وَقَالَ لَهُمۡ نَبِيُّهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَدۡ بَعَثَ لَكُمۡ طَالُوتَ مَلِكٗاۚ قَالُوٓاْ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُ ٱلۡمُلۡكُ عَلَيۡنَا وَنَحۡنُ أَحَقُّ بِٱلۡمُلۡكِ مِنۡهُ وَلَمۡ يُؤۡتَ سَعَةٗ مِّنَ ٱلۡمَالِۚ قَالَ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰهُ عَلَيۡكُمۡ وَزَادَهُۥ بَسۡطَةٗ فِي ٱلۡعِلۡمِ وَٱلۡجِسۡمِۖ وَٱللَّهُ يُؤۡتِي مُلۡكَهُۥ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ٢٤٧
247. Payg'ambarlari ularga: "Mana, Alloh Tolutni sizlarga podshoh etib tayinladi", dedi. Ular: "Biz undan ko'ra podshohlikka haqliroq bo'lsak, uning moli ham ko'p emas, qanday qilib u bizga hukmdor bo'lsin?!" deyishdi. U: "Alloh uni sizlarga munosib bildi, ilmini va jismoniy quvvatini ziyoda qildi, Alloh hukmronlikni xohlaganiga beradi, Alloh keng qamrovli va biluvchidir", dedi.
Muso alayhissalomdan keyin Bani Isroil jamoalari bir oz vaqt yaxshi yurishdi. Ular niyati buzilganidan so'ng ustlariga Jolut ismli bir kofir podshoh hukmron bo'ldi. Podshoh ularni yashab turgan shaharlaridan quvib chiqardi, mol-mulklarini tortib oldi va o'zlarini qul qilib ishlatdi. Bani Isroil oxiri u erdan qochib chiqib, Baytil-Maqdisda (Quddusda) to'plandi. O'sha zamonda Yusha' alayhissalom payg'ambar edi. Bani Isroil payg'ambarlariga arz qilib: "Bizga bir podshohni tayin qilib bering, Alloh yo'lida Jolutga qarshi jang qilamiz", deyishdi. Payg'ambarlari ularning bergan va'dalarida sira sobit turmasliklarini eslatdi, lekin ular turli dalil va bahonalarni ro'kach qilib, payg'ambarlarining so'zini qabul qilishmadi. Oxiri payg'ambar: "Alloh sizlarga Tolutning podshohlikka munosibligini bildirdi", dedi. Chunki u jismoniy jihatdan ham, ilmda ham boshqalardan ustun edi. Tolut podshoh bo'lganidan keyin ham Bani Isroil tinchimadi, endi samoviy bir nishon (mo''jiza) ham bo'lsa edi, dedi. Payg'ambarlari duo qilgach, zafar va nusrat sandig'i etib keldi.
وَقَالَ لَهُمۡ نَبِيُّهُمۡ إِنَّ ءَايَةَ مُلۡكِهِۦٓ أَن يَأۡتِيَكُمُ ٱلتَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَبَقِيَّةٞ مِّمَّا تَرَكَ ءَالُ مُوسَىٰ وَءَالُ هَٰرُونَ تَحۡمِلُهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ٢٤٨
248. Payg'ambarlari ularga: "Sizlarga sandiqning kelishi Tolutning podshohligiga dalildir, unda Parvardigoringiz huzuridan taskin, Muso va Horun avlodlaridan qolgan narsalar bor, uni farishtalar ko'tarib kelishadi. Agar mo'min bo'lsangizlar, bu narsada albatta bir alomat bor", dedi.
