Sayt test holatida ishlamoqda!
05 Iyul, 2025   |   10 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:12
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
05 Iyul, 2025, 10 Muharram, 1447

Kofir deyishdan qattiq ehtiyot bo'ling!

25.01.2021   2283   5 min.
Kofir deyishdan qattiq ehtiyot bo'ling!

Bugungi kunda, internet, yanada aniqrog'i ijtimoiy tarmoqlar ko'plab insonlarning hayot maydoniga aylanib qoldi. Afsuski, ular bu hayotning noreal ekanligini anglab etishmayapti. Achinarlisi, mana shu sohta hayotlarida, o'zlari mutlaqo ilmga ega bo'lmasdan, nodonlarcha u er, bu erdan eshitgan gaplariga asosan axmoqlikka qo'l urib, musumlmonlarni, bo'lganda ham Islom ulamolarini kufrda ayblashib, qattiq gunohga botishmoqda. Ho'sh, dinimiz shariatiga ko'ra bir insonni kufrda ayblab, uni kofir deyishning hukmi qanday?

Islom dini ta'limotiga ko'ra, Allohning yagonaligi, Payg'ambar alayhissalom Uning elchisi ekaniga iymon keltirgan, islom diniga e'tiqod qiladigan har qanday kishi mo'min hisoblanadi. Hech kimga insonning iymonini o'lchash, uning musulmon yoki kofirligini aniqlash huquqi berilmagan. Chunki iymon qalbda bo'ladi. Qalb esa faqat Allohning hukmidadir. Alloh taolo bu haqda O'z Kalomi Qur'oni karimida shunday marhamat qiladi:

“Hammangiz Allohning “arqoni”ni (Qur'onini) mahkam tuting va firqalarga bo'linmang hamda o'zaro adovatda bo'lgan paytlaringizda dillaringizni (tutashtirib) oshno qilib qo'ygan Allohning ne'matini yodda tuting. Uning ne'mati tufayli birodarlarga aylandingiz. Do'zax chohi yoqasida turganingizda, sizlarni undan qutqardi. Shoyad haq yo'lni topgaysizlar, deb, Alloh O'z oyatlarini sizlarga shunday bayon qiladi” (Oli Imron surasi, 103oyat).

Bu oyati karima amalan musulmonlarni turli buzg'unchi oqimlar va fitnachi ixtiloflar ta'siridan ehtiyot bo'lgan holda ularni ogoh bo'lishga chorlaydi. Zero, o'zaro ixtiloflar, islom dini va muslumonlarni yomonotliq qilib ko'rsatish ortida faqat va faqat yovuz kuchlarning manfaatlari yotganini barchalarimiz, zinhor unutmasligimiz kerak. Islomdan ozgina xabari bor har qanday inson “kofir” so'zini aytishdan o'zini tiyadi. Chunki bir insonni yohud bir diyorda yashaydigan kishilarni yoppasiga kofirga chiqarish hamda butun boshli mamlakatlarni kufr diyori deyish o'ta nodonlik bo'lib, bunday so'zlarni faqat gumroh, ilmsiz, johil kishigina aytishi mumkin. Hadisi shariflardan birida, Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim hammani yomon desa, o'zi yomon” deganlar.

Islom dini ko'rsatmalarida bir insonni kofir deyishga shoshilmaslik, unga qilayotgan ishi noto'g'ri ekanini yotig'i bilan tushuntirish lozimligi ta'kidlanadi.

Ulamolar  musulmonni kofirga chiqarish xususidagi savolga quyidagicha ittifoq qilishib javob berganlar: “Kim Allohdan o'zga iloh yo'q va Muhammad alayhissalom Uning Rasuli ekaniga qalbi bilan tasdiqlagan holda guvohlik bersa, u musulmondir. Unga hamma musulmonlarga qilinadigan muomala qilinishi kerak”.

Dinimiz ta'limotiga ko'ra, shirkdan tashqari har qanday gunoh qilgan inson toki o'sha gunohini halol deb hisoblamas ekan, kofir bo'lmaydi.

Musulmon kishini kofirga chiqarish mumkin emasligi borasida Imom Abu Dovud rivoyat qilgan hadisda bunday deyiladi: “Uch narsa iymonning aslidir:

Laa ilaha illalloh (Allohdan boshqa iloh yo'q!)” degan kimsaga tegmaslik;
Gunohi bois uni kufrda ayblamaslik;
Amali uchun uni Islomdan chiqarmaslik lozim.
Boshqa bir rivoyatda esa: “Kimda-kim o'z birodarini “kofir” desa, agar o'sha insonda shu narsa topilmasa, uning o'zi shunday bo'libdi”, deb ta'kidlangan. Shuningdek, kalimai shahodatni aytib, o'zining musulmonligini bildirib turgan kishining joniga, moliga zarar etkazmaslik zarur. Zohirida musulmon bo'lib ko'rinib, Islom amallarini qilayotganlar bilan yaxshi muomala qilinaveradi. Kishilarning ichki sirlari Allohning O'ziga havola. “Laa ilaha illalloh”ni aytib, musulmon bo'lgan odamni qilgan gunohi tufayli kofirga chiqarmaymiz. U kofir emas, osiydir.

Yana bir hadisi sharifda keltirilishicha, Usoma ibn Zayd “roziyallohu anhu” “Laa ilaha illalloh” degan bir odamni o'ldirib qo'yadi, Rasululloh sollallohu alayhi va sallam undan: “Laa ilaha illalloh”, desa ham o'ldirdingmi?” deb so'raydilar. Usoma: “U qo'rqqanidan, xavfsirab aytdi”, deydi. Shunda U zot alayhissalom: “Sen uning qalbini yorib ko'rdingmi?” deb, qattiq tanbeh beradilar.

Demak, turli hil internet tarmoqlari va guruhlarda ertalabdan kechgacha vaqtini bekor o'tkazib, odamlarni kofirlikda ayblab fitna, tuxmat va bo'hton qilayotgan kimsalar avvalo, Alloh taologa chin dildan tavba qilishlari lozim. Qolaversa, bunday ishlarni bas qilishi o'zi va atrofidagilar uchun ulkan foydadir. Yo'qsa, yuqoridagi hadisda ta'kidlanganidek o'zlari kufrga ketib qolishlari hech kab emas.

Zero, ulug'larimiz aytganlaridek: “Dunyoda hech bir amal hisobsiz qolmaydi. Alloh har bir amalingizni zarrasigacha hisobini qilguvchi Zotdir. Yaxshi bo'lsa mukoffotini, yomon bo'lsa JAZOSINI olasiz”!

 

Sayyidabror Umarov tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Imom Moturidiyning Hanafiy mazhabini yoyishdagi o‘rni

04.07.2025   1865   1 min.
Imom Moturidiyning Hanafiy mazhabini yoyishdagi o‘rni

Imom Abul Mu’in Nasafiy rahmatullohi alayh "Tabsiratul adilla" asarlarida Xuroson va Mavoraunnahr aholisi hanafiylikni Imomi A’zam rahmatullohi alayhning yetakchi shogirdi Imom Muhammad ibn Hasan Shayboniy, uning shogirdi Abu Suraymon Juzjoniy, uning do‘sti Shayx Abu Bakr Ahmad, Shayx Is'hoq Sobih Juzjoniy, Imom Abu Bakr Juzjoniy, Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyodiy Ansoriy va Imom Moturidiy silsilasi orqali o‘rgangan deb keltiradi. Imom Nasafiyning ta’kidlashlaricha bu olimlar ilk davrdan boshlab Movarounnahrning barcha hududlarida hamda Xurosonning Marv va Balx shaharlarida hanafiylik mazhabini yoyishda jonbozlik ko‘rsatishgan.

Imom Moturidiy rahimahulloh Imom Abu Hanifa rahmatullohi alayhning e’tiqodiy qarashlarini yaxshi o‘zlashtirishdan tashqari mintaqamizda hanafiylik tarqalishida muhim hissa qo‘shganlar.

Kosonsoy tuman "Buzrukho‘ja" jome masjidi imom-xatibi

Sodiqjon Abdurahmanov

Manba: @Softalimotlar

MAQOLA