Sayt test holatida ishlamoqda!
05 Oktabr, 2025   |   13 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:06
Quyosh
06:24
Peshin
12:16
Asr
16:13
Shom
18:02
Xufton
19:14
Bismillah
05 Oktabr, 2025, 13 Rabi`us soni, 1447

Ikki o'zbek fil'mi musulmonlar haqida eng yaxshi 10 ta fil'mlar qatoriga kiritildi

11.01.2021   5296   4 min.
Ikki o'zbek fil'mi musulmonlar haqida eng yaxshi 10 ta fil'mlar qatoriga kiritildi

Ikki o'zbek fil'mi: «Imom Abu Iso Muhammad Termiziy» (2019) va "Sharqdan nur "(2005) Islam-Today internet nashri tomonidan musulmonlar haqida eng yaxshi 10 ta fil'mlar qatoriga kiritildi.


“Bu juda sifatli kartina - O'zbekistonda ko'p yillar ichida birinchi marotaba suratga olingan diniy fil'm. Rejissyor va stsenariy muallifi shoirlar haqidagi fil'mlarning sovet an'anasiga tayanadi. Kartinada sevgi-muhabbat hikoyasi ham bor (gap bir qizni sevib qolib, Abu Iso uylanish uchun ustozini sovchilikka yuborish uchun yuborgani, lekin Allohning irodasi bilan qiz allaqachon unashtirilgan bo'lib chiqishi haqida bormoqda), lekin biz asosiy qahramon o'zini butunlay ma'naviy hayotga bag'ishlashini tushunamiz. Bu erda asosiy qahramonga qarshilik ko'rsatadigan yovuz kishi ham bor. Imom olijanob buyuk odamdek gavdalanadi va butunlay o'zini da'vat qilishga bag'ishlaydin. Raqibini esa hasad his-tuyg'ulari boshqaradi. U nafaqat boshqalarning hayotini zaharlaydi, balki o'zini yo'q qiladi. Bosh qahramon oqilona tarza fikr yuritadi, fil'mda mo''jizalar yo'q: Abu Iso Muhammad Termiziy hech kimga shifo bermaydi, o'zgartirmaydi. U faqat bilim to'plash va saqlab qolish uchun xizmat qiladi. Imom yigirma yilni vatanidan tashqarida hadis to'plash bilan o'tkazdi. Yigirma yil ichida Termiziy Shayx Ishoq ibn Rohavayh Marvaziy va boshqa ko'plab olimlardan tahsil oladi. Yigirma besh yoshida (boshqa versiyaga ko'ra, yigirma olti yoshida) Iroqqa, Basra shahriga borib, o'sha mintaqalarning ko'zga ko'ringan olimlaridan saboq ola boshladi, shundan so'ng Shomga, u erdan esa Hijozga boradi. Ana shu yigirma yillik sayyohat va ta'lim olishlar chog'larida Abu Iso Termiziy olimlardan eshitgan barcha hadislarini yod olar va yozib olar, har xil bahslarda ishtirok etgan”, - deyiladi maqolada «Imom Abu Iso Muhammad Termiziy» (2019) fil'mi haqida.


Boshqa yana bir o'zbek fil'mi bo'lmish "Sharqdan nur "(2005) kartinasiga mana bunday ta'rif beriladi: "Tibbiyot" atamasi qayerdan kelib chiqqanini hech o'ylab ko'rganmisiz? Olim va tadqiqotchilar orasida bu so'zning paydo bo'lishi Ibn Sino (Avitsenna), Buyuk Sharq allomasi, tabibi, olimi – "madat Sino" nomi bilan bog'liq degan fikr mavjud. Uning asarlarining aniq soni noma'lum,ammo tadqiqotchilar 160 va 450 raqamlari orasida deb faraz qilishadi. Uning kitoblari yoqib yuborildi, o'g'irlandi va yashirildi, ammo ularning oddiy sanab o'tilishi ham ta'sirli eshitiladi: "Shifo kitobi", "Najot kitobi", "Ko'rsatma va o'gitlar kitobi", "Ilm kitobi". Fil'mda dunyoga mashhur olim-entsiklopedist Ibn Sinoning buyuk mutafakkir Abu Rayhon Beruniy bilan tanishuvi asos qilib olingan. Suratga olish ishlari bir qancha mamlakatlar – O'zbekiston, Eron, Frantsiya va Rossiya hududida bo'lib o'tgan bo'lib, Sharq mutafakkiri rolini yosh iste'dodli aktyorlar Hasan va Husan Solihovlar ijro etishgan.


Fil'm biografik, ma'rifiy xarakterga ega bo'lib chiqdi. Rejissyorning so'zlariga ko'ra, avvaliga u ilmiy asarlari haqida ko'proq ma'lumot bermoqchi bo'lgan, ammo Avitsenna (Ibn Sinoni G'arb tadqiqotchilari shunday deb atashadi) haqidagi mavjud fil'mlarni tahlil qilgach, Shuhrat Mahmudov o'sha davrda mavjud bo'lgan barcha bilim va ko'nikmalarni o'zlashtirib, entsiklopedistning yoshligidan ishlagan sharoitlarini imkon qadar to'liq etkazishga harakat qilish uchun ma'rifiy kartinani tayyorlashga qaror qildi. "Aytishlaricha, G'arb - tana, Sharq esa - ruh deyishadi. Lekin o'zida butun dunyoni birlashtirgan odam bor edi. Davrning eng universal boshi Abu Ali Ibn Sino edi…"
Eng yaxshi fil'mlar o'ntaligiga «Biz barchamiz» (2017), «1001 kashfiyot va sirlar kutubxonasi» (2010), «Meni Kxan deb atashadi» (2010), «Noma xat» (1976), «Mulla» (2018), «Halima» (2017), «Bizning voizimiz» (2017), «Rabbingiz nomi bilan o'qing», «InshoAlloh» fil'mlari ham kiritilgan.

O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Aqoid imomlari haqida ulamolarning fikri

03.10.2025   8020   2 min.
Aqoid imomlari haqida ulamolarning fikri

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam o‘zlarining muborak hadislarida «Bu ilmni keyingi kelgan odamlardan taqvodorlari ko‘tarib yuradilar, ular ilmni g‘uluvga ketuvchilarning o‘zgartirishidan, botilga chiqaruvchilarning dinni o‘ziniki qilib olishidan va johillarning ta’vilidan himoya qiladilar», deganlar. (Imom Bayhaqiy rivoyati).

Imom Moturidiy va Imom Ash’ariy rahimahulloh ham musulmonlar e’tiqodiga turli xil yot g‘oyalarni kirib kelishini oldini olgan va ilmni johillarning ta’vilidan himoya qilgan olimlardan edi. Shu sababli ulamolar tomonidan Imom Moturidiy rahimahullohni «Imamul huda», «Musahhihu aqoidi ahli sunna» deb atalgan va e’tirof qilingan. Barcha ulamolar u zot haqida iliq fikrlarni bildirishgan. Jumladan, Imom Kafaviy rahimahulloh «A’lamul axyor» kitobida Imom Moturidiy haqida shunday yozadi: «Moturidiy rahimahulloh mutakallimlarning imomi, musulmonlarning aqidasini to‘g‘rilovchisidir. Alloh u kishiga sirotul mustaqim, ya’ni to‘g‘ri yo‘lni nasib qilish ila nusrat berdi va u kishi din nusrati yo‘lida yurdi. Buyuk kitoblarni tasnif etdi va botil e’tiqod sohiblariga raddiya berdi».

Ibn Hajar Haytamiy rahimahulloh «Zavojir an iqtirofil kaboir» kitoblarida Imom Moturidiy haqida quyidagi fikrlarni bildirgan:

«Ahli Sunna e’tiqodi deganda Imom Abul Hasan Ash’ariy va Abu Mansur Moturidiy rahimahumullohning e’tiqodlari nazarda tutiladi». Shayx Hasan ibn Abu Azuba rahimahulloh inson qaysi olimga ergashsa Ahli sunna toifasiga kirishini bayon qilib shunday degan: «Shuni bilki, Ahli sunna val jamoa e’tiqodining majmuasi ikki qutbning so‘zidir. Bu ikki qutb: Imom Abul Hasan Ash’ariy va Imom Abu Mansur Moturidiydir. Bu ikki imomning qay biriga ergashsang, hidoyatga erishib buzuq e’tiqod va toyilishdan salomat qolasan».

Yuqoridagi e’tiroflardan ko‘rinib turibdiki ahli sunna val jamoa e’tiqodi asoschisi bo‘lmish ikki qutb imomi Imom Moturidiy va Imom Ashariylar tuzgan aqida manhajlari albatta eng to‘g‘ri manhaj hissoblanadi.

Sharifxon Payzullayev,

Namangan shahri "Homiddin qori" jome masjidi imom-noibi

Manba: @Softalimotlar

MAQOLA