Mazkur dasturlarga asosan Buxoro viloyatidagi yuzga yaqin moddiy madaniy meros ob'ektini ta'mirlash rejalashtirilmoqda.
Bunday keng ko'lamli ishlarni amalga oshirishda xorijdagi soha mutaxassislari bilan hamkorlik muhim ahamiyat kasb etadi. An'anaviy me'morchiligi tarixiy obidalarimiz uslubiga nisbatan yaqin bo'lgan Turkiya, Eron kabi davlatlar bilan hamkorlik aloqalarini o'rnatish ko'zda tutilgan.
Yurtimizdagi milliy arxitektura yodgorliklari bilan tanishish, kelajakda ularni restavratsiya qilish bo'yicha loyihalarni ishlab chiqish va asrashga doir ishlarni amalga oshirish istiqbollarini o'rganish maqsadida Turkiyaning “HF ARCHITECTURE” kompaniyasi bosh arxitektori, madaniy meros ob'ektlari bo'yicha mutaxassis Hakan Chifki viloyatga tashrif buyurdi.
Tashrif davomida xorijiy mutaxassis O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Alohida muhim ijtimoiy, madaniy va tarixiy ahamiyatga ega bo'lgan ob'ektlarni qurish, rekonstruktsiya, restavratsiya qilish va mukammal ta'mirlash Direktsiyasining viloyatdagi vakili Sh.Obidov, Madaniy meros departamenti viloyat madaniy meros boshqarmasi boshlig'i Sh.Mahmudov va viloyatdagi malakali arxitektor Z.Klichev, usta-restavrator B.Bobomurodov bilan uchrashdi.
Mehmon Buxoro shahridagi restavratsiya qilinishi rejalashtirilgan yigirmadan ortiq madaniy meros ob'ektlari bilan tanishtirildi.
Zarif Komilov, O'zA
Cavol: Onanizm (qo‘l bilan shahvatni qondirish)ning hukmi haqida ma’lumot bersangiz. Undan keyin g‘usl qilish shartmi? Ro‘zaga ta’siri bormi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz aytayotgan narsa shar’iy istilohda “istimno” – ya’ni shahvatini o‘z qo‘li bilan qondirish deyiladi. U shariatimizda harom amal sanaladi.
Alloh taolo Qur’oni karimda bunday deydi: “Ular avratlarini (haromdan) saqlovchidirlar. Illo, o‘z jufti halollari va qo‘l ostidagilar (cho‘rilar) bundan mustasnodir. Bas, albatta, ular malomat qilinuvchi emaslar. Bas, kimki shundan o‘zgani (harom qilingan narsalarni) istasa, bas, ana o‘shalar haddan oshuvchidirlar” (Mo‘minun surasi 5-7-oyatlar).
Qo‘l bilan shahvat qondirishning harom ekaniga ushbu oyati karima dalildir. Ulamolar kishi ayoli yoki qo‘l ostidagi cho‘rilaridan tashqari har qanday yo‘l bilan shahvatini qondirishi – haromdir va qattiq gunohkorlikka sababchidir, deydilar.
Ularning bu fikrlarini Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilingan: “Qo‘liga nikohlangan la’natlangandir” (Imom Bayhaqiy rivoyati) degan hadis ham qo‘llab quvvatlaydi.
Fiqh kitoblarida uylanishning bir necha darajalarini sanab o‘tilgan. Shulardan kishi agar zino qilib qo‘yish darajasiga borsa, uning uylanishi vojib ekanligi aytiladi. Uylanishga imkoni bo‘lmaganlarni Payg‘ambarimiz sollalohu alayhi vasallam ro‘za tutishga buyuradilar.
Qolaversa, Alloh taolo O‘zining Kalomida: “Nikoh (imkon)ni topa olmaganlar, to Alloh ularni O‘z fazlidan boy qilgunicha, iffatlarini saqlasinlar”, deya marhamat qiladi (Nur surasi, 33-oyat).
Bu tadbirlarning barchasidan ko‘zlangan maqsad insonni istimno kabi sof insoniy tabiatga zid bo‘lgan jirkanch ishdan tiyilishga undashdir. Qo‘l bilan shahvatni qondirish orqali maniy tushadigan bo‘lsa, g‘usl vojib bo‘ladi va ro‘za buziladi. Bu ishni qilgan odam Ramazondan keyin bir kun qazo ro‘za tutib beradi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi