Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
25 Май, 2025   |   27 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:17
Қуёш
04:56
Пешин
12:25
Аср
17:30
Шом
19:47
Хуфтон
21:20
Bismillah
25 Май, 2025, 27 Зулқаъда, 1446

Камҳаракат ҳаёт тарзининг саломатликка таъсири

19.11.2024   4956   1 min.
Камҳаракат ҳаёт тарзининг саломатликка таъсири

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Биз ҳаракатсиз яшаш тарзи тўғрисида салбий маънодаги гапларни кўп эшитамиз, у ёмон кайфиятга сабаб бўлиши ёки ҳатто касалликлар ҳам қўзғатиши мумкинлиги тўғрисида айтишади. Ҳақиқатан ҳам нима учун ҳаракатсиз яшаш тарзи шунчалик зарарли?

Жисмоний ҳаракат мияда янги ҳужайралар пайдо бўлиши ва бошқа ўзгаришлар юз беришини таъминлаш билан унинг ҳолатига амалий таъсир ўтказади. Янги тадқиқодлар шуни кўрсатадики, ҳаракатсизлик бош миядаги айрим нейронларнинг деформациясига олиб келади, бу эса ўз навбатида юракка ҳам таъсир қилади.

Бундан 20 йил олдин кўпчилик олимлар қарилик бошланиши билан мия тузилиши бутунлай маҳкамланиб қолади деб ҳисоблашган. Лекин охирги неврологик тадқиқодлар натижасига кўра, бутун ҳаётимиз давомида мия ўз ҳаракатчанлигини сақлаб қолар экан. Олимлар мия ривожланиши учун айниқса жисмоний машқлар самарали бўлишини айтишмоқда.

Олимлар тахмин қилишларича симпатик асаб тизими миянинг рострал бўлимидаги нейронлар томонидан ҳаддан ташқари кўп хабар олиши натижасида тартибсиз ва хавфли муносабат билдира бошлайди.

Оддий қилиб айтганда, нейронлар симпатик асаб тизимини анча қаттиқроқ безовта қила бошлади, бу эса ўз навбатида унинг фаолият мувозанати бузилишига олиб келади. Натижада қон босими ошишини ва юрак-томир касаллигини келтириб чиқаради.

Хулоса: камҳаракатли яшаш тарзининг  жуда кўп физиологик оқибатлари бор, шу жумладан бош миянинг тузилиши ва фаолиятига ҳам таъсир етказади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кучли мўмин кучсиз мўминдан Аллоҳга севимлироқдир, лекин ҳар иккисида ҳам яхшилик бор", деганлар. 

Бошқа мақолалар

Нима учун жума куни қайғуларингиз камаяди?

22.11.2024   6481   3 min.
Нима учун жума куни қайғуларингиз камаяди?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Бир қиз айтади:

«Худонинг берган куни ҳали у тарафдан, ҳали бу тарафдан мени ғам-ташвишлар сиқувга олади. Лекин жума куни кайфиятим бошқача бўлади, қайғуларим камайиб, хурсандчилигим ортади. Сизларга бунинг сирини айтиб бераман.

 

Авс ибн Авс розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар: «Энг афзал кунлардан бири – жума кунидир. Одам алайҳиссалом шу куни яратилган, руҳи ҳам шу куни қабз қилинган. Сурга шу куни пуфланади. Даҳшатли қичқириқ ҳам шу куни бўлади. Бу кунда менга кўп салавот айтинглар, чунки салавотларингиз менга кўрсатиб турилади». Саҳобалар «Ё Аллоҳнинг Расули, сиз тупроққа қоришиб кетган бўлсангиз, қандай қилиб салавотларимиз сизга кўрсатилади?» дедилар. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ азза ва жалла анбиёларнинг жасадини тупроққа ҳаром қилган», дедилар (Абу Довуд, Насоий ривояти).


Мана шу муборак ҳадисни эшитганимда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мени қандай қилиб таниб олишларини ўйладим. Ҳар жума куни айтган салавотларим у зотга етказиб турилар экан. Расулуллоҳ мени умуман салавот айтмаган ёки жуда кам салавот айтган ҳолимда таниб қолсалар-чи? Буни ўйлаб, ўзимдан ҳам, Расулуллоҳдан ҳам жуда уялиб кетдим. Қиёмат куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мени таниб олсинлар, у зотга кўп салавот айтганим учун шафоат қилсинлар деб умид қилиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга кўп-кўп салавот айтадиган бўлдим. Ҳар жума куни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга кўпроқ салавот айтишни одат қилдим.

Шундан кейин салавот айтиб бўлишим билан улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга кўрсатилаётганини ўйлаб, жума кунини чинакамига севиб қолдим. Жума куни айтган салавотларим Расулуллоҳга кўрсатилгани учун бу кунни интиқлик билан кутадиган бўлдим. Жума куни тонгда бомдод намозини ўқиб бўлгач, қалбим шодликдан энтикиб кетадиган бўлди, чунки шу кунги салавотларим суюкли Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга кўрсатилади! Иншааллоҳ, мен бу борада биринчилардан бўламан!

Салавотнинг бундан бошқа фойдалари ҳам билина бошлади. Жума куни уйимиз янада сокин, файзли бўлиб қолади, муаммо ва ташвишлардан холи бўлиб кетади. Шу куни онам билан бир-биримизга янада меҳрибон, илтифотли бўлиб қоламиз. Буларнинг барчаси, албатта, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга айтган салавотларимизнинг шарофатидир. Ҳатто узрли пайтимда бошқа кунларни руҳан сиқилиб ўтказсам ҳам, жума куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга кўп салавот айтганим учун қийинчиликлар йўқ бўлиб кетади. Мен бу ҳолатни тахминан етти йилдан бери кузатиб келаман. Ҳозирда эса жума кунлари ўзгача бахт, ўзгача тетиклик ҳис қиламан. Аллоҳ таоло барча муслима қизларни жума кунлари ҳам, бошқа кунларда ҳам Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтиш ҳаловати билан сийласин!»

Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.