Bani Isroilga qarashli bir sandiq bo'lib, unda Muso alayhissalomning kiyim, hassa, kavushlari, Horun alayhissalom va boshqa payg'ambarlardan qolgan tabarruk narsalar saqlanardi. Bani Isroil urushga kirganida bu sandiq qo'shin oldida olib yurilardi va shu sandiq barakotidan Alloh ularga fath, zafar, taskin-xotirjamlik berar edi. Jolut ularga podshoh bo'lib kelgach, bu tabarruk sandiqni o'lja qilib olib ketdi. Bir qancha muddat uni o'zida saqladi. Lekin sandiq Jolutga g'alaba emas, falokat olib keldi. Alloh taolo sandiqni Bani Isroilga qaytarishni iroda qilganidan keyin Jolut uni qaysi shaharda saqlasa, o'sha erda vabo paydo bo'laverdi. Bundan qo'rqib ketgan Jolut sandiqni ikki ho'kizga yuklab, qo'yib yubordi. So'ngra farishtalar sandiq ortilgan ho'kizlarni haydab, Tolutning darvozasiga etkazib qo'yishdi. Bu narsa bilan Tolutning podshohligiga bir hujjat paydo bo'ldi va Bani Isroil bunga ishondi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Xolid ibn Valid roziyallohu anhu yoshlari o‘tib, keksayib qolgan chog‘larida Mus'hafi sharifni olib, yig‘lab turib shunday der edilar: “Jihodlar bilan ovora bo‘lib seni o‘qiy olmay qoldik”.
Bu qandayin go‘zal uzr! Xo‘sh, biz o‘zimizni nima deb oqlaymiz?! Xolid ibn Valid roziyallohu anhu shundayin gap aytdilar, ammo biz nima deymiz?! Qiyomat kunida “Qur’oni karim o‘qishdan seni nima chalg‘itdi?!” – deb so‘ralsak, nima deb javob beramiz?! Toki u bizni zararimizga emas, foydamizga hujjat bo‘lishi uchun ko‘ksimizga bosib, kechayu kunduz tilovat qilib bormaymizmi?! Axir Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taoloning zikrini lozim tut, Qur’oni karim tilovatida mahkam bo‘l. Chunki bu sening osmondagi ruhing, yerdagi zikringdir” [1], deganlar.
Quroni karim oyatlarini tadabbur qilmasdan, ma’nolari haqida fikr yuritmagan holda, hech qanday tushunchasiz ko‘p tilovat qilish asosiy maqsad emas. Agar inson bir necha oyatni tadabbur qilsa, tafsir kitoblariga murojaat etsa yoki tafsir darslariga qatnashsa, ma’nolarni o‘zlashtirsa va ularga amal qilsa, bu ishi o‘sha inson uchun ulkan yaxshilik, xayr-baraka bo‘ladi.
Imom G‘azzoliy hazratlari bunday deydilar: “Qur’on siz so‘rashingiz mumkin bo‘lgan va u sizning so‘rovlaringizga javob bera oladigan tirik Rasuldir. Siz unga quloq solsangiz, u sizni qondiradi”.
Qalblari iymon nuri ila qorishib ketgan zotlar uchun, albatta, Qur’onda shifo bordir. Yana Qur’oni karimda sarosima, shaytoniy vasvasalar, nafsu havoga ergashishdan saqlovchi shifo bor. Qur’on o‘qigan paytimizda bizni farishtalar qurshab oladi va ular ham bizga qo‘shilib Rahmon bo‘lgan Zotning oyatlariga quloq tutadi. Samo farishtalari tuni bilan Qur’onga qoim bo‘ladigan yer farishtalariga yaqinlashadilar. Endi ayting-chi, odamlar uxlayotgan paytda, tun qorong‘usida biz Qur’on tilovat qilyapmizmi?! Yeru osmonlar Robbi bizga quloq soladigan darajada oyatlarini tilovat qilyapmizmi?!
Alloh taoloning shifo oyatlari quyidagilardir:
«...Va mo‘min qavmlarning ko‘ngillariga shifo beradir» (Tavba surasi, 14-oyat).
«Ey odamlar! Sizga o‘z Rabbingizdan mav’iza, ko‘ksingizdagi narsaga shifo, mo‘minlarga hidoyat va rahmat keldi» (Yunus surasi, 57-oyat).
«Biz Qur’onni mo‘minlar uchun shifo va rahmat o‘laroq nozil qilurmiz...» (Isro surasi, 82-oyat).
«...U iymon keltirganlar uchun hidoyat va shifodir...» (Fussilat surasi, 44-oyat).
«...Unda (asalda) odamlar uchun shifo bordir...» (Nahl surasi, 69-oyat).
«Bemor bo‘lganimda menga shifo beradigan ham Uning O‘zi» (Shuaro surasi, 80-oyat).
Qur’oni karimni tilovat qilish, eshitish, amal qilish va har bir ishda undagi hukmlarga tayanib ish ko‘rishdan chetlashmang!
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Ahmad rivoyati.