Payg'ambarimiz sollollohu alayhi vasallam Ramazon oyining oxirgi o'n kunida boshqa kunlaridan ko'ra ko'proq ibodat qilar, u kunlarni etikof bilan o'tkazar va qadr kechasini ushbu kechalardan qidirar edilar[1].
Imom Buxoriy rahmatullohi alayhi o'z sahihlarida Oisha onamiz roziyollohu anhodan rivoyat qiladilar: “Albatta Nabiy sollollohu alayhi vasallam, Ramazon oyining oxirgi o'n kuni kirib kelsa, ahllarini uyg'otar, tunlarini tiriltirar va bellarini mahkam bog'lar edilar”[2]
Hadisi sharifdagi Oisha onamizning: “Bellarini mahkam bog'lar edilar”, degani Payg'ambar sollollohu alayhi vasallamning ibodatga odatdagidan ko'proq jiddu-jahd qilib harakat qilganlaridan kinoya. Ba'zilar bu ayollaridan chetlashganlari, yaqinlik qilmaganlaridan kinoya deydilar.
“Tunlarini tiriltirar edi” deganlari esa, namoz va boshqa ibodatlar bilan tunning barchasini bedor o'tkazar edilar degan ma'noda. Oisha onamiz roziyollohu anhodan rivoyat qilingan boshqa hadisda: “ Men Rosululloh sollollohu alayhi vasallamni Ramazon oyidan boshqa biror paytda bir kechada Qur'oni karimning barchasini o'qiganlarini ham, tunning hammasini to tonggacha bedor bo'lganlarini ham, bir oy avvalidan oxirigacha to'liq ro'za tutganlarini ham bilmayman”[3] deganlar.
“Ahllarini uyg'otar edi” deganlari esa, ayollarini namozga uyg'otar edi degan ma'noda. Payg'ambar sollollohu alayhi vasallamning odatlaridan ma'lumki, U zot ahllarini boshqa kunlarda ham ibodatga uyg'otar edilar. Vitr o'qimoqchi bo'lsalar Oisha onamizni uyg'otganlari kabi.[4] Ammo Payg'ambar sollollohu alayhi vasallamning ahli oilalarini Ramazon oyining oxirgi o'n kunida uyg'otishlari yilning boshqa kunlariga nisbatan ko'proq bo'lar edi.
Shayxontohur tumani “Islom nuri” jome masjidi imom xatibi,
Toshkent Islom instituti o'qituvchisi
A. Sobirov
[1] Imom Muslim Oisha roziyollohu anho onamizdan rivoyat qilgan(1175)
[2] Imom Buxoriy rivoyati(1913)
[3] Imom Nasaiy rivoyati(1641)
[4] Imom Buxoriy rivoyati(952)
Tinchlik qaror topgan yurtda xotirjamlik hukm suradi, farzandlar emin-erkin kamolga erishadi, oqibatda, jamiyatda har tomonlama yuksalish va rivojlanish ro‘y beradi. Demak, dunyoda hayotning bir maromda davom etishi, xalqning Haq taolo buyurgan ishlarini mukammal va xotirjam ado etishlari uchun tinchlik va osoyishtalik lozim. Yaratgan Parvardigor Qur’oni karimda ana shu tinchlikni saqlash va qadrlash vazifasini inson zimmasiga yuklab, Islom dini tinchlikka targ‘ib qilishini, shaytoniy yo‘llarga ergashmaslik lozimligini ta’kidlagan: “Ey, imon keltirganlar! Yoppasiga itoatga kirishingiz va shaytonning izidan ergashmangiz! Albatta, u sizlarga aniq dushmandir” (Baqara, 208 oyat).
Tinchlik Alloh taolo butun insoniyatga in’om etgan eng ulug‘ ne’matdir. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam tinchlik va xotirjamlik haqida Imom Buxoriy rivoyat qilgan hadisda bunday deganlar: “Tinchlik va xotirjamlik ikki ulug‘ ne’matdirki, bundan ko‘p odamlar bebahradirlar” Shunday ekan, insonlar nafaqat mavjud tinchlikning qadriga yetib, shukrini ado etishlari, balki unga noshukrlik qilib putur yetkazishdan ham saqlanishlari lozim.
Alloh taolo O‘zining fazlu karami ila inson zotini aql va idrok sohibi qilib yaratdi va unga behisob ne’matlarni ato qildi. Shu bilan birga bergan ne’matlariga shukr aytishga ham buyurib, muborak kalomida shukr qiluvchilarga ne’matlarini yanada ziyoda qilish va’da qildi:
Alloh taolo Quroni karimda shunday marhamat qiladi: “Qasamki, agar shukr qilsangiz, albatta, ziyoda qilurman. Bordi-yu, noshukrchilik qilsangiz, albatta, azobim juda qattiqdir” (Ibrohim surasi 7-oyat). Rasululloh sollallohu alayhi va sallamga biror xursandchilik ish bo‘lsa yoki xabar berishsa Allohga shukr qilib sajda qilar edilar. Demak, Parvardigorimiz biz bandalarga bergan tansihatlik, farovonlik, baxtu saodat, tinchlik va osoyishtalik kabi ulug‘ ne’matlarga shukr aytsak, qadriga yetsak – Alloh buni ne’matni bardavom etadi.
Shunday ekan, Yaratgandan bir-birimizga tinchlik, amniyat, xotirjamlik tilaylik! Alloh taolo tinchlik-osoyishtaligimizni hamisha barqaror aylasin. Yurtimizni tinch, mehnatsevar xalqimiz hayotini farovon aylasin!
Abdulbosit Xamdamov, Yangi Namangan tumani
"Usmon Zunnuroyn" jome masjidi imom xatibi
Manba: @SOFTALIMOTLAR