Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Банда Аллоҳ таолони зикр қилиш билан кўз тегишидан ўзини сақлаши мумкин. Фотиҳа, оятул курси, ихлос, муаввизатайн яъни фалақ ва нос сураларини ўқиб юриш, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўргатган дуоларни қилиш тавсия этилади. У зот алайҳиссалом аввало ўзларига, сўнгра Ҳасан ва Ҳусайн набираларига:
أعِيذُكُمَا بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّةِ مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ وَهَامَّةٍ وَمِنْ كُلِّ عَيْنٍ لاَمَّةٍ
“Уъийзукума бикалиматиллаҳит таммати мин кулли шайтонин ва ҳаммаҳ ва мин кулли ъайнин ламмаҳ”, дуосини ўқиб: “Бу дуо отангиз Исмоил ва Исҳоқ алайҳимуссаломнинг паноҳ тилайдиган дуолари”, деб айтар эдилар (Имом Бухорий ривояти).
Демак, кимки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига мувофиқ сура ва дуоларни ўқиб юришга одатланса, одамларнинг ёмон кўз ва назарларидан ҳимояланган бўлади.
Шуни унутмангки! Ҳар бир инсоннинг ўзи билмаган ҳолда бошқаларга кўзи тегиши мумкин. Чунки фақат “Машаа Аллоҳ” ёки “Баракаллоҳ” деганлардан бошқа ҳар бир инсоннинг кўзи тегиб қолади. Ҳатто ўз яқинингизга ҳам ўзингиз билмаган ҳолда кўзингиз тегиш мумкин.
Шунинг учун, банда ўзини ҳайртага соладиган бирор нарсани кўриб қолганида “Машаа Аллоҳ” ёки “Баракаллоҳ” деб Аллоҳ таолони зикр қилишни унутмаслиги лозим.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: «Боғингга кирганингда: “Аллоҳнинг хоҳлагани, Аллоҳдан бошқада қувват йўқ”, десайдинг» (Каҳф сураси, 39-оят).
Ҳатто бир одам ўзининг боғига кирганида боғнинг чиройлигидан ҳайратланиб “Маша Аллоҳ” дейишни унутса, ўзига-ўзи зиён етказиб қўяди. Шунинг учун ҳар бир инсон ўзида, оиласида ёки бирор нарсада уни ҳайратга соладиган ишни кўрганида “Маша Аллоҳ”, “Баракаллоҳ” деб айтишни эсдан чиқармаслиги лозим.
Кўз тегишидан сақланишнинг йўлларидан бири бу – банда кўз тегиши ва одамларнинг ҳасадига дучор бўлмаслик учун имкон қадар диққатни жалб қиладиган ишлардан ўзини сақлаши лозим.
Шунингдек, ҳаддан ташқари кўз тегишидан қўрқавермаслик, ҳамма нарсадан шубҳа қилавермаслик, шайтоннинг васвасаларига учмаслик керак. Ҳар бир ишнинг ўз мезони бор. Бунинг учун кўз тегишига буткул беътибор, бепарво бўлмаслик ва ҳаддан ташқари шайтоннинг васвасасига учиб, чуқур кетмаслик даркор.
Кўз тегишини муолажа қилишнинг икки йўли бор
Биринчиси, агар сизга кимнинг кўзи текканини билсангиз кўзи теккан одам таҳорат олиши лозим. Юқоридаги ривоятда келганидек Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Омир ибн Робиъага таҳорат қилишни буюрганлар. Кейин Омир қўллари, тирсаклари, тиззалари, оёқ атрофлари ва изорининг ичини ювиб, сўнг ўша ювинган сувини Саҳлнинг устидан қуйган. Шунда Саҳл ибн Ҳунайф ҳеч қандай зарар кўрмагандек юриб кетган.
Демак, банда кимнинг кўзи текканини билса, ундан таҳорат олишини сўраши лозим экан. Шунда сўралувчи асло ғазабланмаслиги, “Йўқ, мен сенга ҳасад қилмаганман, менинг кўзим тегмайди” деб айтмаслиги керак. Чунки баъзан инсон ўзи билмаган ҳолда, ҳатто, ҳасад қилмаганида ҳам кўзи тегиши мумкин.
