03 Апрел, 2025, 5 Шаввол, 1446
03 Апрел, 2025, 5 Шаввол, 1446
Фолбинлик – бу келажакни башорат қилиш, ноёб билимларга эга эканлигини даъво қилиш ёки ғайриоддий усуллар билан кимнидир даволаш иддаоси. Баъзилар қўллар, кафт чизиқлари ёки карта билан, бошқалари эса турли сеҳрли амалиётлар билан одамларни ишонтиради.
Ислом динида фолбинлик ва сеҳрдан қатъий қайтарилган. Аллоҳ таоло Қуръонда бундай ишлардан қайтарган: “...Сенга зарар ҳам, фойда ҳам етказа олмайдиган нарсаларга дуо қилма. Агар шундай қилсанг, албатта золимлардан бўласан” (Юнус сураси, 106-оят).
Шунингдек, Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Ким фолбин ёки кўзбойлоғичга бориб, унинг сўзини тасдиқласа, у Муҳаммадга соллаллоҳу алайҳи васаллам нозил қилинган нарсага кофир бўлибди” (Имом Аҳмад ривоят қилган).
Бу ҳадис фолбинларга ишониш қанчалар оғир гуноҳ эканини кўрсатади.
Баъзилар қийинчиликлардан чиқиш йўлини қидириб, ҳеч қандай далилсиз фолбинларга югуради.
Кўпинча инсон ўз ҳаёти ҳақида “махфий маълумот” билишни хоҳлайди ва буни фолбинлардан излайди.
Кимдир фолбинларнинг сўзларига ишониб, уларни ҳақиқат деб қабул қилади. Ваҳолангки, фолбинга бориш дунё ва охират учун хатарлидир.
1. Иймонни заифлаштиради – Фолбинларга ишониш Аллоҳга бўлган таваккулни камайтиради.
2. Одамларни алдайди – Фолбинлар кўпинча ёлғон айтади ва одамларнинг пулларини ноҳақ йўллар билан олади.
3. Жамиятни бузади – Фолбинларга ишонган одамлар ўз ҳаётларини уларнинг гапларига қараб йўналтиради ва ҳақиқатдан узоқлашади.
Фолбинлардан ҳимояланишнинг йўллари:
1. Қуръон ва ҳадисларни ўрганиш – Исломда тақдир ва таваккул ҳақидаги тушунчаларни билиш фолбинларга ишонишдан сақлайди.
2. Истиғфор ва дуо қилиш – Қийинчиликда Аллоҳга юзланиш керак, чунки ҳақиқий ёрдам фақат Ундан келади.
3. Саҳиҳ илмга таяниш – Ҳар қандай масалада илмли уламолардан маслаҳат олиш керак.
Фолбинларга ишониш нафақат одамнинг ақлига, балки иймонига ҳам зарар етказади. Ҳақиқий ҳидоят фақат Аллоҳнинг каломи ва Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатидандир. Шунинг учун ҳамма вақт Аллоҳга таваккул қилиб, Ундан ёрдам сўрайлик.
Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен сизлар учун фақирликдан қўрқмайман, лекин такосур (яъни мол-дунёни тўплашда мусобақалашингиз)дан қўрқаман. Мен (бехосдан) хато қилишингиздан қўрқмайман, аммо гуноҳни атайин содир этишингиздан қўрқаман”, дедилар (Имом Аҳмад, Баззор, Ҳоким ривояти).
Бойлик ҳам, фақирлик ҳам Аллоҳ таолонинг тақдири бўлиб, барча инсонлар бу иккисидан бири билан синовдан ўтади. Аллоҳ таоло беморнинг сабрини, бойнинг шукрини синайди.
“Мен сизлар учун фақирликдан қўрқмайман” – чунки бирор бандага фақирлик етса бу – Аллоҳнинг иродаси, синовидир. Фақир одамнинг етган синовга сабр қилишдан бошқа иложи йўқ. Кўнгилхушлик, маишатпарастлик кабиларга эса “қўли калталик” қилади. Имкон қадар кўпроқ ибодатлар билан машғул бўлишга интилади.
“лекин такосур (яъни мол-дунёни тўплашда мусобақалашингиз)дан қўрқаман” – аммо бойлик ва мол-дунёнинг кўпайиши оғир синовдир. Бойлиги кўпайган банда камбағаллик вақтида қилмаган гуноҳ-маъсиятларга қўл уради, Роббига итоатсизлик қилиб, ибодатларни тарк эта бошлайди.
Бугунги кунда қанча инсонлар мол-дунёсини кўпайтириш ортидан қувиб, жиноятнинг ҳар қандай кўринишини содир этмоқда. Ҳатто, бойлик учун ўз ота-онаси ва яқинларидан воз кечмоқда. Қавм-қариндош бир-бирига душманга айланмоқда. Бежизга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам умматларининг бойлик тўплашга ружу қўйишидан хавфсирамаган эканлар. Бу ҳам пайғамбарлик мўъжизаларидан биридир.
“Мен (бехосдан) хато қилишингиздан қўрқмайман” – Мўмин банда имкон қадар Аллоҳнинг буйруқларини бажаришга ҳаракат қилади. Бу борада қанча тўсиқларни енгиб ўтади, қийинчиликларга бардош беради. Аммо банда фаришта эмас, баъзи вақтларда билмасдан хато қилади ёки айрим нарсаларни унутиб қўяди. Лекин тезда тавба қилади, Роббига дуо қилади: “Роббимиз, агар унутсак ёки хато қилсак, (иқобга) тутмагин”.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бир одам боласи хато қилувчидир, хатокорларнинг энг яхшиси тавба қилувчилардир”, деганлар (Имом Термизий, Имом Аҳмад ривояти).
“аммо гуноҳни атайин содир этишингиздан қўрқаман” – билиб туриб қилинган гуноҳнинг азоби жуда қаттиқ бўлади. Банда билмай қилган гуноҳини Аллоҳ кечириши мумкин, фақат Ўзига ҳавола. Аммо гуноҳга журъатли бўлиш, қасддан қилиш гуноҳнинг ўзидан кўра улкан ва оғирроқ гуноҳдир. Энг муҳими – банда гуноҳни билиб ёки билмай қилса ҳам, кимга осийлик қилаётганини унутмаслиги лозим!
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа