Sayt test holatida ishlamoqda!
07 Iyul, 2025   |   12 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:14
Quyosh
04:57
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:38
Bismillah
07 Iyul, 2025, 12 Muharram, 1447

Oylar sultoni — Ramazon: Ro'zador kishi ro'za tutmaganlarga ovqat sotsa bo'ladimi? Ro'zador holimda og'riyotgan tomog'imga spirt surishim mumkinmi?

01.05.2021   4035   2 min.
Oylar sultoni — Ramazon: Ro'zador kishi ro'za tutmaganlarga ovqat sotsa bo'ladimi? Ro'zador holimda og'riyotgan tomog'imga spirt surishim mumkinmi?

Navbatdagi suhbat O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo bo'limi mutaxassisi Zikriyo Boborahimov bilan uyushtirildi.

Ro'zador odam ro'za tutmagan odamlarga ovqat pishirib bersa bo'ladimi?

Ramazon oyida kunduz kuni shar'iy uzrsiz ro'za tutmagan kishilarga ovqat pishirib berish yoki pishirib sotish umuman mumkin emas. Bu Ramazon oyiga nisbatan va Allohning farz qilgan ro'zasiga nisbatan hurmatsizlik bo'ladi. Ro'za Islomning katta shiorlaridan hisoblanib, uni ulug'lash taqvodan bo'ladi. Alloh taolo: «Ana shunday. Kim Allohning shiorlarini ulug'lasa, bas, albatta, bu qalblarning taqvosidandir» (Haj surasi, 32-oyat). Vallohu a'lam.

Ro'zador holimda shamollagan bo'lsam, burnimga sprey-dori sepsam va tomog'imga spirt surtsam bo'ladimi?

Spreyning gazli (havoli)sidan yoki surtma (maz)ga o'xshash, burunning ustiga surtsa hididan dimog' ochilib ketadigan vositalardan foydalangan ma'qul. Spreyning suyuqlik purkaydigani ro'zani ochishi mumkin. Ro'zador kishi tomog'iga spirt surtsa bo'ladi, uning ro'zaga ta'siri yo'q. Ammo spirt ichga o'tib ketmasligi shart. Vallohu a'lam.

Ro'za tutganman, ammo ro'za tutganim yodimdan ko'tarilib, «qornim ochib ketdi» deb yubordim. Gunoh bo'lmaydimi, ro'zaga ta'siri yo'qmi?

Ro'za tutgan kishi «qornim ochib ketdi» deyishi bilan ro'zasi ochilmaydi va ro'zadorligi yoddan chiqqanligi sabab bu bilan gunohkor bo'lmaydi. Agar shu gapni ro'zadan malollanib, Alloh taoloning farz qilgan ro'zasidan siqilib aytsa, gunohkor bo'ladi. Vallohu a'lam.

Ro'zador odam qon tahlili topshirsa bo'ladimi?

Ha, ro'zador odam turli maqsadlarda qon topshirishi mumkin, bu ish bilan uning ro'zasi ochilmaydi. Chunki ro'za ichga kiruvchi narsalar sababli buziladi. Lekin ro'zador qon topshirsa, zaiflashib qoladigan bo'lsa, makruh bo'ladi. Bu holatda qon topshirishni iftordan keyinga qoldirish maqsadga muvofiq. Vallohu a'lam.

Ma'lumot uchun: Sizda shar'iy masalalarda savollar bo'lsa, O'zbekiston musulmonlari idorasining Telegram’dagi @diniysavollar kanaliga, «savollar.muslim.uz» saytiga yoki fatvo bo'limining 78-150-33-44 raqamli koll-markaziga murojaat qilishingiz mumkin.

Boshqa maqolalar
Maqolalar

Yetkazib berish kechikkani sababli qo‘shimcha taom berish

07.07.2025   53   1 min.
Yetkazib berish kechikkani sababli qo‘shimcha taom berish

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Savol: Ba’zi yemakxonlar taom yetkazib  berishni kechiktirgani uchun buyurtmadan tashqari qo‘shimcha taom taqdim etar ekan. Shu ish joizmi? Agar reklamada qo‘shimcha bepul taom berish emas, balki yetkazib berilgan taomning pulini olmaslik aytilgan bo‘lsa, hukm qanday bo‘ladi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.

1. Taomga buyurtma berish bitimi shariatdagi istisno’, ya’ni buyurtma asosida ma’lum mahsulotni tayyorlab berish shartnomasiga to‘g‘ri keladi. Agar savoldagi shart faqat reklamada aks etib, buyurtma jarayonida alohida bunday shart qo‘yilmasa, sotuvchi tarafidan berilgan bu va’da joiz hisoblanadi va unga vafo qilishi kerak bo‘ladi.

Agar buyurtma berishda yetkazib berish kechikishi sababli qo‘shimcha taom berish sharti qo‘yilsa, bu shartnomaning bir qismiga aylanadi. Bitimdagi bunday shart moliyaviy jarima sanaladi. Mahsulot tayyorlab berish (istisno’) bitimida sotuvchiga nisbatan moliyaviy jarima qo‘llashga ruxsat etiladi.

Demak, qo‘shimcha bepul taom berish va’da ko‘rinishida bo‘lsa ham, shartnomada aks etgan bo‘lsa ham joiz ekan.

2. Yetkazib berish kechiksa, buyurtma qilingan taomning pulini olmaslik faqat reklamada aks etib, buyurtma jarayonida bunday shart qo‘yilmasa, bu ham sotuvchi tarafidan berilgan va’da bo‘ladi va joiz hisoblanadi. Ammo buyurtma berish jarayonida yuqoridagi shart qo‘yilsa, bu shartnomaning bir qismiga aylanadi. Shartnomada esa buyurtma summasidan voz kechish shartini qo‘yish durust emas.

Demak, buyurtma qilingan taomning pulini olmaslik va’da ko‘rinishida bo‘lsa joiz, bitimda shart qilinsa, joiz emas. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi

Maqolalar