Tadbir O'zbekistonning Singapurdagi elchixonasi ko'magida Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Imom Buxoriy halqaro ilmiy-tadqiqot markazi, Buyuk Britaniyaning Lester universiteti va Dacore IT mas'uliyati cheklangan jamiyati hamkorligida tashkil qilindi.
Unda qator xalqaro ko'rgazma va festivallarda qatnashgan yurtimizning taniqli usta rassomlari bilan birga yosh ijodkorlar o'z ijod namunalari bilan ishtirok etdi.
Ko'rgazma ishtirokchilari orasida taniqli miniatyurachi, kitobat san'ati bo'yicha tajribali rassom, xattot, grafikachi rassom va fotosuratchi kabi yosh iste'dod egalari bor.
Halqaro miqiyosda e'tibor qozongan "So'g'diyona" milliy cholg'u-asboblari kamer orkestri jamoasi ko'rgazma uchun maxsus tayyorlangan "Zikr" nomli kompozitsiyasini taqdim etdi.
Imom Buxoriyning hadis to'plash yo'lidagi mehnati va ilmiy izlanishlarini aks ettiruvchi ushbu ko'rgazma qator ijodkorlarni bir joyga to'pladi. Ya'ni, ushbu tadbir uchun yaratilgan barcha san'at asarlari “Sahihul Buxoriy” to'plamidan ilhomlangan san'at ustalarining ijod mahsuli hisoblanadi. Ularni bir xayrli maqsad – o'z asarlari orqali islom dinining aql-zakovat, adolat, tinchlik, va bag'rikenglikni mujassam etgan ezgu g'oyalarini halqaro miqyosda san'at muxlislariga targ'ib etish niyati birlashtirib turibdi.
Ko'rgazmada Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori Sh.Ziyodov bunday tadbirlar bizning zaminda etishib chiqqan ulug' allomalar merosini jahon ommasiga targ'ib etish barobarida xalqlar o'rtasidagi ilmiy va ma'rifiy aloqalarni rivojlantirishga ham xizmat qilishini ta'kidladi. Markazda ajdodlarimizning asarlarini tadqiq qilish, xalqaro hamkorlik yo'nalishida amalga oshirilayotgan ishlar haqida ma'lumot berdi.
Muassasa tomonidan o'tgan davr mobaynida bajarilgan ishlar va erishilgan yutuqlar aks ettirilgan videorolik namoyish etildi.
– Islomda eng muhim va birlamchi omillardan biri – bu insonning nafaqat tashqi, balki ichki holatiga ham ta'sir ko'rsatuvchi poklikdir. Ushbu ko'rgazmada namoyish etilayotgan ijod namunalari odamlarni jism, tafakkur, qalb, ruh va hayot mavzularida chuqurroq mushohadaga undaydi. E'tiborlisi, ko'rgazmada namoyish etilayotgan asarlarning tavsifi va talqini hadislar orqali ifodalanadi. Bu esa, unga tashrif buyuruvchilar uchun islomning asosiy manbalari bilan yaxshiroq tanishishga yordam beradi, – dedi Sh.Ziyodov.
Ko'rgazma so'ngida mavzu yuzasidan ishtirokchilarni qiziqtirgan savollarga mutaxassislar tomonidan javob qaytarildi.
G'.HASANOV, O'zA
Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroat qilganlarida oyatlarni ajratib-ajratib o‘qirdilar” (Imom Abu Dovud, Imom Ahmad rivoyati).
Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Nabiy sollallohu alayhi vasallam qiroatalarini oyat-oyat qilib ajratardilar: «Alhamdu lillahi Robbil-’alamin» deb, so‘ng vaqf qilardilar, «Arrohmanir-Rohiym» deb, so‘ng vaqf qilardilar» (Imom Termiziy, Imom Hokim rivoyati).
Ya’lo ibn Mamlakdan rivoyat qilinadi: «U Ummu Salama roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning namozlari haqida so‘radi. Shunda u kishi: «Sizlar qayoqdayu, u zotning namozlari qayoqda?! U zot namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganchalk uxlar, so‘ng uxlaganlaricha namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganlaricha uxlar edilar. To tongacha shunday bo‘lar edi», dedi-da, u zotning qiroatlarini maqtay ketdi. U zotning qiroatlarini maqtay turib: «Harfma-harf, aniq-aniq o‘qirdilar», dedi» Abu Dovud, Termiziy va Ahmad ibn Hanbal rivoyat qilgan.
Qatodadan rivoyat qilinadi: «Anasdan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari qanday edi?» deb so‘raldi. Shunda u: «Cho‘ziq edi», dedi-da, keyin «Bismillahir-Rohmanir-Rohiym»ni «Bismillah»ni cho‘zib, «Ar-Rohman»ni cho‘zib, «Ar-Rohiym»ni cho‘zib o‘qib berdi». Ya’ni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mad – cho‘ziq unli bor o‘rinlarda madni aniq cho‘zib o‘qir edilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Abdulloh ibn Abu Qaysdan rivoyat qilinadi: «Men Oisha roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari haqida: «U zot qiroatni ichlarida qilarmidilar yoki jahriy (oshkora) qilarmidilar?» deb so‘radim. U: «Har qaysisini ham qilardilar. U zot (qiroatni) gohida ichlarida, gohida oshkora qilardilar», dedi» (Muttafaqun alayh).
Ummu Honiydan rivoyat qilinadi: «Men tunda yopig‘im ustida turib olib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Ka’ba oldidagi qiroatlarini eshitar edim» (Nasoiy va Ibn Moja rivoyat qilgan).
Jubayr ibn Mut’im roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamnig shom namozida Tur surasini o‘qiyotganlarini eshitdim. «Yoki ular, hech narsadan hech narsa yo‘q, o‘zlari yaralganlarmi?! Yoki ular yaratuvchilarmi?» oyatiga kelganda qalbim uchib ketay dedi» (Imom Buxoriy rivoyati).
Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning xuftonda «Vattiyni vaz-zaytun»ni o‘qiyotganlarini eshitdim. Biror kishidan u zotning ovozlaridan ko‘ra chiroyli ovoz eshitmaganman» Muttafaqun alayh.
Abdulloh ibn Mug‘affaldan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning tuyalarida Qur’on o‘qib ketayotganlarini ko‘rdim. Fath surasini mayin qilib o‘qib ketayotgan ekanlar. Ohang qilib o‘qib ketayotgandilar» (Imom Buxoriy rivoyati).
Avs ibn Huzayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Bir kecha Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga kech qolib chiqdilar. Biz: «Yo Allohning Rasuli, kech qolib ketdingizmi?» dedik. Shunda u zot: «Qur’ondan hizbim[1] qolib ketgan edi, o‘shani tugatmasdan chiqishni istamadim», dedilar. Keyin biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblaridan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’onni qanday hizbga ajratar edilar?» deb so‘radik. Ular: «Uchta, beshta, yettita, to‘qqizta, o‘n bitta, o‘n uchta (sura) va «Mufassal» hizbi», deyishdi» (Tabaroniy va Tahoviy rivoyati).
Davron NURMUHAMMAD
[1] Hizb – bo‘lak degani bo‘lib, Qur’ondan har kun uchun vazifa sifatida ajratib olingan bo‘lakka nisbatan ishlatilgan. Mufassal – Qur’onning Hujurot surasidan boshlab oxirigacha bo‘lgan qismi.