Тўй инсон ҳаётидаги энг муҳим воқеалардан бири бўлиб, у фақат икки инсоннинг бирлашуви эмас, балки янги оила пойдеворининг қўйилишидир. Ислом бу борада аниқ йўриқлар бериб, никоҳни енгиллаштириш, ортиқча исрофгарчиликдан қочишга чақирган.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам никоҳни енгиллаштириш ва маънавий жиҳатдан бой қилишга чақирганлар. Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисда бундай дейилади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Сафийя розияллоҳу анҳо билан тўй қилганларида, валима таоми сифатида савиқ (қовурилган буғдой ёки арпа уни) ва хурмо тортдилар» (Ибн Можа, 1909-ҳадис).
Бу ҳадисдан кўриниб турибдики, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам тўй маросимларини ортиқча дабдаба билан эмас, балки оддий ва баракали таомлар билан ўтказганлар. Тўй маросимининг асосий мақсади исрофгарчилик қилиш эмас, балки никоҳнинг эълон қилиниши ва мўминларнинг бир-бирига дуолар қилишидир.
Бугунги ҳолат
Афсуски, бугунги кунда бу тамойиллар аксинча амалга оширилмоқда. Ҳозирги ўзбек тўйларига назар ташласак, ҳаддан ташқари дабдабали маросимлар, юзлаб меҳмонлар, қимматбаҳо либослар ва ортиқча харажатлар билан ўтмоқда. Кўп ҳолларда тўй ўтказиш учун қарз олиш, банкдан кредит олиш ёки ортиқча мажбуриятларни бўйнига олиш ҳоллари ҳам учраб туради.
Нима қилишимиз керак?
1. Никоҳни осонлаштириш: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтганлар: «Никоҳнинг энг баракали бўлгани энг осон ва энг енгил қилингани» (Ибн Ҳиббон, 4163-ҳадис).
2. Исрофгарчиликдан воз кечиш: Тўй маросимлари ортиқча чиқим ва риё учун эмас, балки барака, дуолар ва оилавий бахт учун бўлиши керак.
4. Жамиятни хабардор қилиш: Бу борада уламолар, имомлар ва катталар ёшларга тўғри йўналиш беришлари, никоҳ ва тўй тамойиллари ҳақида тушунтиришлари зарур.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
У Ҳажарул асвад рукни билан Каъба эшиги оралиғи бўлиб, ўлчами икки метрдир.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо: «Мултазам рукн билан эшик оралиғидадир», дедилар.
Мужоҳид: «Рукн билан эшик орасида мултазам бордир», дедилар.
Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят килинади:
«Бу зот тавоф қилиб, намоз ўқиб, кейин рукнни ўпиб, сўнгра тош билан эшик олдида тик туриб, икки қўл, чаккаларини кўкракларига ёпиштириб: «Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мана шундай қилиб турганларини кўрдим», дедилар.
Абу Зубайр: «Абдуллоҳ ибн Умар, Ибн Аббос, Абдуллоҳ ибн Зубайр розияллоҳу анҳулар мултазамда туришганини кўрдим», дедилар.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо: «Бирор киши қора тош билан Каъба эшиги олдида туриб Аллоҳга дуо қилса, барча яхши кўрган нарсаларининг ҳожати чиққанини кўради», дедилар.
Мужоҳид: «Рукн билан эшик орасидаги жой Мултазам деб номланади. Одамлар ўша ерда Аллоҳдан бирор нарса сўрашса ёки бирор нарсадан паноҳ тилашса, Аллоҳ уни уларга беради», дедилар.
Макка, Каъба, Замзам тарихи, ҳаж ва умра маносиклари» китобидан