Иккинчи йўл – агар кимнинг кўзи текканини билмасангиз, унда фотиҳа, оятул курси, ихлос ва муаввизатайн сураларини қайта-қайта ўқиш керак.
Жаброил алайҳиссалом Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб: “Бемор бўлдингизми?” деб сўраганида у зот алайҳиссалом: “Ҳа”, деганлар. Шунда Жаброил алайҳиссалом: “Бисмиллаҳи урқийка. Мин кулли шайьин юъзийка. Мин шарри кулли нафсин ав айнин ҳасидин Аллоҳу яшфийка. Бисмиллаҳи урқийка”, деб айтганлар (Имом Муслим ва Имом Термизий ривояти).
Бу Жаброил алайҳиссаломнинг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бемор бўлган вақтларида шифо сўраб қилган дуоларидир. Бундан ташқари уламолар бемор бўлганда Қуръони каримдаги ушбу оятларни ўқишни тавсия қилганлар:
“Сўнг такрор-такрор назар сол, назар сенга истаганини топа олмай, ҳориб-чарчаган ҳолда қайтадир” (Мулк сураси, 4-оят).
“Ва кофирлар зикрни эшитаётганларида сени кўзлари билан тойдирмоқчи бўлдилар ва, албатта, у жиннидур, дерлар. Ҳолбуки, у бутун оламларга эслатмадан ўзга нарса эмас” (Қалам сураси, 51-52-оятлар).
Аслида Қуръони каримнинг ҳар бир ояти мўминлар учун шифодир. Лекин юқоридаги оятлар айнан кўз тегиши билан боғлиқ касалликларни даволашда самарали саналади. Уларни ҳар инсон ўзига, фарзандларига ўқиб юриши лозим.
Шу ўринда бир муҳим масалага ҳам тўхталиб ўтсак. Инсон асло фолбин, коҳин, сеҳргар, аррофнинг олдига бормаслиги шарт. Чунки улар Аллоҳ таоло ва Унинг Расули қайтарган амалларни қиладилар. Уларга ишониш оғир гуноҳдир. Шунинг учун, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уларнинг олдига боришдан қаттиқ қайтарганлар.
Тонгги ва тунги зикрларни қилишни ҳам унутманг. Чунки бу кўз тегишидан сақланишнинг энг самарали йўлларидан биридир.
Аллоҳ таолодан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашимизга, у зотнинг суннатларига амал қилишимизга тавфиқ беришини, ёмон кўздан, ҳасадчиларнинг ҳасадидан, инсон ва жинларнинг ёмонлигидан асрашини сўраймиз.
Даврон НУРМУҲАММАД
Умматга қилинган сўнгги васият
“Ҳажжатул вадоъ” яъни “Вадо хутбаси” луғатда “Видолашув хутбаси”, “хайрлашув, айрилиқ хутбаси-хитоби” деган маъноларни билдиради.
Ҳижрий ўнинчи йилнинг 9 зулҳижжа ойида (милодий 632 йил 8 март) Пайғамбаримиз алайҳиссалом сўнгги ҳаж ибодатини адо этганларида хутба қилганлар. Унда Маккада жами 124 минг мусулмон тўпланган эди.
У зот алайҳиссалом Қасво деган туяларига миниб, Арафот водийсида умматга сўнгги васиятларини баён этганлар. Бу хитоб фақат ўша жойда тўпланган ҳожиларгагина эмас, балки қиёматга қадар келадиган бутун инсониятга қаратилган.
Пайғамбаримиз алайҳиссалом умматга бундай васият қилдилар:
“Эй инсонлар! Сўзимни яхшилаб тингланг... Бу йилдан сўнг сизлар билан бу ерда яна кўришиш-кўришмаслигимни билмайман.
