Mamlakatimizning Parijdagi elchixonasi tashabbusi bilan Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi (IMHTM) va Frantsiya Milliy kutubxonasi (BNF) Sharq qo'lyozmalari departamenti o'rtasida videoanjumanaloqa shaklida muloqot tashkil etildi, deb xabar qilmoqda “Dunyo” AA muxbiri.
Unda O'zbekiston tomonidan Markaz rahbariyati, frantsuz tomonidan esa Sharq qo'lyozmalari departamenti rahbari Loren Erishe boshchiligida frantsuz sharqshunos olimlari qatnashdi.
Onlayn-anjumanda Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazining maqsad va vazifalari tanishtirildi. Islomiy ilmlar, xususan, kalom ilmi tarixi va uning bugungi kundagi ahamiyatini tadqiq etish sohasidagi xalqaro hamkorlikni kuchaytirish, amalga oshirilgan tadqiqotlar natijalari bo'yicha qomuslar, kataloglar va kitoblar nashr etish ustida ishlar olib borilayogani aytib o'tildi.
Frantsuz ilmiy jamoatchiligi vakillari O'zbekistonda diniy-ma'rifiy sohadagi tizimli islohotlarni yuqori baholab, bugungi kunda chet davlatlarning O'zbekiston ilmiy muassasalari bilan hamkorlik qilishga bo'lgan qiziqishi kun sayin ortib borayotganini ta'kidladi.
Hususan, L.Erishe IMHTM bilan ilmiy aloqalar o'rnatishga tayyorligini bayon etdi. O'zbekiston madaniy me'rosi jahon to'plamlarida kitob-al'bomlari to'plamining kutubxonaga taqdim etilgani, BNFda saqlanayotgan qo'lyozmalar asosida tayyorlangan “Movarounnahr qo'lyozmalari Frantsiya to'plamlarida” kitobining nashr etilganini ta'kidladi o'tdi.
Bundan tashqari, Elchixonada tashkil etilgan O'zbekistonda diniy bag'rikenglik va millatlararo totuvlik, mamlakatimiz madaniy me'rosiga bag'ishlangan anjumanlarda taqdimotlar o'tkazganini bildirib, IMHTM bilan hamkorlik ikki tomon uchun yangi yo'nalish ekani, frantsuz tadqiqotchilarida mazkur munosabatlarga qiziqish yuqori darajada ekanini e'tirof etdi.
Qo'lyozmalar bo'yicha mutaxasis H.Sh-Alami islom dinining sofligi va bag'rikenglik tamoyillarini bayon etishda Imom Moturidiy ilmiy-ma'rifiy merosi muhim ahamiyatga egadir, deb ta'kidladi.
Tadbir yakunida tomonlar birgalikda chora-tadbirlar rejasini ishlab chiqish, Imom Moturidiy hayoti va ijodiga doir qo'lyozmalarni tadqiq qilish, Frantsiyaning “Gallica” elektron kutubxona tizimi va kataloglashtirish bo'yicha tajribasini o'rganish va boshqa masalalar yuzasidan kelishuvlarga erishildi.
Ma'lumot uchun, BNF hozirgi nomda 1995 yilda tashkil etilgan, biroq turli manbalarga qaraganda, kutubxonaning tashkil etilish tarixi 1368 yilga borib taqaladi. Unda saqlanayotgan kollektsiyalar soni taxminan 40 million donani tashkil qiladi va dunyodagi eng yirik majmualardan biri hisoblanadi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Mana, bu yilgi Haj safarini ado qilish uchun yurtimizdan otlangan barcha ziyoratchilar muqaddas amallarni bajarib, eson-omon vatanga qaytdilar. Bu ulug‘ safar nihoya topgan bo‘lsada, uning xotirasi doimo yodda qoladi.
Yurtimizdan 15 000 dan ziyod, Farg‘ona viloyatidan esa 1600 dan ortiq mo‘min-musulmonlar Haj amallarini ado etdilar. Ziyoratda bo‘lgan hojilarning ayrimlari taassurotlarini bo‘lishdi.
