Bolalar kattalarga har doim ham ichlaridagi his-tuyg'ularini oshkor qilaverishmaydi. Bunga ko'pincha ota-onaning o'ta qattiqqo'lligi, bolaning har bir ishini, har bir gapini tergayverishi, tanqid qilishi sabab bo'ladi. Bola o'z fikrlarini bayon qila olmay ichida saqlaydigan, o'ziga qarshi nohaqlik qilinsa ham ichiga yutadigan, tengdoshlariga qo'shila olmaydigan, odamovi, bo'shashgan bo'lib qolishiga afsuski, ko'p hollarda ota-onalarning aynan o'zlari sabab bo'lib qolishadi.
Bunday bolalarning ichlarida hech kimga aytmay saqlagan gaplari turli hil ruhiy-jismoniy kasalliklarga chalinishlariga olib keladi. Insondagi qo'rqoqlik, jur'atsizlik xislatlari ham bolalikdan noto'g'ri yondashilgan tarbiya asorati hisoblanadi.
Qachon bola o'z ichidagi tuyg'ularini erkin ifoda qila olsa, qalbidagi xoh yaxshi, xoh salbiy hislarni birov bilan o'rtoqlasha olsa, shunda u butun salbiy energiyasini to'kib tashlagan, uni uzoq vaqt qiynaydigan sarqitdan xalos bo'lgan bo'ladi. O'zida cheksiz rohat tuyadi, butun ichki olami ila xotirjamlik lazzatini his qiladi.
Yoshi katta odamlar bu narsani yaxshi bilishadi. Lekin bolalar ichlaridagi oddiy gaplarni ham oshkor qilishga qo'rqishadi ba'zida. Aytsam ustimdan kulishadi yoki tanqid qilishadi deya-deya oxiri bora-bora mening fikrim hech kimga qiziqmas, men jamiyatga keraksiz odamman deya odamovi bo'lib qolishadi.
Ota-ona bu narsalarni bilishi, farzandining ichidan nima o'tayotganini his qilishi, uning ichki dunyosiga befarq bo'lmasligi, uning ichidagi g'am-g'ussalari uni eb bitirishiga yo'l qo'yib bermasliklari o'ta muhimdir.
Bir ona hikoya qiladi:
“O'g'limni g'amgin holda ko'rsam, unga nima bo'layotganini aytishini so'rayman. “Bolajonim, nima bo'ldi, gapir, nimalarni o'ylayapsan, nega siqilyapsan?” deb ko'nglidan kechayotgan hislarni bilishga harakat qilaman. Agar o'g'lim ichidagi gaplarni menga aytishga iymansa yoki o'zini noqulay sezayotganini payqasam, unga o'zini qiynayotgan muammolarini bir qog'ozga yozib berishini so'rayman.
Bolam ichidagi narsalarni aytib yoki qog'ozga yozib bo'lsa ham chiqarsa, rohat tuyadi, o'zida engillik his qiladi. Men ham bolam nimadan azob chekayotganini bilib olaman va uning kichik qalbiga malham bo'lish harakatida bo'laman. Agar ichidagini bila olmasam, uning dardlarini his qila olmasam, men ham qiynalaman, u ham. Natijada ona-bola o'rtasida muammolar kelib chiqadi”.
Yana bir ona aytadi:
“Har kuni dasturxon ustida o'tadigan vaqtimdan unumli foydalanishga harakat qilaman. Ovqat ustida bolalarimdan bugun maktabda, o'qishlarida qanday qiziq voqea bo'lgani yoki qanday noxush hodisa bo'lgani haqida so'rayman. Bu bilan men farzandimning ichidagi narsalarni tashqariga chiqara olishlik qobiliyatini shakllantira olaman. Voqealarga bolalarim qanday munosabat bildirashayotgani, ularning ruhiy olamlari sog'lom bo'lib shakllanyaptimi, yo'qmi, shularni ham bilib olishimda shu usul yaxshi samara beradi”.
Uchinchi ona aytadi:
“Men farzandimga boshiga biror tashvish tushsa, qandaydir sinovga yo'liqsa, Alloh taologa munojot qilishni o'rgatganman. Ya'qub alayhissalom ham farzandlari bilan sinalganlarida shunday qilganlarini bolalarimga aytib beraman. Ya'qub alayhissalom suyukli o'g'illari Yusuf alayhissalomdan ajralganlarida “Albatta, men dardu hasratimdan faqat Allohning O'ziga shikoyat qilaman” (Yusuf surasi, 86-oyat) degan edilar.
Oyatdan ko'rinib turibdiki, insonning hayotida ro'y beradigan har qanday mahzunlik paytida eng birinchi bo'lib topinadigani Alloh taoloning O'zi bo'lishi kerak. Mana shu tushunchani doim bolalarimga singdirishga urinaman. Bolalarimni g'amgin holatda ko'rganim zahoti undan nima bo'lganini so'rayman. Keyin unga darrov yangi tahorat olib ikki rakat namoz o'qishni, namozdan so'ng duo qilib Alloh taolodan muammolariga echim so'rashini, g'amlarini ketkazishini aytib munojot qilishini aytaman, Alloh bilan dardlashishga o'rgataman. Albatta bu ishda bolalarimga eng birinchi o'zim o'rnak bo'lishga harakat qilaman”.
Doktor Abdulloh Muhammad Abdulmu'tining
"Farzand tarbiyasida 700 ta saboq" kitobidan
G'iyosiddin Habibulloh, Kamronbek Islom tarjimasi.
#xabar #elon #modul #magistratura
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Ta’lim va ilmiy-tadqiqot bo‘limi 2025-2026 o‘quv yili uchun Toshkent islom instituti magistratura bosqichi va modul ta’lim tizimiga talabgorlardan hujjatlarni qabul qilish sanalarini ma’lum qiladi:
Modul ta’lim tizimiga 2025 yil 1 iyuldan 20 iyulgacha;
Magistratura bosqichiga 2025 yil 1 iyuldan 30 iyulgacha.
Xorijiy davlatlardagi oliy diniy ta’lim muassasalarini tamomlagan va mamlakatimizda nostrifikatsiyadan o‘tkazilgan diplomga ega bo‘lgan abituriyentlar (O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari) ham hujjat topshirishlari mumkin.
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutining magistratura bosqichiga o‘qishga kirish istagida bo‘lgan talabgorlar Qabul hay’atiga quyidagi hujjatlarni taqdim etadi:
ta’lim muassasasi rektori nomiga ariza;
pasport yoki ID karta nusxasi (asli ko‘rsatiladi);
oliy diniy ta’lim muassasasini tamomlagani to‘g‘risidagi hujjat (diplom) va uning ilovasi nusxasi (asli ko‘rsatiladi);
3,5 x 4,5 hajmdagi 6 dona rangli fotosurat (so‘nggi uch oyda olingan va orqa foni oq rangda bo‘lishi talab etiladi).
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom instituti Modul ta’lim tizimiga o‘qishga kirish istagida bo‘lgan talabgorlar Qabul hay’atiga quyidagi hujjatlarni taqdim etadi:
ta’lim muassasasi rektori nomiga ariza;
pasport yoki ID karta nusxasi (asli ko‘rsatiladi);
o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasini tamomlagani to‘g‘risidagi hujjat (diplom) va uning ilovasi asl nusxada;
3,5 x 4,5 hajmdagi 6 dona rangli fotosurat (so‘nggi uch oyda olingan va orqa foni oq rangda bo‘lishi talab etiladi);
ish joyi bo‘yicha O‘zbekiston musulmonlari idorasining Qoraqalpog‘iston Respublikasi qoziyoti, viloyatlar va Toshkent shahar vakilidan tavsiyanoma;
mehnat daftarchasi nusxasi (tasdiqlangan holda).
Eslatib o‘tamiz: Modul ta’lim tizimiga o‘rta maxsus islom ta’lim muassasalarini tamomlagan hamda to‘rt yil va undan ortiq muddat davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimidagi masjidlarda faoliyat yuritayotgan imom-xatib va imom noiblari tanlov asosida o‘qishga qabul qilinadi.
2025-2026 o‘quv yili qabul jarayonlari haqidagi so‘nggi yangiliklarni @qabulmuslimuz (https://t.me/qabulmuslimuz) telegram sahifasida kuzatib boring.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
MUSLIM.UZ GA OBUNA BO'LING (https://t.me/+PSOPDevNs2Va-wt7) VA ULASHING (https://telegram.me/share/url?url=https://t.me/muslimuzportal)
YouTube (https://www.youtube.com/@Muslimuzz/featured) | Instagram (https://www.instagram.com/muslimuzportali/) | Facebook (https://www.facebook.com/muslimuzportal)