Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
17 Июл, 2025   |   22 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:25
Қуёш
05:05
Пешин
12:34
Аср
17:39
Шом
19:58
Хуфтон
21:30
Bismillah
17 Июл, 2025, 22 Муҳаррам, 1447
Видеолар

Сайф бин Салим Ал-Ҳодий: Ўмон ўзбек халқининг бой тарихи, буюк меросини эътироф этади (+видео)

08.04.2025   6478   3 min.

Султон Қобус университети Тарбия факультети Исломшунослик кафедраси профессори Сайф бин Салим Ал-Ҳодий Ислом цивилизацияси маркази ва умуман юртимиз маданий меросининг аҳамияти ҳақидаги фикрларини ЎзА ўқувчилари билан бўлишди. Интервьюда ўмонлик олим 2024 йил 23-27 август кунлари Тошкент ва Самарқанд шаҳарларида ўтказилган “Буюк аждодлар мероси – III Ренессанс пойдевори” VIII Халқаро конгрессдаги иштирокини эслаб, давлатимиз раҳбари бошчилигида амалга оширилаётган ислоҳотлар, Ислом цивилизациясига улкан ҳисса қўшган ҳамюртларимиз ҳамда Ўзбекистон ва Ўмон ўртасидаги маданий алоқаларга тўхталди.

– Йирик анжуманда иштирок этиш учун Ўзбекистонда бўлганимда юртингизда маънавий-маърифий, диний жабҳада жуда катта янгиланишлар, ижобий ўзгаришлар юз берганига, йирик таълим, илмий-тадқиқот марказлари ташкил этилганига гувоҳ бўлдим. Шундай йирик лойиҳалардан бири – Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази бунёд этилаётгани. Ушбу мажмуа экспозицияси ислом илми ва гуманитар фанларга оид кўплаб ноёб материаллар билан бойитилмоқда. Айниқса заминингиздан етишиб чиққан буюк олимларнинг бой мероси, улар ҳақидаги муҳим маълумотлар баркамол авлод тарбиясида жуда муҳим аҳамият касб этади. “Буюк аждодлар мероси – III Ренессанс пойдевори” VIII Халқаро конгресси ҳам ўзбек халқи бой меросига қайта мурожаат қилиш, жараённинг беқиёс аҳамиятини таъкидлашга ишорадир. Қадим мерос, илмий билимлар, хусусан когнитив, табиий ва экспериментал фанлар ривожини Ибн Сино, Ал-Фаробий, Абу Райҳон Беруний каби олимларсиз тасаввур қилиб бўлмайди. Ислом илми, масалан фиқҳ ва ҳадис ҳақида гапирганда эса Ал-Бухорий, Ат-Термизий, Аз-Замахшарий, Аш-Шоший каби аждодларингизни алоҳида санаб ўтиш жоиз. Бу номлар дунёда ва ислом оламида беқиёс мавқега эга.

Биз ҳам келажакда Ўмон – Ўзбекистон ҳамкорлигини янада жадаллаштириш учун бор имкониятни сафарбар этамиз. Хусусан, Султон Қобус университети Ўзбекистон олий таълим муассасалари билан талабалар алмашинуви, ўзаро ташриф, форум, конференция, семинар ва илмий-тадқиқот йўналишларида ҳамкорлик қилишга тайёр.

Тарихга назар ташласак, марҳум Султон Қобус бин Саид Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институтининг ҳозирги биносини қуришда фаоллик кўрсатганига гувоҳ бўламиз. Бу Ҳазрати олийларининг дин, фиқҳ, тарих, астрономия, математика каби фанларга меҳри, шу юртдан етишиб чиққан олимларга ҳурмат-эътибори рамзи эди. Қолаверса, лойиҳа давлатларимиз ўртасидаги мавжуд маданий ва иқтисодий ҳамкорликни мустаҳкамлашга ҳам ҳисса қўшган. 2018 йил март ойида институт янги биносининг очилиш маросимида иштирок этган Ўмон делегациясига Султон Ҳайсам бин Ториқ Ол Саид раҳбарлик қилган. Тадбирда ҳукумат, UNESCО ташкилоти ва араб давлатлари элчихоналари вакиллари, мамлакатдаги ихтисослашган олий ўқув юртлари, архив ва илмий муассасалар масъуллари иштирок этгани хорижий матбуотда ҳам кенг ёритилган эди.

Ишонч билан айтишим мумкинки, Ўмон ҳар доим ўзбек халқининг бой тарихи ва буюк меросини эътироф этади, бундай эзгу ишларни тарғиб этишда Ўзбекистонни фаол қўллаб-қувватлайди.

Муҳаррама Пирматова, Анвархўжа Аҳмедов (видео), ЎзА

ВИДЕО
Бошқа мақолалар

Ёмон туш кўрганда нима қилинади?

16.07.2025   2753   2 min.
Ёмон туш кўрганда нима қилинади?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Савол: Мен туш кўрдим ва уйғониб Ибни Сириннинг "Тушлар таъбири" китобини кўрсам ёмонроқ чиқди ва сиқилиб қолдим. Туш таъбири масалаларига мусулмон инсон қандай қараши керак?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аввало шуни айтишимиз керакки, Ибн Сирийн раҳимаҳуллоҳга нисбат берилган “Тушлар таъбири” китоби у зотга тегишли эмас. Шунинг учун бу китобни у зотга нисбат бериб бўлмайди. Динимизга кўра тушлар уч хил бўлади:
– Аллоҳ таоло томонидан бўлган, таҳорат билан ётилганда, тонгга яқин кўриладиган, солиҳ тушлар.
– Шайтондан бўлган, аниқ эсда қолмайдиган, кайфиятни туширадиган, алаҳсирашга ўхшаш ёмон тушлар.
– Касбига ёки қизиққан нарсасига тааллуқли тушлар.

Динимизда туш кўрганда нима қилиш кераклиги борасида аниқ тавсиялар келган. Агар рост тушлар шариатга мос келса, амал қилиш мумкин, агар зид келса, қатъий амал қилинмайди. Ёмон туш кўрган киши тушини бировга айтмаслиги ва тушнинг ёмонлигидан Аллоҳ таолодан паноҳ сўраши керак. Бу ҳақида Абдуллоҳ ибн Қатода розияллоҳу анҳу отасидан ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Рост туш Аллоҳдан, ёмон туш шайтондан. Бирортангиз қўрқинчли туш кўрса, чап томонига туфлаб қўйсин ва тушнинг ёмонлигидан (Аллоҳдан) паноҳ сўрасин. Шунда ёмон туш зарар қилмайди”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Яъни ёмон туш кўрган киши чап томонга енгилгина туфлаб: “Роббим! Кўрган тушимни ёмонлигидан паноҳ сўрайман”, деб қўяди.

Баъзи уламолар имкон бўлса ўрнидан туриб, таҳорат олиб, икки ракат нафл намоз ўқигани ҳамда бироз садақа қилиб қўйгани яна ҳам яхши, дейишган.
Шунингдек, туш инсон тақдирини белгиламайди. Тушга ортиқча баҳо бериб, уни ҳаёт мезонига айлантириш тўғри эмас. Биз динимиз кўрсатмаларига оғишмай амал қилсак, ҳам моддий, ҳам руҳий тарафдан соғлом, иродамиз мустаҳкам бўлади. Валлоҳу аълам!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.