвок билан покланмаса, оғизда кўплаб касалликлар, жумладан, милк ва тиш касалликлари келиб чиқади.
Таҳоратда мисвок ишлатиш суннати муаккада бўлиб, бу нарса тиббий нуқтаи назардан ҳам фойдалидир.
Замонавий илмий кашфиётлар мисвок ҳақида қуйидаги хулосаларга келди:
– арок дарахтидан олинадиган мисвок таркибида кўп миқдорда фторид бўлиб, бу модда тиш чиришининг олдини олишда катта аҳамиятга эга;
– мисвок эмал ва милкларга зарар бермаган ҳолда тишларни муваффақиятли тозалайди ва оқартиради;
– мисвок таркибидаги табиий антисептиклар оғиздаги зарарли микроорганизмларга қирон келтиради;
– мисвок таркибидаги фтор моддаси тишларнинг кариесга йўлқишининг олдини олади;
– хлор моддасига эга бўлгани сабабли тишлардан турли ранг ва доғларни кеткизади;
– ошловчи кислота (дубилъная кислота) милкни касалликлардан сақлайди;
– хлорид моддаси ҳар хил тошма ва доғларнинг кетишига ёрдам беради;
– мисвок таркибидаги силикат моддаси тишларни оқартиради;
– мисвокдаги баъзи моддалар оғиз саратони ва чиришнинг олдини олади;
– фарфор моддаси тишни чиритувчи бактериялардан ҳимоя қилади;
– мисвокдаги хушбўй ёғ сўлак ажралиб чиқишини (саливация ) кўпайтиради ва натижада ксеростомия касаллигининг олди олинади;
– мисвок умумий шамоллашнинг оддий давосидир;
– гингивит касаллигини камайтиради;
– арок дарахти экстракти билан оғиз чайилса, оғиздаги бактериялар 75% гача камайиши ўз тасдиғини топди. Мисвок билан тозалаганда ҳам шу натижага эришилади;
– милк қонашининг олдини олади;
– Мисрда олиб борилган изланишларда маълум бўлишича, мисвок билан оғиз тозалангач, унинг қолдиқлари икки кунгача (!) бактерияларни ўлдириш хусусиятини сақлаб қолар экан;
Одилхон қори Юнусхон ўғли