Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
05 Май, 2025   |   7 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:45
Қуёш
05:15
Пешин
12:25
Аср
17:19
Шом
19:28
Хуфтон
20:52
Bismillah
05 Май, 2025, 7 Зулқаъда, 1446
Мақолалар

Рамазон ҳайитининг фазилати

01.04.2025   3035   5 min.
Рамазон ҳайитининг фазилати

Муқаддас ойлар, табаррук маконлар, муборак жойлар бор. Яқинлашиб келаётган кунлар Моҳи Рамазон ҳайитига чорлайди. Бу байрам чин маънода раҳмат ва марҳаматга тўла кунлар дейилади. Бу хушдарак онлар Яратганнинг бизга бўлган инъом ва мурувватини улашаркан, кўнгилдан ҳиммат ва саховат, меҳр ва силаи раҳм тошади. Ота-оналаримизга, қариндош-уруғларга, жамоаларимиздаги қадрдонларимизга, ватандошларимизга яхшиликлар илингимиз келади. Ширин сўз билан, очиқ юз билан улар даргоҳига шошамиз. Рамазон ҳайитида етимларни йўқлаш, кам таъминланган ва ногиронлиги бўлган ҳамюртларимизнинг кўнглига қувонч улашиш қадимий қадриятларимиз, исломий одобларимиздан саналади. Бир ой ихлос билан тутган рўзаларимиз якунига етаркан, улуғ кун муносабати билан ҳадялар улашамиз. Ҳақдорларга закоту, садақотларни етказишга ҳаракат қиламиз.


Бу муқаддас байрам кунида ҳиммату саховат қилиш, ўзгалар кўмагига муҳтожлар ҳолидан хабар олиш ажр-савобларни зиёда этади.  Топганимиз - нону ширинликлар олиб дарвозалар эшигидан кириб борарканмиз, қадрдон чеҳралар, гулгун қиёфалардаги ризолик, болаларнинг табассуми юрагимизни ёритиб юборади. Ана шу лаҳзаларда кўнгилда шукронани туямиз.


Рамазон  тақво, ҳилм, саховат ойи сифатида бизларни эзгу амаллар қилишга чорлади. Аллоҳ ўзининг Каломида “Эҳсоннинг мукофоти эҳсон”, - деб марҳамат қилади. Қўшнисига неъмат улашган, хасталар ҳолидан хабар олган, илм талабида юрган ёшларга шароит яратган, имкониятидан келиб чиқиб, орттирган маблағидан ҳақдорларга ҳиммат қилган мусулмон биродарларимизнинг бу хайрли ташаббуслари ортида улуғ мукофот турибди, иншааллоҳ. Халқимиз кўзларида қувонч билан, юраклари яшнаб, табаррук байрамни кутиб оляптилар. Кексалар ҳовучларини дуога тўлдирадилар. Бирни берганга Яратган мингни улашсин. Кулиб боққанга олам кулсин. Рамазон ҳайитининг табаррук лаҳзаларидан дастурхонимизга ризқу рўз, хайру- баракот ёғилсин!


Ўзбекистон ўзбеклар билан бир қаторда мана шу заминда камол топаётган бошқа миллат вакилларига ҳам бирдек азиз маскан. Бу заминда дини ва миллатидан қатъий назар халқлар ўзаро аҳиллик, ҳамжиҳатлик билан умр ўтказмоқдалар. Дунё айвонида содир бўлаётган диний-экстремистик таҳдидлар, нотинчликлар  барча эзгу ниятли инсонларни ўйлашга, мушоҳада қилишга даъват этади. Она диёримизнинг тинчлигини таъминлашга, Янги Ўзбекистонда одамларни рози қилиш йўлидаги ислоҳотлар-у, ташаббусларга лаббай дея бел боғлашимиз, қўлдан келганча бир-биримизга моддий ва маънавий кўмак кўрсатишимиз, яратувчанлик ишқи билан яшашимиз –маънавий камолотимиздан дарак беради. Фазилат соҳиблари, ақл эгалари бугунги ҳаётни таҳлил этиб, шукрона қилишади. Яхшиликлар, неъматлар шунчалар кўпки, санаб адоғига етиб бўлмайди. Ўксик кўнгилларни хурсандчиликка тўлдириш, хасталик шукрини қилаётган одамларни зиёрат қилиш, отасиз ўсаётган болаларга тиргак бўлиш, оналарини йўқотган қизалоқларга силаи раҳм қилиш ҳар бир соф табиатли инсоннинг кўнгил амри. Улар бу амалларини холис Ҳақ йўлидаги мардоналик деб биладилар. Рамазон муносабати билан ортган бу каби хайрли ташаббуслар йил давомида мард йигитларимиз, ҳаёт ҳақиқатини англаган оила бошлиқларимизни ҳаракатга солаверади. Қўли очиқ ватандошларимиз саховат-мардлар фазилати эканини яхши тушунадилар. Айниқса, ҳайит кунларида бундай эҳсонлар кўпайиб кетиши, одамларнинг маърифати комиллашиб бораётганидан далолат. Раҳмон Парвардигорнинг ваъдаси ҳақиқат. Енг ичида қилинган яхшиликлар, соҳибига туганмас қувончлар келтириши ҳақиқат. Бу улуғ байрамни хурсандчилик айёми деб билмоқ керак. Мусибат етган хонадонларга бориб, йиғи–сиғилар қилишлик билан уларнинг дардини янгилаш, турли бидъат ва хурофотларга аралашиш керак эмас. Шундоғам озор топган дилларга ташвиш ортиш, исрофга йўл очиб, уларнинг харажатлари ортишига йўл қўймаслик керак. Улуғ кунлар файзидан бебаҳра қолмаслик учун ҳам хайрли ишларга шошмоқ керак. Бир ой рўзани ихлос билан тутиб, хайр топдим дея севинса-ю, кейин яна аввалги шўхликларни такрорлаб, гуноҳкор бўлишдан сақланмоқ керак. Нафсининг тарбияси йўлидаги жидду жаҳд одамзоднинг машаққатли юмуши бўлмоғи лозим.Тўқликка шўхликлар қилишдан аввал ўйлаш керак.


Сизга етган неъмат шукрини адо қилишга вақт борида савоблар томон шошилиш лозим. Мазлумга мадад берган, мусофирни суяган, кўнгли яримларни аяган одамлар кам бўлганини кўрмадик. Эҳсон қилганни бой топдик, берганни беҳожат кўрдик, хастани йўқлаганни саломат эканини кузатдик, дейишади кексалар билан суҳбатлашсак.


Ҳа, Ийди Рамазон бу диёрда яшаётган барча ватандошларимиз айёми. Бу ватанда тинчлигу осойишталик барқарор экан, яхши кунлар бардавом бўлаверади. Юртдошларимизга Саодат айёми муборак бўлсин. Марҳабо, Ийди Рамазон, хуш келдинг, Ийди Рамазон! Олам аҳлига меҳр-шафқат, яхшилик улашадиган, бир биримизга одамийлик эҳтиромини кўрсатадиган савобли онлар файзидан баҳрамандлик  муборак бўлсин!


Холмурод МАМАЖОНОВ,

Фарғона шаҳар “Уммул қуро” масжиди имом-хатиби

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Суннат тўйи учун сўқим олиб келиш

30.04.2025   10197   2 min.
Суннат тўйи учун сўқим олиб келиш

Савол: Биз томонларда ўғил фарзанд учун қилинадиган суннат (хатна) тўйига келиннинг отаси ёки ака-укалари сўқим (сўйиладиган қорамол) олиб боришлари шартдек бўлиб қолган. Ҳатто бу нарса  келин тарафдагиларнинг бурчи деган тушунча ҳам бор. Шунинг учун айрим ҳолларда баъзи оталар неварасини суннат тўйига ерини сотиш ёки катта қарзларни олишгача мажбур бўлаяпти. Шу ишлар динимизда борми?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Динимизда хатнани бор эканлиги барчага маълум ва бу учун зиёфат қилиб бериш ҳам бор. Аммо бу нарса фарз ёки вожиб, ҳатто суннат ҳам эмас, балки у айрим саҳобийларнинг шунчаки одати бўлган. Лекин у ҳозирги кунда авж олгандек бемаъни дабдабозлик билан эмас, балки тор доирада камтарона дастурхон ёзиб ўтказилган.

Демак, аслида суннат ҳам бўлмаган ушбу “тўй”га сўқим олиб келиш қиз томоннинг бурчи дейиш мантиқсиз экани кўриниб турибди. Буни жоҳилона ҳою ҳавас ортидан пайдо бўлган хурофот десак, тўғрироқ бўлади. Айнан мана шунақа тайини йўқ “мажбурият”лар туфайли қанчадан-қанча оилалар жабр кўряпти ва ҳатто айрим оилалар “сўқим қилинмагани ёки олиб келинган сўқимнинг кичкиналиги” сабабидан бузилиб кетишгача ҳам бормоқда.
Динимизда ҳадя улашишга тарғиб қилинган. Аммо бу чин юракдан ҳамда берувчига малол келмасдан амалга оширилиши керак.

Шундай экан, куёв томонга юбориладиган новвосларни ҳадя деб бўлмайди. Чунки бу нарса ошкора ёки зимдан қилинган талаб ёки келин томоннинг одамлардан уялиб ёхуд “қизим хижолат бўлмасин”, деб қиладиган “совғаси” бўлади. Куёв томоннинг келин томонга бундай талаблар қўйиши катта хато ва гуноҳ саналади. Қолаверса, чин кўнгилдан берилмаган нарсани ейиш ҳам шубҳали ҳисобланади. Зеро Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:

لا يحل مال امرئ مسلم الا عن طيب نفسه  رواه احمد

“Мусулмон кишининг моли бошқага ҳалол эмас, фақатгина ўзи рози бўлиб, кўнглидан чиқариб берсагина, ҳалол бўлади” (Имом Аҳмад ривояти).

Шундай экан, бундай ишга чек қўйиш лозим. Агар қилмоқчи бўлсалар, куёв томон имкони даражасида ўзлари қилсинлар. Агар имконлари бўлмаса, қайнотани зиммасига юкламасликлари лозим. Имкон бўлмагани учун бу каби эҳсонни қила олмаса, гуноҳкор бўлмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Мақолалар