Abulqosim Zahroviy dorini bemorning qoniga aralashtirib (tomirdan) yuborilsa, uning ta'siri tez bo'lishini tajribalar orqali kashf qildi. Shuning uchun u kishi hozirgi kunimizgacha ishlatib kelinayotgan tibbiy shprits- ukolning ixtirochisi sanaladi.
Bu zot o'sha davrda Andalusiyada eng buyuk jarroh deya tanilgan. Shu sababdan uni «zamonaviy xirurgiyaning otasi» deb ham sifatlashadi. Uning qalamiga mansub ulkan qomusiy qo'llanma «At-Tasrif liman 'ajaza 'anit ta'lif» kitobi bo'lib, o'ttiz jilddan iboratdir.
Musulmon tibbiyot olimi Abulqosim Zahroviy tarixdagi birinchi stomatolog - tish jarrohi ham ekanini bilasizmi?
Ushbu olim tish jarohati uchun maxsus uskunalarni ixtiro qilgan. Undan tashqari tishni tekislovchi uskunani ham yasagan. U tish tekislashda tilla va kumush iplardan foydalangan.
O'zi ta'lif etgan kitobida tishni sug'urish, milk ostidagi singan ildizni sug'urish haqida to'xtalgan. U og'iz, milk va tishga etadigan kasalliklar muolajasi haqida ham bir fasl yozgan.
Undan tashqari, Abulqosim Zahroviy tarixda birinchi bo'lib, ko'krak bezi saratonini jarrohlik yo'li bilan davolagan. U 200 dan ortiq jarrohlik asboblarni ixtiro qilgan olim hisoblanadi. U saratonni boshlang'ich davrida to'lig'icha olib tashlash imkoni bo'lsa, davolash mumkin deydi.
Olim Ispaniyaning Madinatuz Zahro shahrida 936-melodiy sana tug'ilib, 1013-melodiy sanada Qurtuba shahrida vafot etgan. X – XI asrlarda yashab ijod qilgan. Yevropada uni «Abul'kasis - Al-Zahrawi Albucasis» deb nomlashgan.
Bobur Ahmad tayyorladi
Islom sivilizatsiyasi markazida “Markaziy Osiyo: umumiy ma’naviy-ma’rifiy meros – umumiy kelajak” mavzusida xalqaro kongress bo‘lib o‘tmoqda.
Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan tashkil etilgan forum xalqaro tashkilotlar, diplomatik korpus, ilmiy va madaniy muassasalar vakillari, shuningdek Markaziy Osiyo mamlakatlari hamda Ozarbayjondan kelgan uch yuz nafarga yaqin olimlar va san’at arboblarini birlashtirdi.
Islom sivilizatsiyasi markazi, Tashqi ishlar vazirligi, O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, saqlash va ommalashtirish bo‘yicha butunjahon jamiyati (WOSCU), O‘zbekiston Fanlar akademiyasi hamda Markaziy Osiyo xalqaro instituti hamkorligida tashkil etilgan mazkur tadbirda Prezident Shavkat Mirziyoyevning ishtirokchilarga yo‘llagan qutlovi o‘qib eshittirildi. Unda jumladan, bunday deyiladi:
“Bugungi murakkab davrda, dunyoda ziddiyat va mojarolar kuchayib borayotgan bir paytda, tarixdan saboq olish, tinchlik va barqarorlikni asrash, barcha sohalarda ilm va ma’rifatga tayanish, xalqlar o‘rtasida o‘zaro hamjihatlik muhitini mustahkamlash hamda sivilizatsiyalararo muloqotni rivojlantirish — eng dolzarb vazifalarimizdan biri bo‘lib qolmoqda.
Kongress doirasida yangi ilmiy-tadqiqot va ma’rifiy loyihalar ishlab chiqiladi, ular davlatlar o‘rtasidagi hamkorlik hamda ma’naviy-madaniy rishtalarni yanada kuchaytirishga xizmat qiladi, degan umiddaman”.
Kongressning aynan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazida o‘tkazilishi ramziy ahamiyatga ega. Bu noyob majmua mintaqaning uch ming yillik tarixi, Renessans davrlari va Yangi O‘zbekiston taraqqiyotini mujassam etgan.
Kongress boshlanishida ishtirokchilar Islom sivilizatsiyasi markazi muzeyi ekspozitsiyalari bilan tanishdi. Markaz qurilishi va uning ichki mazmuniga bag‘ishlangan hujjatli film namoyish etildi.
Shundan so‘ng davlat idoralari, ilmiy muassasalar va madaniyat arboblari o‘rtasida keng muloqot tashkil etildi. Unda umumiy tarixiy merosni asrash, zamonaviy hamkorlik shakllarini izlash va ma’naviyat g‘oyalarini mustahkamlash masalalari muhokama qilindi.
Bosh mavzulardan biri yoshlar siyosati bo‘ldi. Yoshlarni ma’naviy yetuklik, vatanparvarlik va ijodkorlik ruhida tarbiyalash, ularning jamiyat hayotida faol ishtirokini rag‘batlantirish masalalari borasida fikr-mulohazalar o‘rtaga tashlandi.
Qizg‘in va ko‘tarinki ruhda davom etayotgan kongress mintaqaning tarixiy birligi, madaniy merosi va ma’rifiy salohiyatini yana bir bor namoyon etdi. Taklif etilgan g‘oya va tashabbuslar barqaror taraqqiyot, o‘zaro hurmat va ma’naviy yuksalish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.
Kongress doirasida 15 noyabrga qadar “Yagona o‘tmish – umumiy kelajak”, “Mixxat yozuvidan raqamli arxivlargacha: Markaziy Osiyo kutubxonachiligi istiqbollari”, “Tirik tarix” xalqaro kino forumi hamda “Yoshlar va raqamli davr: qadimiy qo‘lyozmalardan sun’iy intellektgacha” kabi mavzularda sho‘ba yig‘ilishlari bo‘lib o‘tadi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati