Ikki o'zbek fil'mi: «Imom Abu Iso Muhammad Termiziy» (2019) va "Sharqdan nur "(2005) Islam-Today internet nashri tomonidan musulmonlar haqida eng yaxshi 10 ta fil'mlar qatoriga kiritildi.
“Bu juda sifatli kartina - O'zbekistonda ko'p yillar ichida birinchi marotaba suratga olingan diniy fil'm. Rejissyor va stsenariy muallifi shoirlar haqidagi fil'mlarning sovet an'anasiga tayanadi. Kartinada sevgi-muhabbat hikoyasi ham bor (gap bir qizni sevib qolib, Abu Iso uylanish uchun ustozini sovchilikka yuborish uchun yuborgani, lekin Allohning irodasi bilan qiz allaqachon unashtirilgan bo'lib chiqishi haqida bormoqda), lekin biz asosiy qahramon o'zini butunlay ma'naviy hayotga bag'ishlashini tushunamiz. Bu erda asosiy qahramonga qarshilik ko'rsatadigan yovuz kishi ham bor. Imom olijanob buyuk odamdek gavdalanadi va butunlay o'zini da'vat qilishga bag'ishlaydin. Raqibini esa hasad his-tuyg'ulari boshqaradi. U nafaqat boshqalarning hayotini zaharlaydi, balki o'zini yo'q qiladi. Bosh qahramon oqilona tarza fikr yuritadi, fil'mda mo''jizalar yo'q: Abu Iso Muhammad Termiziy hech kimga shifo bermaydi, o'zgartirmaydi. U faqat bilim to'plash va saqlab qolish uchun xizmat qiladi. Imom yigirma yilni vatanidan tashqarida hadis to'plash bilan o'tkazdi. Yigirma yil ichida Termiziy Shayx Ishoq ibn Rohavayh Marvaziy va boshqa ko'plab olimlardan tahsil oladi. Yigirma besh yoshida (boshqa versiyaga ko'ra, yigirma olti yoshida) Iroqqa, Basra shahriga borib, o'sha mintaqalarning ko'zga ko'ringan olimlaridan saboq ola boshladi, shundan so'ng Shomga, u erdan esa Hijozga boradi. Ana shu yigirma yillik sayyohat va ta'lim olishlar chog'larida Abu Iso Termiziy olimlardan eshitgan barcha hadislarini yod olar va yozib olar, har xil bahslarda ishtirok etgan”, - deyiladi maqolada «Imom Abu Iso Muhammad Termiziy» (2019) fil'mi haqida.
Boshqa yana bir o'zbek fil'mi bo'lmish "Sharqdan nur "(2005) kartinasiga mana bunday ta'rif beriladi: "Tibbiyot" atamasi qayerdan kelib chiqqanini hech o'ylab ko'rganmisiz? Olim va tadqiqotchilar orasida bu so'zning paydo bo'lishi Ibn Sino (Avitsenna), Buyuk Sharq allomasi, tabibi, olimi – "madat Sino" nomi bilan bog'liq degan fikr mavjud. Uning asarlarining aniq soni noma'lum,ammo tadqiqotchilar 160 va 450 raqamlari orasida deb faraz qilishadi. Uning kitoblari yoqib yuborildi, o'g'irlandi va yashirildi, ammo ularning oddiy sanab o'tilishi ham ta'sirli eshitiladi: "Shifo kitobi", "Najot kitobi", "Ko'rsatma va o'gitlar kitobi", "Ilm kitobi". Fil'mda dunyoga mashhur olim-entsiklopedist Ibn Sinoning buyuk mutafakkir Abu Rayhon Beruniy bilan tanishuvi asos qilib olingan. Suratga olish ishlari bir qancha mamlakatlar – O'zbekiston, Eron, Frantsiya va Rossiya hududida bo'lib o'tgan bo'lib, Sharq mutafakkiri rolini yosh iste'dodli aktyorlar Hasan va Husan Solihovlar ijro etishgan.