Эй инсонлар! Бугунингиз қандай ҳам муқаддас кун, бу ойлар қандай ҳам муқаддас ой, бу шаҳар (Макка) қандай ҳам муқаддас бир шаҳар бўлса, Роббингиз билан кўришгунга қадар қонларингиз, молларингиз, обрўларинигиз ҳам айни шаклда муқаддасдир ва бир-бирларингизга ҳаромдир!
Эй саҳобаларим! Эртага Роббингизга рўпара бўлиб ва бугунги ҳолингиз ҳақида жавоб берурсиз. Мендан сўнгра эски залолатларга қайтиб, бир-бирингизнинг бўйнингизга урмангиз!...
Эй инсонлар! Аёлларингизга яхши муомала қилишингизни ва Аллоҳдан қўрқишингизни тавсия қиламан. Чунки улар амрингиз остидадир. Сиз уларни Аллоҳнинг бир омонати ўлароқ олдингиз ва уларнинг номусларини ва иффатларини Аллоҳ олдида сўз берароқ ҳалол этингиз.
Яхши билингки, сизнинг аёлингизда ҳаққингиз бўлганидек, уларнинг ҳам сизда ҳақлари бор.
Эй мўминлар! Сўзимни тингланг. Яхши тушиниб олинг. Батаҳқиқ Роббингиз бирдир. Оталарингиз ҳам биттадир. Аллоҳ ҳузурида энг хайрлигингиз, Аллоҳдан энг кўп қўрққанингиздир.
Арабларнинг ажамдан, ажамнинг эса арабдан, оқ ирқлининг қора ирқлидан, қора ирқлининг оқ ирқдан ҳеч қандай устунлиги йўқдир. Устунлик ёлғиз тақводадир.
Эй инсонлар! Аллоҳдан қўрқинг, раҳбар қилиб устингизга бурни, қулоғи кесик бир қулни сайлаб қўйса, Аллоҳнинг Китоби ила ҳукм этгани қадар уни тингланг ва унга итоат этинг!
Эй инсонлар! Сизга бир омонат қолдираяпман-ки, уни маҳкам ушласангиз йўлингиздан адашмайсиз! У омонат Аллоҳнинг Китоби ва пайғамбарининг суннатидир.
Эй мўминлар! Аллоҳдан қўрқинг! Беш вақт намозингизни ўқинг! Рамозон ойидаги рўзаларингизни тутинг!
Молларингизнинг закотини беринг! Ўзларингиздан бўлган амр соҳибларига итоат этинг-ки, Роббингизни жаннатига кирурсиз.
Эй инсонлар! Ҳаддан ошишликдан сақланинг. Ўтган умматларнинг ҳалокатининг сабаби, динларида ҳаддан ошиш эди.
Бу санадан сўнгра яна сиз билан бу ерда кўришиш-кўришмаслигимни билмайман.
Эй инсонлар! Эртага мен хақимда сиздан сўраганларида нима дейсиз? Рисолатни етказдимми? Илоҳий вазифани адо қилдимми?”, дедилар.
Бунга бутун асҳоби киром шундай жавоб бердилар: “Албатта, қасам ичамизки сиз Аллоҳнинг хабарини таблиғ этдингиз, вазифани бажардингиз. Бизга тавсия ва насиҳатда бўлдингиз. Ҳаммасига шоҳидлик берамиз!”
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам муборак кўрсатгич бармоқларини самога ишорат қилдириб, жамоатга боқиб бундай дедилар: “Шоҳид бўл Роббим! Шоҳид бўл Роббим! Шоҳид бўл Роббим!”.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам видолашув хутбасини якунлагач, Аллоҳ таоло қуйидаги оятни нозил қилди:
“Бугунги кунда Мен сизнинг динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сизга Исломни дин деб рози бўлдим” (Моида сураси, 3-оят).
Набий алайҳиссалом вадо ҳажидан қайтишда йўлда хасталандилар. Хасталиклари 13 кун давом этди. Ҳижрий 11 йили робиъул аввал ойининг душанба куни Оиша онамизнинг хоналарида муборак руҳларини Аллоҳга топширдилар ва ўша жойда дафн қилиндилар...
Соллаллоҳу алайҳи васаллам
Даврон НУРМУҲАММАД