Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Yanvar, 2025   |   24 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:19
Quyosh
07:41
Peshin
12:40
Asr
15:48
Shom
17:32
Xufton
18:49
Bismillah
24 Yanvar, 2025, 24 Rajab, 1446

Saudiyada Arab-Islom qo'shma sammiti o'tkazildi – muhim iqtiboslar

13.11.2023   2037   3 min.
Saudiyada Arab-Islom qo'shma sammiti o'tkazildi – muhim iqtiboslar

Arab davlatlari va Islom hamkorlik tashkiloti a'zolari rahbarlari G'azoda o't ochishni zudlik bilan to'xtatishga chaqirishdi.

Saudiya Arabistoni poytaxti Ar-Riyoz shahrida Arab davlatlari Ligasi (AL) va Islom hamkorlik tashkilotining (OIC) favqulodda qo'shma sammiti o'tkazildi. Tadbir G'azo sektoridagi vaziyatga bag'ishlandi.

Saudiya Arabistoni valiahd shahzodasi Muhammad bin Salmon G'azo sektoridagi jangovar harakatlarni zudlik bilan to'xtatish va barcha garovga olinganlarni ozod qilishga chaqirdi. U Arab davlatlari Ligasi va Islom hamkorlik tashkilotining qo'shma sammitida shu haqda gapirdi.

«Bu xalqaro hamjamiyat va BMT Havfsizlik Kengashining Isroil tomonidan xalqaro gumanitar huquqning qo'pol buzilishiga chek qo'yish va dunyoda qabul qilingan ikki tomonlama standartlarni ta'kidlashga qodir emasligini isbotlagan gumanitar falokat», dedi u.

Uning so'zlariga ko'ra, mintaqada tinchlikka erishishning yagona yo'li «Isroil ishg'oliga va noqonuniy aholi punktlariga barham berish, Falastin xalqining huquqlarini tiklash va 1967 yilgi chegaralarga qaytib, poytaxti Sharqiy Quddus bo'lgan davlat yaratishdir».

Sammitda so'zga chiqqan Falastin milliy ma'muriyati rahbari Mahmud Abbos AQSh ma'muriyatini Isroilga «muqaddas joylarni bosib olish, huquqbuzarlik va tahqirlashlarga chek qo'yish» uchun ta'sir o'tkazishga chaqirdi.

«Hech qanday harbiy echim qabul qilinishi mumkin emas, chunki ularning barchasi muvaffaqiyatsizlikka uchradi. Biz G'azo sektori yoki G'arbiy Sohildan xalqimizni siqib chiqarishga qaratilgan har qanday urinishlarni qat'iyan rad etamiz», dedi Abbos.

Misr prezidenti Abdulfattoh as-Sisiy «G'azo sektorida zudlik bilan barqaror o't ochishni to'xtatishga» chaqirdi. O'z navbatida Eron prezidenti Ibrohim Raisiy Isroilni G'azo sektorida harbiy jinoyatlar va insoniyatga qarshi jinoyatlar sodir etishda aybladi.

Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdo'g'an Isroil va Falastin o'rtasidagi mojaroning yakuniy echimiga erishish uchun xalqaro tinchlik konferentsiyasini chaqirish zarurligini aytdi.

«Bizga bir necha soatlik tanaffuslar emas, balki G'azo sektorida doimiy sulh kerak. Isroil tomonidan beayb odamlarning huquqi poymol etilishi xalqaro huquq doirasida jazolanishi lozim... Turkiya G'azo aholisiga gumanitar yordam berishda davom etadi», dedi u.

Shu bilan birga, Qatar amiri Shayx Tamim bin Hamad Ol Soniyning aytishicha, Doha garovga olinganlarni ozod qilish uchun vositachilik harakatlarini amalga oshirmoqda. Shuningdek, u tez orada sulhga erishilishiga umid bildirdi.

«O'tmishda xalqaro huquq va insoniy qadriyatlarni hurmat qilish zarurligi haqida ma'ruza o'qigan ko'plab odamlar va davlatlar hozir bu vahshiyliklarga nisbatan sukut saqlamoqda (...) Bu misli ko'rilmagan voqealar», dedi u.

Sammit yakunida tomonlar qo'shma bayonotni imzoladilar. Unda G'azodagi urushni to'xtatish uchun zudlik bilan xalqaro choralar ko'rish kerakligi ta'kidlangan.

 

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

Ankabut surasidan 2 go‘zal foyda

15.01.2025   5763   3 min.
Ankabut surasidan 2 go‘zal foyda

Birinchi foyda:

Nega Qur’oni karimda “ankabut” (o‘rgimchak) so‘zi muannas (ayol) shaklida keltirilgan, garchi u muzakkar (erkak jinsida) bo‘lsada?

Oyatda bunday deyilgan:

مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا

Allohdan o‘zgani do‘st tutganlarning misoli, o‘z uyini qurgan o‘rgimchak kabidir... (Ankabut surasi, 41-oyat).

Oyatdagi اتَّخَذَتْ kalimasida ayol jinsiga dalolat qiluvchi ت “t” harfi kelganiga e’tibor bering.

Aslida “عَنْكَبُوتِ” (o‘rgimchak) so‘zi erkak jinsiga taalluqli.

Demak oyatda اتخذ bo‘lishi kerak edi. Lekin, اتَّخَذَتْ shaklida, ayol siyg‘asida keldi.

Zamonaviy ilm-fan shuni isbotladiki, tabiatan urg‘ochi o‘rgimchakkina uy qurishga qodir ekan. Erkak o‘rgimchak esa, faqat to‘rdan foydalanib harakatlanar, lekin uy qurish imkoniyatiga ega emas ekan.

Agar Alloh taolo oyatda “ankabut”ni erkak siyg‘asida zikr qilganida, bu ilmiy va biologik jihatdan noto‘g‘ri bo‘lardi. Ammo Alloh taolo, ayol siyg‘asini ifodalovchi ت “t” qo‘shimchasini keltirishi Kur’oni karim haq kalom ekaniga bo‘lgan iymonimizni yanada mustahkamladi va bizga haqiqatni ko‘rsatdi. Subhanalloh...

 

Ikkinchi foyda:

Urg‘ochi o‘rgimchak, bolalari tug‘ilishi bilan erkagini o‘ldirib, uyning tashqariga uloqtiradi.

So‘ngra bolalar kattalashganda, onasini o‘ldirib, uni ham uydan tashqariga uloqtiradilar.

 

Eng zaif va notavon uy

Alloh taolo Qur’onda buni bitta oyat bilan tasvirlagan:

Holbuki, eng zaif uy o‘rgimchakning uyasidir. Koshki bilsalar edi (Ankabut surasi, 41-oyat).

Odamlar o‘rgimchak uyining jismonan zaifligini bilishgan, lekin uning ma’naviy zaifligini faqat shu zamonda tushundilar. Shuning uchun, oyat: “Koshki bilsalar edi!”, jumlasi bilan yakunlandi.

Shunga qaramay, Alloh taolo Qur’on suralaridan birini shunday yoqimsiz hasharotning nomi bilan atadi. Ushbu sura boshidan oxirigacha fitnalar haqida hikoya qiladi.

Suraning boshlanishi: Odamlar iymon keltirdik deyishlari ila imtihon qilinmay, tark etilishlarini o‘yladilarmi? (Ankabut surasi, 2-oyat).

Davomida:

“Va odamlardan, Allohga iymon keltirdik, deydigan, so‘ngra Allohning yo‘lida ozorlansa, odamlarning fitnasini Allohning azobidek qabul qiladiganlari ham bor. Agar Robbing tomonidan nusrat kelsa, ular, albatta, biz siz bilan birga edik, derlar. Alloh olamlarning ko‘ksilaridagi narsalarni o‘ta bilguvchi zot emasmi?!” (Ankabut surasi, 10-oyat).

Ehtimol, fitnalarga o‘rgimchakning nima aloqasi bor deb o‘ylarsiz?

Javob shuki, fitnalarning bir-biriga chambarchas bog‘liqligi go‘yo o‘rgimchak to‘rining iplariga o‘xshaydi.

Fitnalar shunchalik bir-biriga kirishib ketganki, uni bir-biridan ajratib, farqlab olish juda mushkul. Ular juda ko‘p va murakkab, ammo Allohdan madad tilaganlar uchun ular o‘ta zaif va juda nozikdir.

 

Homidjon domla ISHMATBЕKOV