Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Iyul, 2025   |   28 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:32
Quyosh
05:10
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:53
Xufton
21:23
Bismillah
23 Iyul, 2025, 28 Muharram, 1447

HAYoT VA UMR QADRI: Eng go'zal g'azal sharhi

25.02.2021   2069   2 min.
HAYoT VA UMR QADRI: Eng go'zal g'azal sharhi

 

3. Asrading katton kafan
qilmoq uchun, ne sudkim,
Hashr bozorida beqiymatdurur
mundoq mato'.

“Katon” yoki “katton” – kanopdan to'qilgan kiyimlik yoki kafanlik matoh. Naqlga ko'ra, katton oyning yorug'iga chidamay, tez yirtilar ekan. Navoyi boshqa baytda bunga ishora qilib: “Fig'onkim, oyni yod etmak zarar qildi katonimg'a” deydilar.

Navoiy demoqdalarki: “Sen qimmatli katton matohini kafan qilish uchun avaylab-asrab qo'yding. Garchi bu dunyo bozorida katton matohi qimmatli, qadrli bo'lsa ham, lekin hashr bozorida – mahshar yig'inida, ya'ni qiyomat kunida bu matohning hech bir qadri-qiymati yo'qdir”.

U hashr maydonda sening iymon-e'tiqod bilan qilgan yaxshi amallaring foyda beradi, savob ishlaring tosh bosadi, xolos.

* * *

“Tazkiratul-avliyo” kitobidan: “Uvays Qaraniyga aytdilar:
– Sening yaqiningda bir kishi borki, o'ttiz yildan beri, bir go'r qazib, bir kafanni go'rga osib, qabr og'zida o'tirib, kecha-kunduz tinmay yig'lagani-yig'lagan.
Uvays darhol u erga bordi va ozib-to'zgan, ranglari sarg'aygan, ko'zlari ichiga botgan ul kishini ko'rdi. Unga:
– Ey falon! O'ttiz yildan beri bo' go'r bilan kafan seni Alloh ta'olodan chalg'itib qo'yibdi! Sen bu ikkisi tufayli yo'ldan ozibsan! Bu ikkisi sening yo'lingdagi butdir! – dedi.
Bu zot uning nuri bilan o'z nafsidagi ofatni ko'rdi. Unga hol kashf bo'ldi, parda ko'tarilib, haqiqati hol ayon bo'ldi. Bir na'ra tortib, jon berdi va o'sha go'r bilan kafanga tushdi. Agar go'r bilan kafan nsonga shunday parda-to'siq bo'lsa, bas, endi boshqalarning pardasini ko'rgilki, nedir!”.

* * *

O'limga va oxiratga tayyorgarlik ko'rish degani qimatli kafan sotib olib, xushbo'ylik va atirsovunlarni joylab, zamzam suvini saqlab qo'yishdan iborat emas. Asl tayyorgarlik – iymonu ixlos bilan ibodatlarni bajarish, xayrli amallarni ko'paytirish, mo''minlarga manfaat etkazish, umrini ma'noli o'tkazish, molu joni bilan Alloh yo'lida fidokor bo'lishdir!

Mirzo Kenjabek,
“Navoiy muhabbati”
kitobidan.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Fursat g‘animatdir

22.07.2025   3681   2 min.
Fursat g‘animatdir

Inson hayotida eng qimmatbaho ne’matlardan biri vaqtdir. U nihoyatda tez o‘tadi, biror narsaga bog‘lab, to‘xtatib, ortga qaytarib bo‘lmaydi. Har lahza inson umridan bir bo‘lakdir. Shuning uchun vaqtni samarali o‘tkazish, uni qadrlash har bir aqlli inson uchun juda muhim.


Har insonga bir umr berilgan. U yillar, oylar, kunlar, daqiqalar bilan hisoblanadi. Bir soat bekorga ketsa, umrimizdan bir qism bekor ketgan bo‘ladi. Ko‘pincha biz "ertaga qilib qo‘yaman", "keyinroq boshlayman" deya o‘zimizni aldab qo‘yamiz. Aniq reja asosida hayot kechirish, har bir kunni maqsadli va mazmunli o‘tkazish vaqtdan unumli foydalanishning asosiy yo‘lidir. Ilm o‘rganish, mehnat qilish, sog‘liqqa e’tibor qaratish, oila va yaqinlarga vaqt ajratish — bularning bari vaqtning to‘g‘ri taqsim qilinishi bilan bo‘ladi.


Tan olish kerak, zamonaviy texnologiyalar, ijtimoiy tarmoqlar va axborot oqimi vaqtimizni o‘g‘irlab, bizni chalg‘itmoqda. Lekin ayb o‘zimizda. Ba’zan keraksiz narsalarga soatlab vaqt sarflaymiz, keyin esa "vaqtim yetmadi" deb shikoyat qilamiz. Shuning uchun ham hayotda "nimalar muhim, nimalar esa vaqt sarflashga arzimaydi" degan savolga aniq javob topib olish lozim. Vaqtga e’tiborli inson – mas’uliyatli insondir. U har bir vazifani o‘z vaqtida bajaradi, orzulari sari qat’iyat bilan intiladi va hayotini nazorat qila oladi.


Islom dinida ham vaqtga alohida ahamiyat berilgan. Qur’oni karimdagi Asr surasida Alloh taolo asr (vaqt)ga qasam bilan insonning zararda ekani ta’kidlagan. Bu esa vaqtning beqiyos ekanini yana bir bor yodga soladi. Faqat iymon keltirgan va yaxshi amallar qilgan, bir-birlariga Haq (yo‘li)ni tavsiya etgan va bir-birlariga (mana shu Haq yo‘lida) sabr-toqat qilishni tavsiya etgan zotlargina najot topishi aytilib, ulgurib qolishga da’vat etilgan. Demakki, vaqtni to‘g‘ri sarflay olgan insongina yutuqqa erishadi. Hayotimizdagi har bir daqiqa – bebaho xazina. Undan oqilona foydalanib qolish kerak, azizlar.

Abdulvohid ISAQOV,

Namangan shahridagi

“Miryoqubboy Mirhakimboy”

jome masjidi imom xatibi

Maqolalar