Ibrohimjon Rustamov:
– Hojilarning ulug‘ safarga yo‘l olishida hujjat ishlaridan tortib, shifokor ko‘rigidan o‘tishgacha barcha jarayonlar tizimli va xavfsiz tashkil etildi. Madinai munavvaraga kelib, amallarni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning ravzalariga kirish bilan boshlash biz uchun juda xursandlik bag‘ishladi. O‘zimizning va yuborilgan salomlarni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hamda hazrati Abu Bakr va Umar roziyallohu anhularga yetkazdik. Duolarda yurtimiz tinchligi, el farovonligi, yaqinlarimiz va barcha yurtdoshlarimizning xayrli holati uchun iltijo qildik.
Ziyoratlar chog‘ida Uhud va Qubo masjidi, ikki qiblali masjid va boshqa muqaddas joylar sayohat qilindi. Ilmiy suhbatlar va tarixiy voqealar qalbimizga chuqur ta’sir qildi. Madinadagi vaqtimiz ibodat bilan o‘tdi.
Makkai mukarramaga avtobuslarda “Labbayka” sadolari ostida yo‘l oldik va shu kuniyoq guruhimiz bilan to‘liq Umra ibodatini ado etdik. Mino, Arofot, Muzdalifa va Ka’ba atrofidagi ibodatlar davomida jamoaviy duo va zikrlar bilan tavof qilish, guruhimiz tartibi hamda birdamligi boshqalar uchun ham ibrat bo‘ldi.
Shu ulug‘ safarda o‘zimni musulmon va o‘zbekistonlik sifatida baxtli his etdim. Hotirjam ibodat qilishimga yaratilgan imkoniyatlar uchun yuragimdan shukronalar aytdim. Guruhimizdagi har bir ziyoratchi yurt tinchligi, oilalar barakati, farzandlar saodati uchun chin dildan duo qildi.
Bu safar biz uchun buyuk imkoniyat bo‘ldi. Barcha tashkilotchilar, yo‘lboshchilar, xizmatchilar va, albatta, davlatimiz rahbariyatiga chuqur minnatdorlik izhor etamiz. Kelgusida manaviyat targ‘ibotchisi sifatida vatanimga va xalqimga sidqidildan xizmat qilishda davom etaman, insha Alloh.
Qurbonali Aripov:
— Haj safari juda chiroyli o‘tdi. Juda ham hursandmiz. Prezidentimizga shunday sharoitlarni yaratib berganliklari uchun minnatdorchilik bildiramiz. Yurtimiz uchun duolar qildik, muqaddas ziyoratni ado etishga imkon bo‘lgan kunlarga shukronalar aytamiz. Endilikda mahallamizda yoshlarga ta’lim-tarbiya berishda, ma’naviyat targ‘ibotida faol ishtirok etamiz. Ezgu ishlarga bosh-qosh bo‘lishga harakat qilamiz.
Hojilarning ulug‘ safarga kelishida hujjat tayyorlashdan tortib shifokor ko‘rigidan o‘tishda tizimli ish tashkil etib, namunali holda xavfsizligimizni ta’minlab, bizni safarga kuzatishdi.
Tolibjon O‘rmonov:
— Men avval ziyoratga borganlardan eshitgan-bilganlarimga taqqoslasam, buyilgi ziyorat umuman o‘zgacha bo‘ldi. Ishchi guruh, elikboshilar xizmatini alohida qayd etish kerak. Davlat rahbarining hojilarga bergan e’tibori hammani xursand qildi.
Muborakxon Inomova:
— Taassurotlarimni til bilan ifodalay olmayman, Madinai munavvara, Makkai mukarrama kabi ulug‘ dargohlarga avvalo qadamim yetgani men uchun katta baxt. Ayniqsa, yurtboshimizni bizni ortimizda turib hol-ahvol so‘ragani, bizga tabrik yo‘llaganlaridan ko‘zimga yosh oldim. Juda ham quvondim, shunday prezidentim borligidan.
Qaysi bir hoji bilan suhbatlashmang yuzida xursandchilik va shukronalik ifodasini ko‘rasiz. Alloh barchalarini ibodatu duolarini qabul qilsin!
Rahmatulloh Jalilov
tayyorladi