09 Декабр, 2025, 18 Жумадул сони, 1447
09 Декабр, 2025, 18 Жумадул сони, 1447
Санкт-Петербургдаги машҳур Эрмитаж музейида оғирлиги 11,2 тонна келадиган улкан тош сақланмоқда. Бу оддий тош эмас. У Соҳибқирон Амир Темур даврига, яъни Темурийлар сулоласи ҳукмронлик қилган буюк бир даврга оид тарихий ёдгорликдир.
Ушбу тош 1937 йили Ўзбекистон ҳудудида жойлашган Улуғ тоғда топилган. Унинг юзига эпитафия – ёдгорлик матни ўйиб ёзилган бўлиб, у Соҳибқирон Амир Темурнинг Дашти-Қипчоқга қилган машҳур юришига бағишланган.
Матнда бундай дейилади: “793 ҳижрий сана, яъни қўй йили, ёз ойида Турон султони Темурбек 200 минглик қўшин билан Тўхтамишхонга қарши юришга отланди. У шу ерга етиб келгач, ушбу ёдгорликни ўрнатди. Аллоҳ зафар берсин, инша Аллоҳ. Аллоҳ инсонларга раҳм айласин, бизларни дуоларида эслашсин”.
Бу ёдгорлик нафақат ҳарбий зафарни, балки Амир Темурнинг ўз халқи ва келажак авлодлар олдидаги масъулияти ҳамда исломий қадриятларга садоқатини ҳам намоён қилади.
Улуғтоғ тоғларида Амир Темур ўз лашкарини жойлаштирган ва ушбу хотиратошни ўрнатишга қарор қилган. Аскарлар тош йиғишган, маҳаллий усталар эса тошга тарихий матнни ўйиб ёзганлар. Бу ҳаракат соҳибқирон Амир Темурнинг ҳар бир ютуғи замирида қадрият, хотира ва ибрат қолдириш истаги борлигини кўрсатади.
Эрмитаж музейида нафақат ушбу тош балки Темурийлар даврига оид бошқа ноёб экспонатлар ҳам бор. Улар орасида: “Мироншоҳ Амир Темурнинг ўғли номига тайёрланган хризолит муҳри, Темурий аёлларининг буюк намояндаларидан бири”, Гавҳаршод бегимга тегишли нефрит узук ҳамда бошқа кўплаб тарихий ашёлар бор.
Бу каби ёдгорликлар нафақат тарихий ахамиятга эга, балки буюк аждодларимиз қолдирган маънавий мероснинг ёрқин намунасидир.
И.Аҳмедов тайёрлади.
Бу сана алоҳида белгилангани бежиз эмас. Бу кун жамият, иқтисодиёт ва давлат бошқарувига жиддий хавф солувчи иллат саналмиш коррупцияни ёдга солиш, унинг оқибатларини яна бир бор англаш, энг муҳими эса унга қарши қатъий курашишда ҳар бир киши масъул эканини эслатиб туриш учун нишонланади.
Тарихга назар солсак, 2003 йил 9 декабрда Мексиканинг Мерида шаҳрида БМТ ташаббуси билан ўтказилган халқаро конференцияда 100 дан ортиқ давлат “Коррупцияга қарши халқаро конвенция”ни имзолаб, глобал миқёсда бирлашган ҳолда ҳаракат қилишга келишиб олган. Коррупция тақдири бир давлат муаммоси эмас, балки бутун дунё хавфсизлиги ва барқарор ривожланиши билан боғлиқ масала.
Шу конференциянинг биринчи куни Халқаро коррупцияга қарши кураш куни сифатида эълон қилинди. 2004 йилдан буён дунё мамлакатлари ушбу санани жамоатчиликни хабардор қилиш, муҳокама маданиятини кучайтириш ва соҳага доир чора-тадбирларни тизимлилаштириш мақсадида нишонлаб келмоқда.
Резолюцияда таъкидланишича, бу куннинг асосий мақсади коррупциянинг туб моҳиятини чуқур англаш, уни олдини олиш чораларини мустаҳкамлаш ва барча даражада қатъий курашишдир.
Ўзбекистонда ҳам коррупцияга қарши курашиш давлат сиёсатининг энг устувор йўналишларидан бири сифатида белгиланган. Сўнгги йилларда барча соҳаларда очиқлик, шаффофлик, ҳисобдорлик тамойилларини кучайтириш, бюрократик тўсиқларни қисқартириш, “яширин иқтисодиёт”га чек қўйиш бўйича кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилмоқда.
Давлат ва жамият ҳаётида рақамлаштириш жараёнлари тезлашиб, хизматларни электрон шаклга ўтказиш коррупциявий омилларни камайтиришда муҳим воситага айланди. Энг муҳими, коррупция билан кураш фақат давлат муассасалари ёки алоҳида идоралар вазифаси эмас. Бу ҳар бир фуқаронинг фуқаролик бурчидир.
Агар ҳар биримиз қонунларга риоя қилсак, шаффофликни талаб қилсак ва ҳуқуқий маданиятимизни оширсак, жамиятни ривожлантиришга улкан ҳисса қўшган бўламиз.
Баҳодир Киргизов,
“Микрокредитбанк” акциядорлик тижорат банки
Коррупцияга қарши назорат департаменти директори,
UzA.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 