Bugun, 28 oktyabr' kuni O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Nuriddin domla Holiqnazarov hazratlari diniy ta'lim muassasalariga bo'lgan ilk tashriflarini Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutidan boshladilar.
Tashrif dastlab institut tarixiga oid ma'lumotlar bilan tanishishdan boshlandi. Unda institut tashkil etilishi, ta'lim dargohining maqsad-vazifalari, sobiq muftiylar tarixi va rektorlar to'g'risida ma'lumotlar berildi. So'ngra institut binosida tashkil etilgan kitoblar ko'rgazmasi va hattotlik ishlari bilan yaqindan tanishildi.
Sevimli Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam tavallud topgan Robi'ul avval oy munosabati bilan institutda Siyrat oyligi o'tkazilayotgani haqidagi xushxabar ko'ngillarni shod etdi.
Muftiy Nuriddin domla Holiqnazarov Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning muborak hadisi shariflaridan ta'lim berilayotgan dars xonasiga tashrif buyurib, talabalar bilan suhbat qurdilar. Talabalar dars jarayonlaridan, ayniqsa Misrning Al-Azhar oliygohining fazilatli ustozlaridan Shayx Jamoliddin Hoshim kabi mudarrislarning zamonaviy usullar orqali dars berishayotganini juda ham mamnun ekanliklarini izhor etishdi.
“Qiz bolaga ta'lim berish, butun ummatga ta'lim berish bilan barobardir”. Shundan kelib chiqib, Muftiy hazratlari institutda ayol-qizlar uchun ham yaratilgan shart-sharoitlar bilan qiziqdilar. Ayniqsa, qizlar uchun alohida kutubxona, majlislar zali, o'quv xonalari va namozxona tashkil etilgani ayni muddao bo'lgani qayd etildi.
Albatta talabalarning ilmli va o'z kasbining etuk mutaxassisi bo'lib etishishlarida kitobning o'rni alohida. Muftiy hazratlari institut kutubxonasining faoliyati bilan ham tanishdilar. Axborot-resurs markazi xodimi Kamoliddin Mahkamov institut kutubxonasi haqida batafsil ma'lumo berdi. Jumladan, axborot-resurs markaziga etuk mutaxassislar jalb etilgan holda modernizatsiya qilingani, kitoblarni saqlash, ularning xavfsizligini ta'minlash va talabalarga kitoblarni etkazish xalqaro talab darajasida ekani haqida so'zlab berdi.
Institutning asosiy binosiga qo'shimcha ravishda bunyod etilgan 15 ta talabalar o'quv auditoriyasi, majlislar zali, kutubxona, o'qituvchi va talabalar oshxonasini ham Muftiy hazratlari ko'zdan kechirdi. Shuningdek, ushbu o'quv dargohi hududida qad rostlagan 4 qavatli binodagi 30 o'rinlik tahoratxona va 30 ta xonadan iborat zamonaviy va shinam holatga keltirilgan talabalar turar joyi – yotoqxonani bilan ham tanishdilar.
Mana shunday o'zgarishlar va yangilanishlar Yangi O'zbekiston sharoitida Davlatimiz rahbari tashabbuslari bilan ta'lim-tarbiya sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning amaldagi yaqqol ifodasi ekani tashrif davomida alohida e'tirof etildi.
Muftiy hazratlari talabalar ilm olishi, dinimiz, xalqimiz manfaati yo'lida xizmat qilishi uchun barcha sharoitlar muhayyo etilgani, tolibi ilmlardan esa faqatgina bir narsa – ixlos bilan ilm olish, yaratilgan qulayliklardan to'g'ri va oqilona foydalanish, Alloh taoloning ne'matlarga shukrona sifatida ham ilmu irfon egallash zarurligini yodga solish bugungi tashrifdan ko'zlangan bosh maqsad ekani alohida ta'kidladilar.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Xorijiylar
(hijriy 38, milodiy 658 yil)
Hazrati Aliy roziyallohu anhuning askarlari ichidan keyinchalik xorijiylar (xavorij) deb nomlangan alohida guruh ajralib chiqdi. Aslida «xorijiy» so‘zi «xuruj», ya’ni «qarshi chiqish» so‘zidan olingan bo‘lib, ular hazrati Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhuga qarshi chiqqanlari uchun shu nom bilan atalgan edilar. Ular Aliy hakamlikni (Allohning hukmi o‘rniga bandaning hakamligini) qabul qilgani uchun u zotni kofir bo‘ldi deb fatvo chiqarishdi. Ularga hazrati Aliyning hakamlikni qabul qilganlari yoqmagan edi. Aslida hazrati Aliy roziyallohu anhuni hakamlikni qabul qilishga xorijiylarning o‘zlari majburlashgan edi. Endi esa Muoviyaga qarshi urushga qaytishni talab qila boshlashdi. Hazrati Aliy roziyallohu anhu ularning talabini qabul qilmadilar.
Hazrati Aliy roziyallohu anhu hakamlik ishlarida xiyonat bo‘lganini e’lon qilib, katta lashkar bilan Shom tomon yurdilar. Ammo u kishi yo‘lda ketayotganlarida, orqadan xunuk va o‘ta tashvishli xabar keldi. Xorijiylar paytni g‘animat bilib, yer yuzidagi eng katta fasod ishlarga qo‘l urishgandi. Ular Alloh harom qilgan ishlarni o‘zlari uchun halol hisoblab, musulmonlarning qonlarini nohaq to‘kish, yo‘lto‘sarlik qilishga qo‘l urishayotgan edi. Ular o‘ldirgan kishilar ichida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sahobalari Abdulloh ibn Xabbob ibn Arat roziyallohu anhumo va u kishining homilador ayoli ham bor edi.
Hazrati Aliy roziyallohu anhu ortga qaytishga majbur bo‘ldilar. Borib ularga va’z-nasihat qildilar va ogohlantirdilar. Ammo xorijiylarga bu narsalar ta’sir qilmadi. Ular sulhni istamay, bir-birlarini jangga hozirlik ko‘rishga targ‘ib qila boshlashdi.
Xorijiylar birinchi bo‘lib urush boshlashdi. Urushda ularning deyarli barchalari qirilib bitdi. Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhuning odamlaridan yetti kishi shahid bo‘ldi, xolos.
Xorijiylardan juda kamchilik odam qutulib qoldi. Ushbu jangning natijalari juda ham xatarli bo‘ldi. O‘lmay qolgan oz sonli xorijiylar har tarafga tarqalib ketishdi: ulardan ikkitasi Umonga, ikkitasi Kirmonga, ikkitasi Sijistonga, ikkitasi Arabiston yarimoroliga va bittasi Yamanga qochib ketdi. Ular borgan joylarida o‘z jamoalarini tuza boshlashdi.
Misrdagi qo‘zg‘alon
Yuqorida bo‘lib o‘tgan ishlar Shom ahliga shijoat bag‘ishladi. Ular bay’at qilmaslikda yana ham bardavom bo‘ldilar va o‘z ishlarini kengaytirdilar. Amr ibn Os roziyallohu anhu Misr tomon yurdi va u yerni egallab oldi. Hijriy 38, milodiy 658 yildan boshlab o‘sha yerda o‘z hukmini o‘rnatdi. Shu tariqa Muoviyaning hukmronligi kengaya boshladi. Muoviya ibn Abu Sufyon Madinai munavvarani, Makkani, Yamanni ham egallab oldi. Lekin hazrati Aliy roziyallohu anhuning askarlari u joylarni qaytarib olishdi. Shu orada hazrati Aliy roziyallohu anhu o‘ldirildilar.
«Islom tarixi» birinchi juzi asosida tayyorlandi