23 Феврал, 2025, 24 Шаъбон, 1446
23 Феврал, 2025, 24 Шаъбон, 1446
“Дуо” арабча сўраш, илтижо, чақириш маъноларини англатувчи сўз бўлиб, инсоннинг моддий ва маънавий эҳтиёжларининг қондирилишини сўраб Аллоҳ таолога мурожаат қилиши, Унга юксак умид ва илоҳий муҳаббат билан илтижо этиши ҳисобланади. Дуо — банданинг ўз Роббисига бўлган муҳаббатининг, иймонининг ва умидининг энг таъсирчан ифодаси бўлиб, инсоннинг қалбидаги чуқур эҳтиёж ва хоҳишларнинг Аллоҳ таолога юборилган мукаррам аризасидир.
Аллоҳ таоло Ўз каломида бандаларини дуо қилишга тарғиб қилиб бундай марҳамат қилади:
«Менга дуо қилинглар, сизларга ижобат қиламан» (Ғофир сураси, 60-оят).
Ушбу оятда Аллоҳ таоло бандаларига дуо қилишни буюриб, Ўз ваъдасини аниқ баён қилган. Чунки дуо Аллоҳ билан банда ўртасидаги энг самимий ва самимиятга асосланган алоқадир.
Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам дуо ҳақида шундай марҳамат қиладилар: "Дуо қилинг, чунки дуо ибодатнинг ўзаги ва мағзидир".
Бу ҳадис инсон учун дуонинг нақадар муҳим эканлигини англатади. Дуо фақатгина сўраш ёки тиловот эмас, балки банданинг Аллоҳ таолога муҳаббат ва иймон билан юзланиши, Унинг буюклиги ва камолотини эътироф қилиши, ўзининг ожизлигини тан олиши ва Роббисига тобеликни ифодалашидир.
Дуо – қуллик мақоми
Банда дуо орқали фақат эҳтиёжларини сўрамайди. Дуо, аввало, Аллоҳ таолонинг чақириғига «Лаббайк!» деб жавоб бериш, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг дуо ҳақидаги тавсияларини бажариш ва айни пайтда, ибодатни адо этишдир. Чунки дуо қилган инсон Аллоҳга яқинлашиш йўлини топади, қалбидаги ҳар қандай ташвишлардан қутилади ва руҳий ором топади.
Бироқ баъзан инсон дуо қилади-ю, унинг ижобати кечикканидан хафа бўлади, ҳатто дуо қилишни тўхтатиш хавфига тушади. Аммо бу — банданинг катта хатоси ҳисобланади. Дуонинг ижобати ёки кечикиши Аллоҳнинг ҳикматига боғлиқдир. Банда учун энг муҳим жиҳат — Аллоҳга дуо қилишда давом этиш ва Унга бўлган ишончини йўқотмасликдир. Чунки дуо – қулликнинг ўзи, бандалик бурчини адо этишнинг энг юксак ифодасидир.
Дуонинг ижобати ҳикмати
Тасаввуф уламоларидан бўлган Яҳё ибн Саид ал-Қаттон роҳимаҳуллоҳ бир кеча тушларида Аллоҳ таолони кўрадилар ва шундай мурожаат қиладилар:
«Аллоҳим, сенга неча марта дуо қилдим, аммо ижобат қилмадинг!»
Аллоҳ таоло шундай жавоб берган экан:
«Эй Яҳё, Мен сенинг овозингни эшитишни яхши кўраман».
Бу ҳикоя инсонга катта сабоқ беради. Аллоҳ таоло доимо бандаларининг дуоларини эшитади, уларнинг ҳар бир мурожаати Унинг ҳузурида қабул бўлади. Аммо У Зотнинг ҳикматига кўра, бандалар сўраган нарсалар ё ўша заҳоти берилади, ёки кечиктирилади, ёхуд ундан яхшироқ бир нарса билан мукофотланади.
Дуода муваффақият ва сабр
Ҳар бир дуо ибодатнинг ажралмас қисми ва қулликнинг ўзидир. Инсон дуо орқали ўзини Аллоҳнинг ҳузурида муҳтож, ожиз ва мискин эканини англайди. Шунингдек, дуо инсоннинг қалбини сукунатга, онгини равшанликка, ҳаётини баракага тўлдиради.
«Дуо қилинганида Аллоҳдан ишонч билан сўранг. Чунки Аллоҳ дуо қилувчининг илтижосини рад этмайди» деган ҳадис бу ҳақиқатни янада чуқур англатади.
Шундай экан, ҳар бир банда дуо қилишда сабрли бўлиши, Аллоҳнинг ҳикматига ишониши ва Унга бўлган муҳаббат ва иймонини мустаҳкамлаши керак. Дуо – инсон ва унинг Роббиси ўртасидаги энг гўзал ва самимий алоқадир.
