Habaringiz bor, ertaga, 15 mart kuni Samarqand viloyatida “Imom Buxoriy merosining o'ziga xos xususiyatlari va bugungi kundagi tarbiyaviy ahamiyati” mavzusida o'tkaziladigan xalqaro anjumanda qatnashadigan Tojikiston va Afg'oniston delegatsiyasi vakillari yurtimizga tashrif buyurishgan.
Mehmonlar bugun kunning ikkinchi yarmida Samarqandning diqqatga sazovor tarixiy obidalari va zamonaviy inshootlariga sayohatini davom ettirdilar. Jumladan, Imom Buxoriy majmuasini ziyorat qilishdi, Qur'on tilovat qilinib, buyuk muhaddis bobomiz haqiga bag'ishlandi.
Shundan so'ng mehmonlar Hadis ilmi maktabi va Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazida talabalar va ilmiy tadqiqotchi olimlarga qilingan sharoitlar va ilmiy-tadqiqot ishlari bilan tanishdi.
Dastlab mehmonlar Hadis ilmi maktabidagi sharoitlarni ko'zdan kechirishdi. Maktabning tashkil etilish maqsadlari va kelajakda kutilayotgan natijalar, maktabda talabalarning o'qishga qabul qilish tizimi va mutaxassislik, o'quv rejasidagi fanlar va o'quv adabiyotlari tarkibi hamda uni islom olamidagi nufuzli ulamolar tomonidan e'tirof etilganligi, o'qitishda qo'llaniladigan zamonaviy metodlar haqida ma'lumot berildi.
Tashrif davomida ulamolar talaba-yoshlar bilan suhbat qurishdi, ularga ilmiy savol berishdi. Talabalarning mavzuning mohiyatini yaxshi anglagan holda, aniq, lo'nda va tezda bergan javobidan mamnun bo'lishib, ularning bilim va malakasiga tahsin aytishib, albatta, ushbu oliygohdan kelajakda yana Imom Buxoriy, Imom Termiziy kabi ulamolar etishib chiqishiga ishonch bildirdilar.
Shuningdek, qardosh xalqlar ulamolari ta'lim sifatini yanada oshirish uchun o'z tajribalari bilan o'rtoqlashdi, qo'shimcha o'quv darsliklarini o'qish bo'yicha tavsiyalar berdilar.
Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazida bo'lgan mehmonlar bu erda ilmiy-tadqiqotchilarga qilingan sharoit, amalga oshirilgan xayrli ishlar bilan tanishish asnosida markazning tashkil etilishi, maqsad va vazifalari, xalqaro hamkorlik va ilmiy-tadqiqot yo'nalishida olib borilayotgan ishlar haqida ma'lumotlarga ega bo'lishdi.
Safar jarayonlari va xalqaro anjuman haqidagi ma'lumotlarni saytimizda kuzatib boring.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Imom Muslim, Abu Dovud va Molik vidolashuv haji hadisida Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar:
"Ayollar haqida Allohdan qo‘rqinglar! Chunki sizlar ularni Allohning omonati ila olgansiz. Ularning farjlarini Allohning kalimasi ila halol qilib olgansizlar. Sizlar uchun ularning zimmasida siz yomon ko‘rgan biror kishiga to‘shaklaringizni bostirmaslik majburiyati bor. Agar o‘shani qilsalar, ularni achitmaydigan qilib uringlar. Ular uchun sizning zimmangizda ma’ruf yo‘l bilan rizqlari va kiyimlari majburiyati bor".
Muoviya Qurayshiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Yo Allohning Rasuli, bizning birimizda xotinining nima haqqi bor?» dedim.
«Qachon taomlansang, uni ham taomlantirasan. Qachon kiyim kiysang, uni ham kiyintirasan. Yuziga urmaysan. Qattiq so‘kmaysan va uydan boshqa joyda hijron qilmaysan», dedilar u zot alayhissalom (Abu Dovud va Nasoiy rivoyat qilishgan).
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
«Hind binti Utba: «Allohning Rasuli, Abu Sufyon o‘ta baxil odam, menga va bolamga kifoya qiladigan narsani bermaydi. Faqat unga bildirmay olsamgina bo‘ladi», dedi.
«O‘zingga va bolangga yetarlisini to‘g‘rilikcha ol», dedilar u zot alayhissalom (Ikki shayx rivoyat qilishgan).
Barcha ulamolar ayollarning nafaqasi erlariga vojib bo‘lishiga ittifoq qilganlar.
Aqlga solib ko‘rilganda ham, ayol kishi erning xizmatlarini qilganidan keyin, uning izmida bo‘lganidan keyin, albatta, uning nafaqasi erga vojib bo‘ladi-da!
Uning miqdori ikkisining holiga qarab bo‘ladi. Ikkisi boy bo‘lsa, boyniki, kambag‘al bo‘lsa, kambag‘alniki bo‘ladi. Er boy, xotin kambag‘al yoki aksincha bo‘lsa, ikki holning o‘rtasida bo‘ladi. Agar xotin otasining uyida bo‘lsa ham yoki erning uyida bemor bo‘lsa ham.
Erga xotini uchun vojib nafaqalar besh qismdir:
1. Taom.
Bunga oziq-ovqat, ichimlik va ovqatga qo‘shib yeyiladigan narsalar (sirka, yog‘ va shunga o‘xshash) hamda ovqat pishirish uchun ketadigan barcha narsalar kiradi. Taomning miqdori yetarli bo‘lishi kerak, mazkur miqdor erning boy-kambag‘alligiga qarab belgilanadi.
2. Kiyim.
Yetarli darajada, bir sidra kiyim-bosh doimo bo‘lishi kerak. Hanafiy va shofe’iy mazhablarida: «Har olti oyda bir sidra yangi kiyim olib beriladi», deyilgan.
3. Maskan.
Er o‘z xotinini maskan bilan ta’minlashi vojib. Maskan erning moliyaviy imkoniyati saviyasida bo‘ladi. Shu bilan birga, maskan to‘liq jihozlangan bo‘lishi shart. Unda yashash uchun kerakli har bir narsa bo‘lishi lozim.
4. Agar xotin xizmatkor ishlatib yuradigan toifadan bo‘lsa, xizmatkor solib berish ham uning nafaqasiga kiradi.
5. Tozalik asbob-anjomlari va uyning kerakli matohlari.
Agar er moli bo‘la turib, nafaqa bermasa, qozi uni qamashga hukm chiqaradi. Xotin talab qilsa, boshqa mulklari sotilib, uning nafaqasi beriladi. Er noilojlikdan nafaqa bera olmasa, qamalmaydi.
«Ulardan asoingni ko‘tarma va ularni Allohdan qo‘rqishga chaqirib turgin».
Ya’ni ahli ayoling sening haybatingni doimo sezib tursin. Ulardan sodir bo‘ladigan har bir noshar’iy ishni e’tiborsiz qo‘ymasligingni unutmasinlar.
Sen ularni doimiy ravishda Alloh taologa taqvo qilishga chaqirib tur. Bu ishda juda ko‘p yaxshiliklar bor.
«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.