11 Июл, 2025, 16 Муҳаррам, 1447
11 Июл, 2025, 16 Муҳаррам, 1447
Бугун, 22 июль куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари жума намозини мўмин-мусулмонлар билан бирга адо этиш ва мавъиза қилиш учун Тошкент шаҳридаги Ҳастимом даҳасида жойлашган “Ҳазрати Имом” жомесига ташриф буюрдилар.
Жума намозидан аввал жамоат Муфтий ҳазратларининг ҳаж зиёрати таассуротлари, тафсилоти ва ҳожилик мартабаси ҳақидаги гўзал суҳбатларидан баҳраманд бўлишди.
Муфтий ҳазратлари сўзлари давомида муборак ҳаж зиёратидан сўнг илк жума намозини мазкур табаррук масжидда ўқишни ният қилганлари, ҳаж мавсуми 12 минг нафардан зиёд ҳамюртимизнинг ҳаж зиёратига масъул сифатида муборак заминга борганлари, ушбу улуғ жойларга борган ҳожилар билан бирга Ўзбекистондаги барча мўмин-мусулмонлар ҳаққига хайрли дуолар қилишгани, Равзаи муборакда Пайғамбар алайҳиссаломга саломлар етказишганини айтдилар.
Шунингдек, Муфтий ҳазратлари “Ҳаж – 2022” мавсуми тафсилотлари, хусусан, Саудия Арабистони билан музокаралар, ўзбекистонлик ҳожиларга квота ошириб берилганининг сабаби, нархни белгилаш, маблағларни жой-жойига сарфлаш, 12 минг нафар ҳожига хизмат кўрсатишнинг машаққати ҳақида маълумот бердилар.
Маъруза давомида муборак зиёратга бориб келган ҳожиларга насиҳат қилиб, уларнинг гуноҳлардан тийилиб юриши – ҳажи қабул бўлганига ишоралиги, ҳожилар зиёратига Байтуллоҳ, Пайғамбар алайҳиссаломнинг равзалари, саҳобаи кромларнинг қабрлари, улар яшаган жойларни зиёрат қилиб келгани, Ҳақ таолонинг амри – ҳаж арконини бажариб келгани учун борилиши, уни зинҳор исроф, беҳуда гап-сўз, сохта обрў-эътибор олиш тадбирига айлантирмаслик, балки маърифий суҳбат, муқаддас зиёрат таассурот ва фойдалари билан безаш, уларнинг зиёратига борувчилар ҳам маъноли саволлар бериб ўзларига манфаат ҳосил қилишларини тавсия этдилар.
Шу билан бирга, силаи-раҳм, садақаи жория қилиш нафл ҳаждан савоблироқ экани, бир маротаба фарз ҳажини адо этган киши бошқа ҳақдорларга ҳам йўл бериши лозимлиги, унинг ўрнига умра зиёратига бориши ё эҳтиёжмандларга ёрдам қилиши савоблироқ, адолатлироқ бўлишини уқтирдилар.
Якунда Муфтий ҳазрат хайрли дуолар қилдилар, таъсирли ва манфаатли маърузадан кўнгиллари юмшаб, кўзлари намланган жамоат аҳллари омин, омин, деб туришди.
Муфтий ҳазратларининг жума маърузалари тўлиқ вариантини қуйидаги манзил орқали томоша қилишингиз мумкин: https://www.youtube.com/watch?v=dWgikuHGRZw
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Бу мавзуда салафларимиздан келган бир қанча таъсирли ривоятлар бор. Қуйида уларнинг айримларини келтираман:
1. Шақиқ Балхий раҳимаҳуллоҳ айтади:
"Мен хушуъни Исроил ибн Юнусдан ўргандим. Биз унинг атрофида эдик, у ўнг томонида ким бор, чап томонида ким борлигини билмасди — охират ҳақида тафаккур қиларди".
2. Юсуф ибн Асбат раҳимаҳуллоҳ айтади:
"Суфён ибн Уяйна раҳимаҳуллоҳ менга хуфтон намозидан сўнг: "Таҳорат идишини (обдаста) бергин", деди. Унга бердим. У ўнг қўли билан олиб, чап қўлини ўнг қўлининг устига қўйди ва тафаккурга чўмди. Мен ухлаб қолдим, сўнг саҳарда турдим — қарасам, идиш ҳали ҳам қўлида. "Тонг отди", дедим. У эса бундай деди: "Сен идишни берган пайтингдан буён шу ҳолда охират ҳақида тафаккур қилдим".
3. Абдуллоҳ ибн Муборак раҳимаҳуллоҳдан ривоят:
У Суҳайл ибн Адийни сукунатда, тафаккурда кўриб:
"Қайси нуқтага етдинг?" деб сўради.
У: "Сирот кўпригидаман", деб жавоб берди.
4. Муҳаммад ибн Васеъ раҳимаҳуллоҳдан ривоят:
Басралик бир киши Абу Зарр вафотидан кейин унинг хотини Умму Заррга бориб, унинг ибодатини сўради. У бундай деди: "Абу Зарр кун бўйи уйнинг бир четида тафаккур қилиб ўтирарди".
5. Умму Дардо (Абу Дардонинг хотини) айтади:
"Абу Дардо розияллоҳу анҳунинг энг афзал ибодати — тафаккур ва ибрат олиш эди".
6. Сиррий Сақатий раҳимаҳуллоҳ айтади:
"Ҳар куни бурнимга қарайман — юзим қорайганми, деб. Таниш жойда ўлишни ёқтирмайман — ер мени қабул қилмай қўйса, шарманда бўлишдан қўрқаман".
7. Абу Шурайҳ раҳимаҳуллоҳ ҳақида:
Бир куни у юриб кетаётган эди, тўхтаб, кўйлагини бошига ташлаб, йиғлашга тушди.
Уни кўриб: "Нима учун йиғлаяпсан?" деб сўрашди.
У бундай жавоб берди: "Ўтган умримни, кам амалимни, яқинлашган ажалимни тафаккур қилдим".
8. Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу бир куни йиғлади. Сабабини сўрашди. У бундай деди: "Дунё ва унинг шаҳватлари ҳақида ўйладим. Улар тугамай туриб, аччиқ алам билан алмашади. Агар бунинг ўзида ибрат бўлмаса ҳам, ақлли киши учун унда панд насиҳат бор. Энди ўз ҳолингизга қаранг, аҳли оилангиз, яхши кўрган кишиларингиз билан бугун жам бўлиб турибсиз, эртагачи? Эртага эса, албатта улардан ажралиш бор".
9. Довуд Тоий раҳимаҳуллоҳнинг ҳолати:
У тўлин ой кечаси уйнинг томига чиқди. Осмонга қараб Осмон ва ернинг яратилиши ҳақида тафаккурга чўмди ва йиғлай бошлади. Шунчалик қаттиқ таъсирландики, томдан қўшнисининг ҳовлисига йиқилиб тушганини сезмай қолди. Қўшни уни ўғри деб ўйлаб, қиличига ёпишди. Аммо келиб қараса — Довуд экан. "Қандай қилиб томдан тушиб кетдинг?" - деб сўради. Довуд: "Қандай йиқилганимни сезганим йўқ", деб жавоб берди.
10. Суфён Саврий раҳимаҳуллоҳ ҳақида:
У дўстлари билан ўтирган эди, чироқ ўчиб қолди. Ҳамма ёқни зулмат қоплади. Кейин чироқни ёқишди. Қарасалар, Суфённинг кўзларидан оқаётган ёши юзи ювяпти. Ундан: "Сенга нима бўлди, нега йиғлаяпсан?" деб сўрашди.
У: "Шу онда қабр зулматини эсладим…", деб жавоб берди.
Хулоса:
Салафи солиҳлар ҳар бир ҳолатда тафаккур қилганлар — таом еганда, юрганда, ётганда, ҳатто сув идишини ушлаб турган пайтда ҳам охиратни эслаб йиғлардилар. Улар учун тафаккур — ибодатнинг қалби эди.
Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа