Икки нафар қизим бор. Бири етти, иккинчиси тўрт ёшда. Ҳамма болаларга ўхшаб менинг қизларим ҳам урушиб, талашиб туришади. Шундай пайтда уларга “Қизалоқларим, ҳозир шайтонни жуда хурсанд қилаяпсизлар-да. Чунки шайтон одамларни бир-бири билан уриштирса, айниқса, ака-ука, опа-сингиллар ўртасида уруш чиқарса, жуда хурсанд бўлар экан. Мана ҳозир ҳам сизларни уриштириб қўйиб, устинглардан мазза қилиб кулиб ўтирибди” дейман. Уларга Юсуф алайҳиссалом билан акалари ўртасига шайтон қандай қилиб низо солганини, уларни бир-бирларига қандай гиж-гижлаганини айтиб бераман. Кейин улар бироз тинчланишади.
Шунда пайтдан фойдаланиб “Келинглар, энди устимиздан кулгани учун шайтоннинг адабини берамиз” деб қизиқтираман. Табиийки, қизларим “Қандай қилиб?” дейишади. Кейин мен уларга қиблага қараб 100 марта истиғфор айтишни ўргатаман. Ўзим ҳам улар билан бирга 100 марта истиғфор айтаман.
Агар чарчаб қолишса “Йигирмата қолди, ўнта қолди” деб илҳомлантириб тураман. Истиғфор 100 та бўлгач, икковларига “Мана биз шайтоннинг таъзирини бердик, Роббимизни хурсанд қилдик” деб мукофот бераман. Кейин икковлари талашган масалани ўтириб, босиқлик билан ҳал қиламиз.
Шу услубда уларнинг орасини ислоҳ қилиш менга қулай. Одатда фарзандлар ўртасидаги шундай майда тортишувларга беэтибор бўлиш кейинчалик улар орасидаги катта муаммоларга сабаб бўлади. Шунинг учун уларга ҳали кичикликларидаёқ бундай вазиятлардан қандай қилиб яхши йўл билан чиқиб кетишни ўргатиш керак бўлади.
Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг
"Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ" китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.
Исломда "ғулув" дин илмини англашда ҳаддан ошишдир. Аллоҳ таоло бундай огоҳлантиради: "Айтинг: "Эй аҳли китоблар! Динингизда ҳаддан ошмангиз ва олдиндан адашган ва кўпларни адаштирган ҳамда тўғри йўлдан чалғиганларнинг ҳавойи нафсларига эргашмангиз!" (Моида сураси, 77-оят).
Расулуллоҳ алайҳиссалом "Аллоҳ таоло шариатда зиёда чуқур кетувчилар ҳалок бўлдилар", деб уч марта айтишларида, динда ҳаддан ташқари зиёдалик қилиш инсонни ҳалок қилиш билан тенг эканлигидан огоҳлантирмоқдалар.
Динда ғулувга кетиш мусулмон жамиятларида ихтилоф ва гуруҳбозликка, фитнага ва охир-оқибат ақиданинг бузилишига олиб келади. Ислом тарихида хавориж, мўътазила ва бошқа оқим ва тоифаларнинг вужудга келиши ҳам, асосан, динда ғулувга кетиш натижасида содир бўлган.
Айни вақтда, ғулувга берилганлар динни ўта оғир ва машаққатли тушунтирганлари боис одамлар тўғри йўлдан адашиб, ундан безиб қоладилар. Динда ғулувга кетиш ҳақида сўз юритилганда ақидапараст оқимларнинг ақидавий масалаларда ғулувга кетганлари ва уларнинг хатолари ҳамда бу эътиқодлари соф исломий таълимотларга нақадар зид эканини эсламасдан иложи йўқ.
Ғулувга кетиш, саркашлик, итоатсизлик, манмансираш каби иллатлардан холи бўлган ўтмиш аждодларимиз динимизни асраб-авайлаб, бизгача етказдилар. Шундай экан, диннинг мусаффолигини асраш ва уни келажак авлодга асл холича етказиш бизнинг вазифамиздир.
Абдуғоффор Ҳакимов, Мингбулоқ тумани
"Қўш қишлоқ" жоме масжиди имом-хатиби