Sayt test holatida ishlamoqda!
05 Iyul, 2025   |   10 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:12
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
05 Iyul, 2025, 10 Muharram, 1447

«Deutschlandfunk»: Ibn Sinoning "Tib qonunlari" asari tibbiy ta'limning asosi

27.02.2021   1565   3 min.
«Deutschlandfunk»: Ibn Sinoning

Buyuk olim Abu Ali Ibn Sino ilmiy merosining tarixiy ahamiyati hamon dunyo jamoatchiligining katta e'tiborini tortib kelmoqda. Jumladan, Germaniyaning etakchi «Deutschlandfunk» («Germaniya radiosi») radiosi sayti Ibn Sino dahosiga murojaat qilib, uning hayoti va ilmiy qarashlariga bag'ishlangan navbatdagi maqolani e'lon qildi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA.

Materialda mintaqamizda islom dinining ilm-fan va madaniy-ma'rifiy hayot rivojiga qo'shgan hissasi, ushbu davrda etishib chiqqan allomalar, xususan, Ibn Sinoga oid ma'lumotlar bayon qilingan.

«Islom dini tarixi falsafa, madaniyat va ilm-fanning gullab yashnashi bilan ajralib turadi. Milodiy 8 asrning o'rtalarida zamonaviy Markaziy Osiyoda «oltin davr» boshlangan. Ko'pincha u “Islom Renessansi” deb ham ataladi. Ushbu davrda etishib chiqqan olim, yozuvchi va san'at arboblari jahon ilm-fani va madaniyati taraqqiyotiga ulkan hissa qo'shgan. Ulardan biri dunyoda Avitsenna nomi bilan mashhur bo'lgan Abu Ali Husayn ibn Abdulloh ibn al-Hasan ibn Ali ibn Sinodir. U 980 yilda zamonaviy O'zbekiston hududidagi Buxoro shahriga yaqin joyda tug'ilgan. Ibn Sino ilm o'rganish uchun o'sha davrdagi yirik kutubxonalar imkoniyatlaridan keng foydalangan. Ushbu kutubxonalarda u qadimgi Rim shifokori Galen, matematik Evklid va faylasuf Arastu asarlarini chuqur o'rgangan», deb ta'kidlanadi materialda.

Myunxen Lyudvig Maksimilian universitetining antik davr va arab falsafasi bo'yicha professori Piter Adamson Ibn Sinoga quyidagicha ta'rif beradi: «Ibn Sino Islom Uyg'onish davrida qadimgi yunon faylasufi Arastuning timsoliga aylangan. U yangi turdagi mutafakkirni o'zida mujassam etgan».

Piter Adamson uchun Ibn Sino O'rta asrlarning eng nufuzli faylasuflaridan biridir. Uning so'zlariga ko'ra, shuning uchun ham buyuk allomaning fikrlari va so'z boyligi bugungi kungacha islom olami falsafasi va tasavvufidan munosib o'rin olib kelmoqda.

«Ibn Sino bolaligidanoq g'ayrioddiy qobiliyatga ega bo'lgan. 10 yoshida Qur'onni yod bilgan va ko'plab ilmiy adabiyotlar bilan tanishgan. 16 yoshida tibbiyotga qiziqqan va 18 yoshida esa etuk tabib bo'lib etishgan. Ibn Sinoning o'zi tibbiyotni «qiyin ilm» deb hisoblamagan, aksincha - u mazkur soha sirlarini osonlikcha o'zlashtirgan. U shu qadar iste'dodli ediki, tib san'ati unga umrining oxirigacha turli hukmdorlar shaxsiy shifokori sifatida faoliyat yuritib, mo'may daromad topish imkoniyatini bergan. Ibn Sinoning dunyoga mashhur «Tib qonunlari» asari 19 asrgacha tibbiy ta'limning asosi bo'lib xizmat qilgan», - deb yozadi Deutschlandfunk.

Ma'lumot uchun, «Deutschlandradio» radiokompaniyasi tarkibiga kiradigan «Deutschlandfunk» milliy radiostantsiyasi eshittirishlari 1962 yildan beri efirga uzatila boshlangan.

O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

“Safarga ketdilar...”

04.07.2025   4379   2 min.
“Safarga ketdilar...”

Ayoli vafot etganidan keyin eri juda mayus bo‘lib qoldi. Bir kuni uning yaqin do‘sti uni koyidi:

– Haliyam uylanmadingmi?

– Yo‘q, – dedi u.

– Nega, nahotki boshqa ayollar ichida senga yoqadigani bo‘lmasa?

– Rahmatli ayolimga o‘xshagani topilmasa kerak...

– Qo‘ysang-chi, ayollarning bari bir-biriga o‘xshaydi-ku!..

– Men zohirini aytmayapman. Ichki olamini, botinini aytyapman.

Yigit hayron bo‘lib qarab turgan do‘stiga hayotida bo‘lgan birgina voqeani gapirib berdi:

“Bir kuni ayolim jahlimni chiqardi. Qattiq urishdim va uni ota uyiga haydadim. Jimgina ketdi. Oradan bir necha kun o‘tgach, qilgan ishimdan pushaymon bo‘ldim. Aslida ayb o‘zimdan o‘tganini angladim. Ming andisha bilan qaynotamnikiga bordim. Eshik oldida biroz turib qoldim. So‘ng eshikni taqillatdim. Ayolim ochdi va meni hayratda qoldirib, xuddi oramizda hech gap o‘tmaganday, baland ovozda:

– Assalomu alaykum dadajonisi, safaringiz yaxshi o‘tdimi? – deya tabassum bilan ko‘zini qisib qo‘ydi. Unga bir nimalar demoqchi bo‘lgan edim, u meni qattiq bag‘riga bosib, bunday dedi:

– Gapirmang, ota-onamga sizni “safarga ketdilar”, dedim...

Ana shunday fahmli, oqila edi ayolim. Shuning uchun ham unga hech birini o‘xshatolmay, uylanolmay yuribman, do‘stim”.

Ha, azizlar! Alloh taolo erkakni ayol uchun, ayolni erkak uchun ne’mat qilib bergan. To‘g‘ri, ba’zilar bir-birlarining kamchiliklaridan shikoyat qilib qolishadi. Ammo hech kim benuqson emas. Mukammal ayolni ham, erkakni ham axtarmang bu dunyoda. Hikoyada kelganidek, ba’zida er uchun bir jufti halol butun dunyodagi ayollardan afzal bo‘lishi mumkin. Shunday ekan, ahli ayolimizni qadrlaylik. Zero, u ham kimningdir farzandi, bolalarimizning onasi. Eng muhimi, Allohning bizga bergan omonatidir.

Akbarshoh RASULOV