Мулоқот давомида кенгайиб бораётган ҳамкорлик ҳолати юзасидан атрофлича фикр алмашилган. ICESCO томонидан амалга оширилаётган истиқболли ташаббуслар, жумладан 2025 йил Самарқанд шаҳри Ислом дунёсининг маданият пойтахти сифатида нишонланиши таъкидланди.
“Ислом олами маданий мероси: хаттотлик, мусиқа, шеърият ва ҳамжиҳатлик” мавзусидаги анжуманда юқори даражадаги расмийлар, жумладан ICESCO таркибидаги давлатлар маданият вазирлари, халқаро ташкилот ва муассасалар масъуллари иштирок этишига урғу берилди.
Шу муносабат билан ICESCO Бош директори доктор Салим бин Муҳаммад Ал-Малик бир йил давомида ICESCO томонидан республикамизнинг тегишли вазирлик, идоралари билан биргаликда ташкил этиладиган бой, ранг-баранг дастурлар, тадбирлар ташкил этилиши, ташаббуслар илгари сурилишига эътибор қаратди. Бу саъй-ҳаракатлар шаҳарнинг бетакрор маданий-тарихий меросини таъкидлаш, ислом олами цивилизациясидаги етакчилик ролини яна бир бор тасдиқлашдан иборат.
Муҳаррама Пирматова, ЎзА
— Ҳаж вақтида зиёратчиларимиз шайтонга тош отишади. Тош нима учун отилади?
— Дарҳақиқат, ҳаж вақтида қилинадиган амаллардан бири бу – Минода шайтонга тош отишдир. Шайтон ҳамма ерда ҳам бўлиши мумкин. Айнан ҳажда ва маълум жойларда шайтонга тош отиш, шайтон ўша вақт ва жойларда Иброҳим алайҳиссаломга қутқу солганда у зот уни тош отиб қувганлари учундир. Бунда шайтонга қарши курашнинг рамзи бордир.
Шайтонга тош отиш, аввало ичдаги шайтонни тошбўрон қилиш ила бошланади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар: “Шайтонга тош отиш ва Сафо билан Марва орасида сайъ қилмоқ, фақат Аллоҳнинг зикрини қоим қилмоқ учун амр қилингандир”.
Яна тош отишдан мақсад, шайтонни ёмон кўришдир. Тош отилар экан, шайтон қалбга васваса солганида “Аъузубиллаҳи минашшайтонир рожим” (тошбўрон қилинган шайтоннинг ёмонлигидан Аллоҳдан паноҳ сўрайман) ифодаси билан бартараф этиш лозим.
Мўминлар шайтоннинг ҳар турли фасодларига қарши ўйғоқ бўлишга ҳаракат қилиши зарур. Ҳаж сафари асносида эса васвасаларга енгилмаслик, сабр қилиш ва имтиҳон эканини тушуниб, ҳаж ибодатини мукаммал адо этишдир.
Устоз Муҳаммад Айюб Ҳомидов