Шу йил 2024 йил 28 январь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси Самарқанд вилояти вакиллиги ташаббуси ҳамда йиллик иш режасига асосан навбатдаги сайёр йиғилиш Самарқанд шаҳрида ўтказилди. Дастлаб вакиллиги ходимлари ишчи гуруҳ аъзолари билан учрашиб, керакли кўрсатма ва топшириқларини берди.
Мазкур тадбирдан сўнг Ҳасан домла Темиров Самарқанд шаҳар бош имом-хатиби З.Маҳмудов ҳамроҳлигида шаҳaр марказидаги “Хўжа Абду Дарун” жоме масжиди ҳудудидаги бемор ва ногиронлиги бор оилалар ҳолидан хабар олиб, моддий кўмак кўрсатиш билан бирга уларнинг ҳақларига хайрли дуолар қилди.
Шундан сўнг Самарқанд шаҳрида жойлашган 59-сон кўзи ожизлар мактаб интернатига бориб, у ерда тарбияланаётган ўқувчи ёшлар билан суҳбат ўтказилди. Унда З.Маҳмудов инсон қадр-қимматининг Аллоҳ таолонинг наздида нақадар улуғ экани, ёшлик даврининг қадри тўғрисида ояти карима ва ҳадиси шарифлардан намуналар келтириб маъруза қилди. Шунингдек, “Самарқанд вилоят ижтимоий қўллаб-қувватлаш маркази”ида ҳам бўлиб, 45 нафар кўнгли ўксик нуроний отахон ва онахоннинг холидан хабар олди.
Шунингдек, шаҳар-туман бош имом-хатиблари ҳам тақсимот асосида шаҳардаги 23 та масжид имом-хатиблари ва 2024 йилда Ҳаж ибодатига бориб келган ҳожилар ҳамроҳлигида 30 та маҳаллада бўлиб, жойларда аҳолининг 150 дан зиёд ногиронлиги бор, кам таъминланган, боқувчисини йўқотган ва нотинч оилалар хонадонига бордилар. Шунингдек, маҳалла марказларида уюшмаган ёшлар билан суҳбатлар ташкил қилинди. Ҳар бир маҳалладаги фуқаролар сони, ижтимоий ҳолати ва муаммолари таҳлил қилинди.
Шу билан бирга, вилоят ишчи гуруҳи Самарқанд шаҳридаги 23 та масжидда пешин намозини ўқиб, йиғилган намозхонларга долзарб мавзулар юзасидан маърузалар қилди.
Шундан сўнг ушбу сайёр учрашувда иштирок этган диний соҳа ходимлари билан таҳлилий йиғилиш ташкил қилинди. Унда Самарқанд шаҳридаги маҳаллаларда ўрганилган муаммолар, диний соҳадаги ютуқ ҳамда камчиликлар муҳокама қилиниб, ижрога йўналтирилди.
Мазкур йиғилишга вилоят бош имом-хатиби ўринбосари Хайрулло домла Саттаров бевосита бош бўлди. Ўтказилган таҳлилий йиғилишда масжиднинг ҳужжат юритиш ва ободончилик бўйича ва аҳолининг турли қатламларидан ўрганилган камчилик ва муаммолар ҳамкор ташкилотлар билан бирга ижрога йўналтириш чоралари муҳокама қилинди. Шунингдек, диний соҳа ходимларига раҳбарлар томонидан аҳоли билан янада яқинроқ ишлаш, соҳанинг ривожини янада такомиллаштириш ҳамда жойларда диний вазиятни янада соғломлаштириш, муборак Рамазон ойига барча масжидларни тайёрлаш ва шу каби долзарб йўналишлар бўйича керакли кўрсатма ҳамда топшириқлар берилди.
Мазкур тадбирдан сўнг Аллоҳ таолодан элу юртимиз тинчлиги ва фаровонлигини сўраб хайрли дуолар қилинди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Самарқанд вилояти вакиллиги
Матбуот хизмат
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Cавол: Рамазон рўзасини қасддан бузган киши каффорат тўлар экан. Шу ҳақда маълумот берсангиз?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Рўзадор қасддан яъни, рўза тутгани эсида бўла туриб овқат еса, сув ичса ёки жинсий алоқа қилса, рўзаси бузилади. Бу ҳолатда ҳам қазо, яъни, бузган рўзасини тутиши, ҳам каффорат вожиб бўлади.
Рўзанинг каффорати қуйидагилардан иборат:
Бир қул озод қилиш.
Агар бунга қодир бўлмаса кетма-кет икки ой рўза тутиш.
Бунда бир кун қазосидан ташқари икки ой ҳисобланади. Ҳозирги кунда қулдорлик йўқлиги сабабли қул озод қилишга қодир бўлмаслик табиийдир. Ушбу отмиш кун кетма-кет тутиладиган рўза шариатда рўза тутиш мумкин бўлмаган кунлар яъни, Рамазон ва Қурбон ҳайити кунлари ва Қурбон ҳайити кунидан кейин уч кун, жами беш кунга тўғри келиб қолмаслиги керак.
Бунга ҳам имконияти бўлмаса, олтмишта фақир кишига фидя миқдорича таом беради ёки таомнинг қийматини беради. Бир фақир кишига олтмиш кун таом берса ҳам бўлади. Аммо бир фақирга отмиш кунлик таомни бир кунда берса жоиз бўлмайди.
Каффорат ҳақида фиқҳий манбаларимизда шундай дейилган: "Ким икки жинсий йўлнинг бирига қасддан яқинлик қилса, озуқа ёки даво бўладиган нарсани еса ёҳуд ичса унинг зиммасига қазо ва каффорот лозим бўлади. Унда аввало бир қул озод қилади. Тополмаса икки ой кетма-кет рўза тутиб беради. Унга ҳам қодир бўлмаса, олтмиш мискинни тўйдиради" (“Раддул муҳтор”).
Зиммасига каффорат лозим бўлган киши рўза тутишга қодир бўла туриб, таомлантириш йўли билан каффоратни адо қилмоқчи бўлса, каффорат адо бўлмайди. Чунки тартиб бузилган бўлади.
Каффорат рўзасини тутаётган аёл орада ҳайз кўриб қолса, каффоратни қайтадан бошламайди, балки узри кетгач давом эттиради. Нифос қонини кўрса, каффоратни қайтадан бошлайди. Чунки, нифос қони бу масалада узр ҳисобланмайди (“Раддул муҳтор”).
Каффорат рўзасини тутаётган киши олтмиш кун ичида бирор кунни қолдирса каффорат бузилади ва рўза тутишни бошидан бошлайди.
Рамазоннинг қазоси ва каффоратини тутаётган киши субҳи содиқ кирмасидан аввал мана шу рўзаларни тутишни ният қилишлари шарт. Агар ният қилолмай субҳи содиқдан кейин ният қилса, нияти эътиборли бўлмайди. Шунинг учун саҳарликка туролмай қолишидан қўрққан киши қуёш ботганидан кейин эртанги куннинг қазо ёки каффорат рўзасини тутишни ният қилдим, деса кифоя қилади (“Фатавои Ҳиндия”).
Рамазон рўзасидан бошқа рўзаларни бузишда каффорат йўқ. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 