O'zbekiston musulmonlari idorasi tizimidagi imom-xatiblar muborak ramazon oyida katta xayrli ishlarni amalga oshirmoqda. Ramazon oyining ilk xaftasida imom-xatiblar saxovatpesha insonlar va homiylarni jalb qilgan holda, aholimizning boquvchisini yo'qotgan, imkoniyati cheklangan va kam ta'minlangan oilalarga jami 1 989 120 504 (bir milliard to'qqiz yuz sakson to'qqiz million besh yuz to'rt) so'mlik oziq-ovqat mahsulotlari, kiyim kechak va zarur ro'zg'or anjomlarini ehtiyojmand oilalarga tarqatishdi.
Televideniye va radioda 80 ga yaqin ko'rsatuv va eshittirishlarda Ramazoni sharif fazilati va boshqa dolzarb mavzularda chiqishlar qilishdi. Internet sayti va ijtimoiy tarmoqlarda turli mavzularda 400 ga yaqin video roliklari qo'yildi. Yoshlar ta'lim tarbiyasi va turli yot g'oyalar ta'siriga tushib qolishning oldini olish maqsadida 100 dan ziyod ma'ruzali chiqishlar amalga oshirildi.
Alloh taolo imomlarimizning qilayotgan xayrli amallariga ko'makchi bo'lsin, ehtiyojmand insonlarga qilinayotgan xayrli ishlarning fayzini bundanda ziyoda aylasin!
O'zbekiston musulmonlari idorasi masjidlar bo'limi
Ramazon oyida xufton namozidan so‘ng ado qilinadigan taroveh namozi sunnati muakkadadir. Erkaklar masjidda jamoat bilan o‘qisa, ayollar uyida ado qiladi. Ba’zi fuqaholar: «Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam hadisda aytgan Ramazondagi tungi ibodatdan maqsad taroveh namozidir», deyishgan.
Taroveh namozi yigirma rakatdir. Ushbu yigirma rakatni o‘nta salom va beshta tarviha (dam olish)da ado qilinadi. Har ikki salomdan so‘ng dam olinadi.
To‘rt mazhab ulamolari tarovehning yigirma rakat ekanligiga bu hadislarni dalil qilishgan: Soib ibn Yazid roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Umar roziyallohu anhuning davrlarida Ramazon oyida sahobalar tarovehni yigirma rakat o‘qishardi» (Imom Bayhaqiy rivoyati).
Abdulaziz ibn Rofe’ roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Madinada Ubay ibn Ka’b Ramazon oyida odamlarga yigirma rakat (taroveh) namozini o‘qib berardi va vitrni uch rakat o‘qirdi».
Ibn Qudoma rahmatullohi alayh «Mug‘niy» nomli kitoblarida taroveh namozini yigirma rakatligiga ijmo qilinganini keltiradi va Imom Molikning «Taroveh o‘ttiz olti rakatdir», degan so‘zlariga raddiya sifatida bunday yozadi: «Ramazon oyida qoim bo‘lib o‘qiladigan taroveh namozi yigirma rakatdir. Ushbu namozni birinchi o‘qigan odam Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamdirlar. Ushbu namozni Umar roziyallohu anhu joriy qilgan, deyilishining sababi esa, u kishi Ubay ibn Ka’bni imom qilib, bu namozni jamoat bo‘lib o‘qishni joriy qilgan birinchi shaxs hisoblanadilar.
Ali roziyallohu anhu xalifalik davrlarida Ramazon oyida masjidlar oldidan o‘tib ketayotganlarida ularning shamchiroqlar ila yoritilganini ko‘rib: «Bizning masjidlarimizni yoritgan Umarning qabrini Alloh yoritsin», deb duo qilganlar. (Ya’ni Umar (roziyallohu anhu)ning qilgan ishlarini ma’qullaganlar.)»1
Misr, Mag‘rib, Liviya, Quvayt, Qatar, Suriya, Pokiston, Hindiston kabi o‘lkalardagi deyarli barcha masjidlarda taroveh namozini yigirma rakat o‘qishadi.
Yuqorida aytib o‘tilgan ma’lumotlardan yer yuzidagi barcha musulmonlar tarovehni yigirma rakat o‘qishlari ayon bo‘ladi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam o‘zlarining muborak hadislarida: «Mening ummatim zalolatda jamlanmaydi», deganlar. Demak, tarovehni yigirma rakat o‘qish sunnat hisoblanadi.
Odilxon qori YUNUSXON o‘g‘li
1 Ibn Qudoma. “Mug‘niy fi fiqhil Hanbaliy”. 2-juz. 167-bet.