Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
14 Март, 2025   |   14 Рамазон, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:18
Қуёш
06:37
Пешин
12:37
Аср
16:42
Шом
18:32
Хуфтон
19:44
Bismillah
14 Март, 2025, 14 Рамазон, 1446

Рамазонга оз қолди

27.02.2025   4205   2 min.
Рамазонга оз қолди

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Ўн икки ойнинг султони, муборак моҳи Рамазонга ҳам оз фурсат қолди. Ушбу ой қадимдан юртимизда халқимизга хос меҳр-мурувват, бағрикенглик ва саховат ифодаси бўлиб келган. Ўтган солиҳлардан: «Рамазон ойини қандай кутиб олардинглар?» деб сўралганида, улар: «Биз янги ойни бошқа мусулмонларга нисбатан заррача ҳам гина адоват, кек сақламаган ҳолда, қалбимизни поклаган тарзда қаршилар эдик», дея жавоб берган эканлар.

Рамазон ойларнинг султонидир.

Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ойларнинг энг афзали Рамазон ойидир», деганлар (Имом Табароний ривот қилган).

Бу ҳақиқатни қуйида келадиган сатрлар ҳам тасдиқлайди.

Рамазон Қуръон ойидир. Рамазоннинг энг буюк фазилатларидан бири – бу унинг Қуръон ойи эканидадир. Аллоҳ таоло Ўзининг сўнги китоби, Қиёматга боқий қоладиган, барчани ожиз қолдирган мўъжиз каломи Қуръони Каримни нозил қилиш учун айнан Рамазон ойини танлаган. Шунинг ўзи бу ойнинг қанчалар улуғ эканини англаш учун етарлидир.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда бундай марҳамат қилади: «Рамазон ойи – унда одамларга ҳидоят ҳамда ҳидояту фурқондан иборат очиқ-ойдин ҳужжатлар бўлиб Қуръон туширилгандир» (Бақара сураси, 185-оят).

«Албатта, Биз У (Қуръон)ни Қадр кечасида туширдик» (Қадр сураси, 1-оят).

Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинишича, Аллоҳ таоло Қуръонни аввал Лавҳул-маҳфуздан дунё осмонига бутунича нозил қилган ва бу Рамазон кечаларидан бирида – Қадр кечасида бўлган. Вақти-соати келиб, Қуръоннинг Ер юзига, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга нозил қилиниши ҳам айнан Қадр кечасида бошланган. Кейинчалик ҳар Рамазонда ваҳий фариштаси Жаброил алайҳиссалом Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, у зотга шу Рамазонгача нозил бўлган оятларни такрорлатадиган бўлди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этадиган йиллари Қуръонни Жаброил алайҳиссаломга икки бора ўқиб берганлар. Зайд ибн Собит, Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳумо бу муборак хатмга гувоҳ бўлганлар. Бу хатм манбаларда «арзаи охир» - «сўнги ўқиб ўтказиш» деган ном билан машҳурдир.

Аллоҳим, яқинлашиб келаётган Рамазон ойини бизларга муборак қил!

Бошқа мақолалар

Расулуллоҳ ﷺ қандай қироат қилардилар?

12.03.2025   5269   3 min.
Расулуллоҳ ﷺ қандай қироат қилардилар?

Умму Салама розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қироат қилганларида оятларни ажратиб-ажратиб ўқирдилар” (Имом Абу Довуд, Имом Аҳмад ривояти).

Умму Салама розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қироаталарини оят-оят қилиб ажратардилар: «Алҳамду лиллаҳи Роббил-ъаламин» деб, сўнг вақф қилардилар, «Арроҳманир-Роҳийм» деб, сўнг вақф қилардилар» (Имом Термизий, Имом Ҳоким ривояти).

Яъло ибн Мамлакдан ривоят қилинади: «У Умму Салама розияллоҳу анҳодан Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг намозлари ҳақида сўради. Шунда у киши: «Сизлар қаёқдаю, у зотнинг намозлари қаёқда?! У зот намоз ўқир, сўнг намоз ўқиганчалк ухлар, сўнг ухлаганларича намоз ўқир, сўнг намоз ўқиганларича ухлар эдилар. То тонгача шундай бўлар эди», деди-да, у зотнинг қироатларини мақтай кетди. У зотнинг қироатларини мақтай туриб: «Ҳарфма-ҳарф, аниқ-аниқ ўқирдилар», деди» Абу Довуд, Термизий ва Аҳмад ибн Ҳанбал ривоят қилган.

Қатодадан ривоят қилинади: «Анасдан: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қироатлари қандай эди?» деб сўралди. Шунда у: «Чўзиқ эди», деди-да, кейин «Бисмиллаҳир-Роҳманир-Роҳийм»ни «Бисмиллаҳ»ни чўзиб, «Ар-Роҳман»ни чўзиб, «Ар-Роҳийм»ни чўзиб ўқиб берди». Яъни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мад – чўзиқ унли бор ўринларда мадни аниқ чўзиб ўқир эдилар (Имом Бухорий ривояти).

Абдуллоҳ ибн Абу Қайсдан ривоят қилинади: «Мен Оиша розияллоҳу анҳодан Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қироатлари ҳақида: «У зот қироатни ичларида қилармидилар ёки жаҳрий (ошкора) қилармидилар?» деб сўрадим. У: «Ҳар қайсисини ҳам қилардилар. У зот (қироатни) гоҳида ичларида, гоҳида ошкора қилардилар», деди» (Муттафақун алайҳ).

Умму Ҳонийдан ривоят қилинади: «Мен тунда ёпиғим устида туриб олиб Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Каъба олдидаги қироатларини эшитар эдим» (Насоий ва Ибн Можа ривоят қилган).

Жубайр ибн Мутъим розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламниг шом намозида Тур сурасини ўқиётганларини эшитдим. «Ёки улар, ҳеч нарсадан ҳеч нарса йўқ, ўзлари яралганларми?! Ёки улар яратувчиларми?» оятига келганда қалбим учиб кетай деди» (Имом Бухорий ривояти).

Баро ибн Озиб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хуфтонда «Ваттийни ваз-зайтун»ни ўқиётганларини эшитдим. Бирор кишидан у зотнинг овозларидан кўра чиройли овоз эшитмаганман» Муттафақун алайҳ.

Абдуллоҳ ибн Муғаффалдан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг туяларида Қуръон ўқиб кетаётганларини кўрдим. Фатҳ сурасини майин қилиб ўқиб кетаётган эканлар. Оҳанг қилиб ўқиб кетаётгандилар» (Имом Бухорий ривояти).

Авс ибн Ҳузайфа розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Бир кеча Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам олдимизга кеч қолиб чиқдилар. Биз: «Ё Аллоҳнинг Расули, кеч қолиб кетдингизми?» дедик. Шунда у зот: «Қуръондан ҳизбим[1] қолиб кетган эди, ўшани тугатмасдан чиқишни истамадим», дедилар. Кейин биз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг асҳобларидан: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръонни қандай ҳизбга ажратар эдилар?» деб сўрадик. Улар: «Учта, бешта, еттита, тўққизта, ўн битта, ўн учта (сура) ва «Муфассал» ҳизби», дейишди» (Табароний ва Таҳовий ривояти).

Даврон НУРМУҲАММАД


[1] Ҳизб – бўлак дегани бўлиб, Қуръондан ҳар кун учун вазифа сифатида ажратиб олинган бўлакка нисбатан ишлатилган. Муфассал – Қуръоннинг Ҳужурот сурасидан бошлаб охиригача бўлган қисми.