Turkiy tilli davlatlar hamkorlik kengashining Bosh kotibi Bag'dod Amreev O'zbekistonga tashrifi doirasida Samarqandga safar qildi. Bu haqda “Dunyo” AA xabar berdi.
B.Amreev Samarqandning Amir Temur maqbarasi, Registon maydoni, Bibixonim masjidi, Shohi Zinda ansambli, Ulug'bek rasadxonasi va Imom Buxoriy yodgorlik majmuasi kabi diqqatga sazovor joylarini ziyorat qildi.
Ushbu safar yakunida Bosh kotib mahalliy ommaviy axborot vositalariga interv'yu berib, shaharning madaniy-tarixiy merosi haqidagi o'z taassurotlari bilan o'rtoqlashdi.
Uning ta'kidlashicha, asrlar davomida bu qadimiy va muazzam shahar dunyoning turli tamaddunlari o'rtasidagi savdo-sotiq, madaniy-gumanitar, ilmiy-mafkuraviy aloqalarning rivojlanishi tarixida juda muhim rol o'ynagan.
U turkiy xalqlar Samarqand bilan faxrlanishini urg'uladi. Bag'dod Amreev ta'kidlashicha, Markaziy Osiyoda ikki Uyg'onish davrida rivoj topgan Samarqandning tarixiy va madaniy diqqatga sazovor joylari unda chuqur taassurot qoldirgan. Bu davrlarda yuksak aql-idrok sohiblari va olimlar jahon ilm-fani ravnaqiga ulkan hissa qo'shgan.
B.Amreev Samarqand me'morchiligi nafaqat turkiy xalqlarning, balki butun dunyoning o'ziga xos madaniy merosi ekanini ta'kidlab, shaharni xalqaro maydonda kengroq targ'ib etishga ko'maklashish zarurligini ta'kidladi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Zulhijja oyining 8 kuni “Tarviya kuni” deyiladi.
“Tarviya” deyilishiga sabab o‘sha kuni hojilar zam-zam suvidan qonib-qonib ichadilar.
“Tarviya” – “tafakkur” ma’nosida ham qo‘llaniladi. Chunki zulhijjaning sakkizinchi kechasida Ibrohim alayhissalom tushlarida o‘g‘illari Ismoil alayhissalomni qurbonlik qilayotganlarini ko‘radilar va bu tush shaytoniymi yoki rahmoniy deya o‘sha kunni tafakkur bilan o‘tkazadilar. Shunga ko‘ra, bu kun “Tarviya – tafakkur kuni” deyiladi.
Mino lug‘atda – “orzu, istak” degan ma’nolarni bildiradi. Makka va Muzdalifa oralig‘idagi qishloqning nomi. Arablar odamlar to‘plangan joyni “mino” deb atashadi. Mino Masjidul-harom shimolidan 7 km. uzoqlikda joylashgan.
Bu yerda Ibrohim alayhissalom shaytonga tosh otganlar, qurbonlik qilganlar. Nabiy sollallohu alayhi vasallam ham aynan shu joyda tosh otib, qurbonliklarini ado etganlar. Bu muqaddas makonda Nasr va Mursalot suralari nozil bo‘lgan.
Hojilar zulhijjaning sakkizinchi kuni bomdod namozidan so‘ng Minoga qarab yo‘l olishadi. Minoda tarviya kunining peshin, asr, shom, xufton hamda arafa kunining bomdod namozlari o‘qiladi. Keyin arafotga jo‘nab, o‘ninchi kuni yana Minoga qaytishadi va ikki kun shaytonga tosh otishni davom ettirishadi.
Minoda bajarilishi zarur bo‘lgan amallar haqida Qur’oni karimda bunday marhamat qilinadi: «Va o‘zlariga bo‘ladigan manfaatlarga shohid bo‘lsinlar. Ma’lum kunlarda ularga rizq qilib bergan chorva hayvonlarini (so‘yishda) Allohning ismini zikr qilsinlar. Bas, ulardan yenglar va bechora va faqirlarga ham yediringlar. So‘ngra o‘zlaridagi kirlarni ketkazsinlar, nazrlariga vafo qilsinlar va “Qadimgi uy”ni tavof qilsinlar”, deganimizni esla» (Haj surasi, 28-29-oyatlar).
Ushbu oyatda Mino kunlari jamarotda tosh otish, qurbonlik qilish va soch oldirib ehromdan chiqish kabi amallarni ado etish ta’kidlanmoqda. Mino kunlari ushbu uchta amalni mukammal tarzda bajarish vojibdir.
Alloh taolo qilayotgan va qiladigan barcha solih amallaringizni O‘z dargohida qabul etsin. O‘zi kuch-quvvat bersin..
Davron NURMUHAMMAD