Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo'lsin.
Payg'ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo'lsin.
G'usl ham tahoratga o'xshash inson jismini poklash va ziynatlash vositasidir. U ham xuddi tahoratga o'xshab gohida farz, gohida vojib, gohida mastahab bo'ladi.
G'uslning shariatga kiritilishi hikmatlari ko'p. Avvalo, u ibodat, Allohga qurbat hosil qilish uchun zarur narsadir. Ikkinchidan, poklik, ozodalik va sog'lik uchun o'ta muhim omil sanaladi. Qolaversa, g'uslni vojib qiluvchi narsalar tufayli inson vujudida paydo bo'ladigan ba'zi nopokliklarni ketkazish, maniy ketishi ila jism yo'qotgan narsalarni qayta tiklashdir. Jinsiy yaqinlik va ehtilomdan keyin g'usl qilgan odamda qon yurishi yaxshilanadi va tetiklik tiklanadi. Shuningdek, niyat bilan qilingan g'usl tufayli gunohlar ham yuviladi.
Alloh taolo Moida surasida marhamat qiladi:
وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُواْ
«Agar junub bo'lsangiz, bas, poklaninglar» (6-oyat).
G'usl quyidagi holatlarda farz bo'ladi:
– Shahvat bilan otilib keladigan maniy tushganida.
– Jinsiy aloqa qilganda.
– Uyg'ongan kishi o'zida maniy yoki maziyni ko'rganida.
– Ayollarda hayz va nifos to'xtaganida.
– jum'a, ikki iyd namozi, ehrom va Arafa uchun esa g'usl qilish sunnatdir.
Barcha hujjat-dalillarni sinchiklab o'rganib chiqqan fuqaholarimiz g'uslni avvalidan-oxirigacha quyidagi tarzda bayon qiladilar:
Dastlab, g'usl qiluvchi shaxs tasmiya aytadi va niyat qiladi. Keyin ikki qo'lini yuvadi. Keyin orqa, old farjini yuvadi. Badanida najosat bo'lsa, o'shani yuvib ketkazadi. Keyin xuddi namozga qilgandek tahorat oladi. Albatta, bunda og'iz-burunni mubolag'a bilan (maromiga etkazib) chayqash zarur. Agar turgan joyida suv jamlanadigan bo'lsa, oyoqlarini yuvishni keyinga suradi. So'ngra boshiga suv quyib, ishqab yuvadi. Badaniga uch marta, o'ng elkasidan boshlab suv quyadi, keyin chap elkasiga quyadi. Qo'li bilan badanini ishqaydi. Ikki qulog'i, kindigi, qo'ltiq osti kabi suv etishi qiyin joylariga alohida e'tibor beradi. Fuslning oxirida boshqa tarafga o'tib oyoqlarini yuvadi. Suv to'planmaydigan joy bo'lsa, oyoqlarini o'sha erda yuvib olaveradi.
«Olam va odam, din va ilm» kitobi asosida tayyorlandi
Cavol: Men bozorda bir do‘konni ijaraga olib, ulgurchi tarqatuvchilardan har-bir mahsulotdan bittadan olib kelib, rastaga qo‘yaman. Qachon sotilsa, o‘rniga yana olib kelaman. Yaqinda eshitib qoldim. Bu ishim joiz emas ekan. Chunki o‘zimniki bo‘lmagan narsani sotishga kirar ekan. Shu to‘g‘rimi? Men qanday yo‘l tutsam to‘g‘ri ish qilgan bo‘laman?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Agar mahsulotlarni sotib olib, sotsangiz, joiz bo‘ladi. Lekin ularni sotib olmagan bo‘lsangiz bu ishingiz durust emas. Chunki siz o‘zingizniki bo‘lmagan narsani sotgan bo‘lasiz. Shuningdek, bir mahsulotni “Qachon, sotilsa, pulini beraman” degan shart bilan olsa ham savdo durust bo‘lmaydi.
Agar mahsulotni sotib olmoqchi bo‘lmasangiz, mahsulot egasining vakili sifatida sotib, bu ishingiz uchun xizmat haqqi olishingiz ham joiz. Lekin bu holatda qanchaga sotilsa, hammasini mol egasiga berish lozim bo‘ladi ("Al-Bahrur-roiq" kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.