Дуо билан ҳаётингизда бардавом барака ва сукунат бўлсин.
Акмалжон Раҳмонов,
Модуль таълим тизими талабаси.
Учрашув аввалида юқори мартабали меҳмон давлатимиз раҳбарига Саудия Арабистони Подшоҳи Салмон Ол Сауд ҳамда Валиаҳд, мамлакат Бош вазири Муҳаммад бин Салмон Ол Сауднинг саломи ва самимий тилакларини етказди. Шунингдек, вазир Президентимизга Подшоҳнинг кўп миллатли Ўзбекистон халқига ҳадяси – муқаддас Каъба ёпинчиғи –Кисванинг бир парчасини топширди.
Давлатимиз раҳбари топшириғига кўра, Кисва парчасининг остида Саудия Арабистони Подшоҳи Салмон бин Абдулазиз бин Абдурраҳмон Ол Сауднинг кўп миллатли Ўзбекистон халқига совғаси деган маънодаги изоҳ бўлади.
– Каъба ёпинчиғи – Кисва парчасини Ислом цивилизацияси марказига жойлаштириш ҳақидаги Президентимизнинг топшириғи биз учун том маънода тарихий ва шарафли воқеа бўлди, – дейди Марказ директори Фирдавс Абдухолиқов. – Бу ҳадя Ислом динининг улуғ алломалари етишиб чиққан юртимиз, халқимиз ва Президентимизга бўлган юксак ҳурмат ва эътиборнинг ёрқин намунасидир. Биз шу куннинг ўзидаёқ Марказ жамоаси иштирокида ўтказилган йиғилишда бу хушхабарни эълон қилдик. Марказ олимлари ва ижодий ходимлар бундай шукуҳли хабарни мамнуният билан қабул қилиб, давлатимиз раҳбарининг бизга кўрсатаётган юксак эътибори учун ташаккур билдирди. Ҳамкорларимиз ҳурматли Президентимиз орқали бизга етиб келган бундай табаррук совға билан бизни табрикламоқда. Албатта, муқаддас Каъба ёпинчиғи – кисва парчаси Марказдаги энг қадрли экспонатлардан бири бўлиб қолади. Бундай бебаҳо ҳадя учун ҳурматли Президентимизга яна бир бор самимий миннатдорлик билдирамиз.
Саудия Арабистони Подшоҳлиги ҳаж ва умра вазири Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан бунёд этилаётган мегалойиҳа – Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказига ҳам ташриф буюрди ва Марказ томонидан амалга оширилаётган лойиҳалар билан танишди.
Меҳмонлар Ўзбекистон Президентининг ташаббуси ва ғояси асосида бунёд этилаётган ушбу Марказ нафақат юртимиз, балки Марказий Осиё ҳамда бутун Ислом оламининг энг жозибали ва ибратли маънавий масканларидан бирига айланишини алоҳида таъкидлашди.
– Таассуротларим ажойиб! Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан амалга оширилаётган Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази чин маънода ўхшаши йўқ лойиҳа. Бино ва унинг маҳобати таҳсинга сазовор. Уни янада ривожлантириш учун оз бўлса-да, кўмагимиз тегса, мамнун бўламиз. Ислом цивилизацияси маркази айнан шундай кўринишда бўлишини тасаввур қилар эдим. Уни ўз кўзим билан кўргач, қойил қолдим. Улкан иш қилингани ва бунинг ортида катта меҳнат ётгани кўриниб турибди, – деди Тавфиқ бин Фавзон ар-Рабиа.
Подшоҳликнинг Ҳаж ва умра вазирлиги ҳамда ЎзИЦМ ўртасидаги ҳамкорликка бағишланган музокараларда Ўзбекистонда Ҳаж ва умранинг тарихи, бугунига бағишланган ҳужжатли фильм яратишга келишиб олинди. Фильмда Ислом дини диёримизга ёйилишининг илк давридан бошлаб яқин ўтмишгача ўзбекистонлик мусулмонларнинг Ҳаж ва Умра зиёратини амалга оширишида дуч келинган тўсиқлар, қийинчиликлар ва Янги Ўзбекистонда бу борадаги кенг имкониятлар кўрсатиб берилади. Бундан ташқари, фильмда ўзбекистонлик зиёратчилар учун яратилаётган қулай шароитлар, Ўзбекистон ва Саудия Арабистони ўртасидаги дўстона муносабатлар ҳам акс эттирилади.
Учрашув сўнгида Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан Марказ томонидан нашр этилган Катта Лангар Қуръонининг факсимилеси ва хаттот Ҳабибулло Солиҳ кўчирган Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг мактубларидан бирининг нусхаси меҳмонларга ҳадя қилинди.
Рустам ЖАББОРОВ,
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази илмий котиби.
ЎзА
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 