الوَاحِدُ
Yagona, bitta. U zot zotida ham, sifatlarida, ishlarida ham yagonadir.
الصَّمَدُ
Hech kimga hojati tushmaydi, barchaning hojati Unga tushadi.
القَادِرُ
Cheksiz qudrat sohibi. U zot har bir narsaga qodirdir. Har bir ish unga osondir.
المُقْتَدِرُ
Juda ham qudratli.
المُقَدِّم
Oldinga suruvchi. U zot xohlagan shaxs va narsani xohlagan shaxs va narsasidan oldinga suradi.
المُؤَخِّر
Orqaga suruvchi. U zot xohlagan shaxs va narsani, xohlagan shaxs va narsasidan orqaga suradi.
الأَوَّلُ
U hamma narsadan avval, ya'ni, barcha mavjudotlar yo'qligida Alloh bor edi.
الْآَخِرُ
Hamma narsa yo'q bo'lib ketganda ham, Uning o'zi qoladi.
الظَّاهِرُ
Uning mavjudligi oshkor, ochiq-oydindir. U hamma narsadan zohir-ustundir.
الْبَاطِنُ
Ko'zlar ko'rolmaydigan; barcha yashirin narsalarni biluvchi.
Barcha narsani boshqaruvchi. Himoya qiluvchi
المُتَعَالِي
Qudrati, ulug'ligi har narsadan ulug'; har narsani bo'ysundiruvchi
البَرُّ
Yaxshilik qiluvchi.
التَّوَابُ
Bandalarni tavbaga yo'llovchi va ularning tavbasini qabul qiluvchi.
المُنْتَقِم
Zolim va osiylarni jazolovchi.
العَفُوّ
Afv qiluvchi.
الرَّؤُوفُ
O'ta mehribon.
مَالِك المُلْك
Koinotdagi barcha mulkning yagona egasi.
ذُو الجَلاَل و الأِكرَام
Koinotdagi barcha mulkning tanho egasi.
المُقْسِط
Adolati ila mazlumlarga nusrat va zolimlarga jazo beruvchi.
الجَامِع
Odamlarni qiyomat kuni jamlovchi.
الغَنِيُّ
Behojat. Uning hech kimga va hech narsaga hojati tushmaydi.
المُغْنِي
Behojat qiluvchi. U zot o'z bandalaridan xohlaganini behojat qilib qo'yadi.
المَانِع
Hohlagan bandasini boylikdan mahrum etuvchi. Asraguvchi.
الضَّار
Hohlaganiga zarar qiluvchi.
النَّافِع
Manfaat beruvchi.
النُّور
Munavvar, nurli etuvchi.
الهَادِى
Hidoyat qiluvchi.
البَدِيع
Narsalarni yo'qdan yaratuvchi
البَاقِي
Mangu, boqiy qoluvchi. U doimiy bordir.
الوَارِثُ
Mavjudotlar yo'q bo'lganda ham boqiy qoluvchi Zot.
الرَّشِيد
To'g'ri yo'lga yo'llovchi.
الصَّبُور
O'ta sabrli. Gunohkorlarni azoblashga shoshilmaydi.
Davron NURMUHAMMAD
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Savol: Ota-onam meni majburlab erga bermoqchi, bola bilan ko‘rishdim va ko‘nglim g‘ash bo‘lib qoldi. Keyin istixora o‘qishni boshladim va baribir ko‘nglim yumshamadi. Uydagilarga tushuntirdim, lekin meni eshitishmayapti. Men qanday yo‘l tutsam bo‘ladi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizda xotin-qizlarni majburlab erga berishdan man qilingan. Zero, nikoh ikki tomonning roziligi bilan tuziladi. Juvon bo‘lsa, u bilan ochiqcha gaplashiladi, bokira bo‘lsa, undan izn so‘raladi. Bokira (rozilik alomatlari bilan) sukut qilsa, bu uning nikohga izn bergani bo‘ladi.
Barcha fiqhiy manbalarimizda kelin va kuyov o‘z roziligini bildirishi (iyjob va qabul) nikohning asosiy rukni ekani bayon qilingan. Kelin-kuyovdan biri nikohga rozi bo‘lmasa, nikoh durust bo‘lmaydi.
Ota-onaning vazifasi esa farzandini boylik, mansab yoki boshqa g‘arazlar sababli ko‘r-ko‘rona uylanish yoki erga tegishga majburlash emas. Balki farzandiga juft bo‘layotgan yigit yo qizning diyonati, xulq-odobiga va kasb-hunariga e’tibor qilishdir.
O‘z o‘rnida turmush qurayotgan farzand ham ota-onasining tavsiyalari o‘rinli bo‘lsa, qabul qilishi, qaysarlik qilmay ularning hayotiy tajribalaridan foydalanishi kerak.
Xotin-qizlarni majburlab erga berish holatlarida Payg‘ambarimiz alayhissalomning ayolga nikoh yo ajralishni tanlash ixtiyorini berganlari ma’lum. Hatto bir holatda qiz kambag‘al yigitni, ota-ona esa boy yigitni tanlaganida, u zot qizning ixtiyorini ustun qo‘yib:
لم ير للمتحابين مثل النكاح
«Bir-birini yaxshi ko‘rganlar uchun nikohdan yaxshisi yo‘qdir", dedilar (Imom Ibn Moja rivoyati). Vallohu a’lam"
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.