Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракатуҳу
Баъзилар қашшоқ оила ёки фақир жамиятда ҳаёт кечиради. Бундай синовли вазиятда она – фарзандларига қамбағалликни енгишга ва қашшоқликдан ҳам устун турадиган бой қадриятлар борлигини ўргатиши лозим. Яъни камбағалликда яшаётган фарзандлар онанинг гўзал тарбияси сабабли ўзларини асло камбағал деб билмасликлари лозим.
Ушбу ҳикояни жажжи қизалоқ улғайганида сўзлаб берган.
Ёшлигимда қашшоқликда яшаганимизга қарамасдан онам мени “Қизим, биз боймиз” деб катта қилдилар. Камбағал оилада яшашимизни каттароқ синфга ўтганимда билганман.
Онам ҳамиша кийимларимни покиза, озода қилиб қўярди. Кечалари кийимларимни тикарди. Кийимимда ямоқлар жуда кўп бўларди. Ҳар куни эрталаб сочларимни тарарди. Оёқ кийимларини ҳам тозаларди. Онамнинг ғамхўрлиги сабабли мен ҳеч қачон ўзимни камбағал оиланинг фарзанди деб ҳисобламасдим.
Кунларнинг бирида мактабдаги дарсларим тугаганидан сўнг икки синфдошим: “Сен камбағалсан” деб мени мазах қилишди. Уларнинг айтган сўзлари менга оғир ботди, қаттиқ хафа бўлдим.
Уйга йиғлаб бордим. Уйимга яхшилаб разм солдим, уйимиз жуда эски ва таъмирсиз эди. Кўп жойларни онам ўз қўллари билан таъмирлаб, бўяб қўйганди. Музлатгич ҳам бўм-бўш эди. Онам мактбдан қайтганимдан бери мени кузатиб турган экан.
Музлатгичда ейишга егулик ҳам йўқ эди. Стол устида онам менга тайёрлаб қўйган 3-4 бўлак нон ҳам 4-5 кунлик эди. “Бу нимаси? Наҳотки мен камбағал эканимизни билмаган бўлсам. Биз ҳақиқатдан ҳам қашшоқ эканмиз”.
Онамнинг оёқларига ёпишиб олиб: “Онажон биз камбағалмизми?” деб сўрадим. Мен ўзимча онам мени алдашга уриниб, мени юпатса керак деб ўйлагандим. Аммо онам менга хотиржам қараб: “Камбағал? Биз камбағал эканмизми?! Йўқ, жонгинам биз асло камбағал эмасмиз”, деди.
Кейин онам музлатгични очиб: “Озгина бўлса ҳам ейишга ловиямиз бор. Айримларнинг уйида шу ҳам йўқ”, деди.
Ҳа, агар қизалоғим бизнинг пулимиз йўқ, шунинг учун биз камбағалмиз демоқчи бўлсанг, тўғри пулимиз кам бўлиши мумкин, аммо бизда бошқаларда йўқ кўп нарсаларимиз бор. Айримлар биз каби бахтли табассум қила олмаслиги мумкин. Биз бахтлимиз.
Бошқаларнинг бойлиги бўлса ҳам, соғлиғи бўлмаслиги мумкин. Биз эса соғ-саломатмиз.
Ўзгаларнинг пули кўп бўлиши мумкин, лекин оила аъзолари бир-бирига аҳил бўлмаслиги ва биз каби бир-бирини қаттиқ яхши кўрмаслиги мумкин. Шундай экан, асло хавотир олма қизалоғим, биз ҳақиқатдан ҳам боймиз. Бизда жуда кўп бойликлар бор”.
Онам мени шу тариқа кўнглимни кўтарарди. Ҳаётда енгилмасликка ўргатарди. Онам ҳамиша қорнимни тўйғизиш билан бирга, менга руҳий озуқа ҳам берарди.
Фарзандларимизнинг юзи ҳамиша умид табассумидан порлаб турсин. Уларнинг қалблари асло камбағалликдан ўксимасин. Дилбандларимизга Аллоҳ бизга жуда кўплаб неъматларини беминнат берганини ўргатайлик. Зеро, Роббимизнинг карами кенг Зотдир. У Ўзи хоҳлаган бандасининг қалбини ва ризқини кенг қилиб қўяди.
Даврон НУРМУҲАММАД
Cавол: Онанизм (қўл билан шаҳватни қондириш)нинг ҳукми ҳақида маълумот берсангиз. Ундан кейин ғусл қилиш шартми? Рўзага таъсири борми?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз айтаётган нарса шаръий истилоҳда “истимно” – яъни шаҳватини ўз қўли билан қондириш дейилади. У шариатимизда ҳаром амал саналади.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай дейди: “Улар авратларини (ҳаромдан) сақловчидирлар. Илло, ўз жуфти ҳалоллари ва қўл остидагилар (чўрилар) бундан мустаснодир. Бас, албатта, улар маломат қилинувчи эмаслар. Бас, кимки шундан ўзгани (ҳаром қилинган нарсаларни) истаса, бас, ана ўшалар ҳаддан ошувчидирлар” (Мўминун сураси 5-7-оятлар).
Қўл билан шаҳват қондиришнинг ҳаром эканига ушбу ояти карима далилдир. Уламолар киши аёли ёки қўл остидаги чўриларидан ташқари ҳар қандай йўл билан шаҳватини қондириши – ҳаромдир ва қаттиқ гуноҳкорликка сабабчидир, дейдилар.
Уларнинг бу фикрларини Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган: “Қўлига никоҳланган лаънатлангандир” (Имом Байҳақий ривояти) деган ҳадис ҳам қўллаб қувватлайди.
Фиқҳ китобларида уйланишнинг бир неча даражаларини санаб ўтилган. Шулардан киши агар зино қилиб қўйиш даражасига борса, унинг уйланиши вожиб эканлиги айтилади. Уйланишга имкони бўлмаганларни Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам рўза тутишга буюрадилар.
Қолаверса, Аллоҳ таоло Ўзининг Каломида: “Никоҳ (имкон)ни топа олмаганлар, то Аллоҳ уларни Ўз фазлидан бой қилгунича, иффатларини сақласинлар”, дея марҳамат қилади (Нур сураси, 33-оят).
Бу тадбирларнинг барчасидан кўзланган мақсад инсонни истимно каби соф инсоний табиатга зид бўлган жирканч ишдан тийилишга ундашдир. Қўл билан шаҳватни қондириш орқали маний тушадиган бўлса, ғусл вожиб бўлади ва рўза бузилади. Бу ишни қилган одам Рамазондан кейин бир кун қазо рўза тутиб беради. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази