Bugun bizga qayg'uli bir xabar kelib tushdi – O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, O'zbekiston Respublikasi Oliy muftiysi Shayx Usmonxon Alimov vafot etdilar.
Moskva musulmonlari diniy boshqarmasi va o'z nomimdan Shayx Usmonxon Alimovning oilalari va yaqinlariga hamda butun O'zbekiston ummatiga chuqur hamdardlik bildiraman. O'tganlarni so'zlar bilan orqaga qaytarib bo'lmaydi. Lekin biz, musulmonlar, “Biz, albatta, Allohnikimiz va Ungagina qaytamiz”, degan aqiydadamiz (Baqara surasi, 156-oyat).
Albatta, bu juda og'ir yo'qotish, O'zbekiston xalqi Shayx Usmonxon Alimov erishgan yutuqlarni doimo yodda saqlaydi. Usmonxon Alimov Islomning asl qadriyatlarini qayta tiklash va asrab-avaylashga katta hissa qo'shdi. Yillar davomida u nafaqat xalqiga, balki butun musulmonlar manfaati uchun chin dildan xizmat qilib, muhim loyihalarni qo'llab-quvvatlash va amalga oshirga ulkan hissa qo'shdi.
Qodir Allohdan hurmatli shayx Usmonxon Alimovning ruhini qabul qilib, o'z rahmatini ato etishini so'raymiz. Alloh taolo marhumning bilib-bilmay gunohlarni kechirsin, yaxshiliklarini qabul qilsin va eng yaxshi mukofotlar ila mukofotlasin, jannati na'imda eng yuqori darajalarni ato etsin.
Moskva muftiysi Ildar Alyautdinov
Bugungi kunda taomlanish madaniyatimiz tobora g‘arb madaniyatiga moslashib borayotgani hech kimga sir emas. Restoranlarda vilkalar va pichoqlardan foydalanish odatiy holga aylangan, hatto o‘zimizning milliy taomlarimizni ham qo‘l bilan yeyishdan uyaladiganlar topiladi. Aslida esa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning taomlanish odoblariga nazar tashlasak, go‘shtni pichoq bilan emas, tishlab yeyish tavsiya qilinganini ko‘ramiz.
Oisha roziyallohu anho rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deydilar: "Go‘shtni pioq bilan kesib yemanglar, chunki bu ajam (musulmon bo‘lmagan)larning ishi. Uni tishlab yenglar, shunda yeyish osonroq va mazasi yoqimliroq bo‘ladi" (Abu Dovud, 3778-hadis).
Yana bir hadisi sharifda Sofvan ibn Umayya roziyallohu anhu bunday deydilar: "Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga taomlanayotib, go‘shtni suyagidan qo‘lim bilan ajratib yedim. Shunda u zot: Suyakni og‘zingga yaqin olib kelib yegin, ana shunda mazali va yoqimli bo‘ladi”, dedilar (Abu Dovud, 3779-hadis).
Bu hadislar bizga nimani o‘rgatadi? Eng avvalo, taomlanish madaniyati g‘arbga ergashish bilan o‘lchanmasligini anglatadi. Bugungi kunda ba’zi kishilar qo‘l bilan ovqat yeyishni madaniyatsizlik deb bilishadi. Aslida esa, bu aynan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridan biridir. Sunnatga mos kelgan narsa hech qachon or va uyat bo‘lishi mumkin emas.
Bundan tashqari, qo‘lda yeyishda miya ovqatga tayyorgarlik ko‘radi va hazm jarayoni yaxshiroq kechadi. Qo‘llar bilan ovqatni ushlaganda miya oshqozonga hazm jarayonini boshlash haqida signal yuboradi. Qo‘llar teridagi mikrobiota (foydali bakteriyalar) tufayli organizmning immunitetini kuchaytiradi. Qo‘l bilan yeyishda kishi ovqatning tuzilishi va haroratini his qilib, shunga muvofiq ish ko‘radi. Qo‘l bilan ovqat yeganda odam sekinroq yeydi va tanasiga yetarlicha to‘yinganlik signalini berishga imkoniyat beradi. Bu esa ortiqcha ovqat yeyishning oldini oladi. Bolalar uchun qo‘l bilan ovqat yeyish motorika (mayda qo‘l harakatlari) va mustaqillikni rivojlantiradi.
Demak, taomlanishda ham biz sunnatni unutmasligimiz, o‘z madaniyatimiz va islomiy qadriyatlarimizga sodiq qolishimiz kerak. G‘arb qadriyatlari hayotimizning ajralmas qismiga aylanib borayotgan bir paytda, biz sunnat yo‘lidan uzoqlashmaylik!