Sayt test holatida ishlamoqda!
29 Aprel, 2025   |   1 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:55
Quyosh
05:23
Peshin
12:25
Asr
17:15
Shom
19:21
Xufton
20:44
Bismillah
29 Aprel, 2025, 1 Zulqa`da, 1446

Imom Moturidiy markazi Frantsiya Milliy kutubxonasi bilan hamkorlik munosabatini o'rnatdi

24.03.2021   1311   2 min.
Imom Moturidiy markazi Frantsiya Milliy kutubxonasi bilan hamkorlik munosabatini o'rnatdi

Mamlakatimizning Parijdagi elchixonasi tashabbusi bilan Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi (IMHTM) va Frantsiya Milliy kutubxonasi (BNF) Sharq qo'lyozmalari departamenti o'rtasida videoanjumanaloqa shaklida muloqot tashkil etildi, deb xabar qilmoqda “Dunyo” AA muxbiri.

Unda O'zbekiston tomonidan Markaz rahbariyati, frantsuz tomonidan esa Sharq qo'lyozmalari departamenti rahbari Loren Erishe boshchiligida frantsuz sharqshunos olimlari qatnashdi.

Onlayn-anjumanda Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazining maqsad va vazifalari tanishtirildi. Islomiy ilmlar, xususan, kalom ilmi tarixi va uning bugungi kundagi ahamiyatini tadqiq etish sohasidagi xalqaro hamkorlikni kuchaytirish, amalga oshirilgan tadqiqotlar natijalari bo'yicha qomuslar, kataloglar va kitoblar nashr etish ustida ishlar olib borilayogani aytib o'tildi.

Frantsuz ilmiy jamoatchiligi vakillari O'zbekistonda diniy-ma'rifiy sohadagi tizimli islohotlarni yuqori baholab, bugungi kunda chet davlatlarning O'zbekiston ilmiy muassasalari bilan hamkorlik qilishga bo'lgan qiziqishi kun sayin ortib borayotganini ta'kidladi.

Hususan, L.Erishe IMHTM bilan ilmiy aloqalar o'rnatishga tayyorligini bayon etdi. O'zbekiston madaniy me'rosi jahon to'plamlarida kitob-al'bomlari to'plamining kutubxonaga taqdim etilgani, BNFda saqlanayotgan qo'lyozmalar asosida tayyorlangan “Movarounnahr qo'lyozmalari Frantsiya to'plamlarida” kitobining nashr etilganini ta'kidladi o'tdi.

Bundan tashqari, Elchixonada tashkil etilgan O'zbekistonda diniy bag'rikenglik va millatlararo totuvlik, mamlakatimiz madaniy me'rosiga bag'ishlangan anjumanlarda taqdimotlar o'tkazganini bildirib, IMHTM bilan hamkorlik ikki tomon uchun yangi yo'nalish ekani, frantsuz tadqiqotchilarida mazkur munosabatlarga qiziqish yuqori darajada ekanini e'tirof etdi.

Qo'lyozmalar bo'yicha mutaxasis H.Sh-Alami islom dinining sofligi va bag'rikenglik tamoyillarini bayon etishda Imom Moturidiy ilmiy-ma'rifiy merosi muhim ahamiyatga egadir, deb ta'kidladi.

Tadbir yakunida tomonlar birgalikda chora-tadbirlar rejasini ishlab chiqish, Imom Moturidiy hayoti va ijodiga doir qo'lyozmalarni tadqiq qilish, Frantsiyaning “Gallica” elektron kutubxona tizimi va kataloglashtirish bo'yicha tajribasini o'rganish va boshqa masalalar yuzasidan kelishuvlarga erishildi.

Ma'lumot uchun, BNF hozirgi nomda 1995 yilda tashkil etilgan, biroq turli manbalarga qaraganda, kutubxonaning tashkil etilish tarixi 1368 yilga borib taqaladi. Unda saqlanayotgan kollektsiyalar soni taxminan 40 million donani tashkil qiladi va dunyodagi eng yirik majmualardan biri hisoblanadi.

 

O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Imom Moturidiyga qanday unvonlar berilgan?

28.04.2025   4519   1 min.
Imom Moturidiyga qanday unvonlar berilgan?

Ilgari musulmonlar ayrim ulamolarni ulug‘lab, “Shayxul Islom” (Islom dini shayxi), “Faxrul Islom” (Islom dini faxri), “Hujjatul Islom” (Islom dini hujjati), “Najmul ulamo” (Ulamolar yulduzi), “Muftiy saqolayn” (Insu-jin muftiysi), “Lisonul mutakallimiyn” (Mutakallimlarning so‘zlovchi tili) kabi unvonlar bilan ataganlar. Bunday atash aslo mubolag‘a bo‘lmagan. Balki u muhtaram ulamolar haqiqatdan ushbu unvonlarga loyiq bo‘lganlar. Masalan, “Shamsul aimma” (Imomlar quyoshi) unvoni berilgan Saraxsiy rahmatullohi alayh o‘n ikki ming risolani yod olgani naql qilingan.

Abu Mansur Moturidiyni yaqindan tanigan ulamolar va shogirdlari tomonidan u zotning martabalarini namoyon etuvchi ko‘plab unvonlar berilgan:  

–      Imomul hudo (To‘g‘ri yo‘lga boshlovchi);

  • Imomul mutakallimiyn (Kalom ilmi olimlari peshvosi);
  • Musahhihu aqoidil muslimiyn (Musulmonlarning aqidalaridan xatolarni tuzatuvchi);
  • Roisu ahli sunna val jamoa (Ahli sunna val jamoa boshlig‘i);
  • Nosirus sunna va qomi’ul bid’a (Sunnatni himoya qiluvchi va bid’atlarni bostiruvchi);

–  Muvattidu aqoidi ahlis sunna (Ahli sunna aqidalari asoschisi).

Abu Mansur Moturidiyning mazkur unvonlari ham aslo mubolag‘a emas, balki u zot haqiqatan shu martabaga loyiq zot bo‘lganlar.

Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.   

Abdulqodir Abdur Rahim,
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom instituti
katta o‘qituvchisi.