Fil'm biografik, ma'rifiy xarakterga ega bo'lib chiqdi. Rejissyorning so'zlariga ko'ra, avvaliga u ilmiy asarlari haqida ko'proq ma'lumot bermoqchi bo'lgan, ammo Avitsenna (Ibn Sinoni G'arb tadqiqotchilari shunday deb atashadi) haqidagi mavjud fil'mlarni tahlil qilgach, Shuhrat Mahmudov o'sha davrda mavjud bo'lgan barcha bilim va ko'nikmalarni o'zlashtirib, entsiklopedistning yoshligidan ishlagan sharoitlarini imkon qadar to'liq etkazishga harakat qilish uchun ma'rifiy kartinani tayyorlashga qaror qildi. "Aytishlaricha, G'arb - tana, Sharq esa - ruh deyishadi. Lekin o'zida butun dunyoni birlashtirgan odam bor edi. Davrning eng universal boshi Abu Ali Ibn Sino edi…"
Eng yaxshi fil'mlar o'ntaligiga «Biz barchamiz» (2017), «1001 kashfiyot va sirlar kutubxonasi» (2010), «Meni Kxan deb atashadi» (2010), «Noma xat» (1976), «Mulla» (2018), «Halima» (2017), «Bizning voizimiz» (2017), «Rabbingiz nomi bilan o'qing», «InshoAlloh» fil'mlari ham kiritilgan.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، فِي قَوْلِ اللهِ تَعَالَى: ﮋﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘﮊ، قَالَ: لَا تَمْتَنِعْ مِنْ شَيْءٍ أَرَادَاهُ.
Hishom ibn Urva otasidan rivoyat qiladi:
«Alloh taoloning «Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat», degan qavli haqida: «Ikkovi iroda qilgan biror narsadan bosh tortma», dedi».
Sharh: Ya’ni ota-onang sendan xohlagan hech bir narsadan bosh tortmagin. Nimani xohlasalar, «Xo‘p», deb qilib bergin. Faqat bu yerda oldingi qoida, ya’ni Allohga ma’siyat ish bo‘lmasligi shart qilinadi.
Alloh taoloning Isro surasidagi «Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat» (24-oyat) degan qavlidan mana shu ma’no kelib chiqar ekan.
Farzand ota-onaning huzurida o‘zini qanchalik xokisor tutsa, shunchalik yaxshi. U o‘z rahmatini xokisorlik ila ota-onasiga pastlatib, poyandoz qilsa ham oz. Shu bilan birga, doimo ularga Alloh taolodan rahm-shafqat tilab duo qilib turishi lozim.
Ota-onani hurmatlash, e’zozlash masalasida hech bir tuzum yoki tarbiya vositasi Islomga teng ham, yaqin ham kela olmaydi. Ota-onaning hurmati, farzand ustidagi haqqi to‘g‘risidagi oyatlar, hadislar, islomiy hikmatlar, musulmonlar hayotidagi tajribalar dunyo tarixida bu borada misli ko‘rilmagan oliymaqom narsalar ekanligi ma’lum va mashhurdir.
عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ قَالَ: قَالَ لِي أَبِي: هَلْ تَدْرِي مَا قَوْلُهُ: ﮋﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘﮊ؟ أَنْ لَا تَمْتَنِعَ مِنْ شَيْءٍ أَرَادَاهُ.
Hishom ibn Urvadan rivoyat qilinadi:
«Otam menga: «U Zot taoloning «Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat» degan qavli nima ekanini bilasanmi? «Ikkovlari iroda qilgan biror narsadan bosh tortma», dedi».
Sharh: Bu rivoyat ham o‘zidan oldingi rivoyatga juda o‘xshash bo‘lishiga qaramay, biz undan avvalgisida yo‘q ma’noni chiqarib olamiz. Bu rivoyatda nasihatni ota o‘z bolasiga qilmoqda. Ha, otalar bolalarini tarbiya qilishda Qur’oni Karim oyatlarini anglatishlari, ota-onani hurmatlash haqida o‘gitlar berishlari oldin o‘tgan azizlarimizning tutgan yo‘llari bo‘lgan. Biz bu borada ham ulardan o‘rnak olishimiz lozim.
«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.