Muqaddas dinimizda o'zaro totuvlik bilan xayot kechirish, jamiyatdagi birdamlik va mehr-muhabbat kabi xislatlar qadrlanadi. Chunki tinchlik-totuvlik va o'zaro hamjihatlik bo'lgan jamiyat rivojlanadi, gullab-yashnaydi. Odamlar orasida fitna va ixtilof chiqarish, bir-biriga qarshi gij-gijlash, ularni to'g'ri yo'ldan adashtirishga harakat qilish qattiq qoralanadi.
Hozirgi kunda musulmonlar o'rtasidagi o'zaro kelishmovchiliklar, ularni bir-biriga gij-gijlash, musulmon yurtlarda urush chiqarib, odamlarni qatl va quvg'in qilish ham katta fitna hisoblanadi. Alloh taolo Qur'oni karimda shunday marhamat qiladi:
وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ
ya'ni: “Fitna esa qotillikdan ham kattaroq (gunoh)dir” (Baqara surasi, 217-oyat).
Diniy manbalarda fitnaning odam o'ldirishdan ham yomonroq deb hisoblanishi uning xatarlari bir kishining o'ldirilishidan ko'ra ancha keng ko'lamga ega ekanligi bilan izohlanadi. Albatta, mol ilinjida, g'azab sababli yoki boshqa har qanday omil tufayli bir jonning hayotiga nuqta qo'yish katta jinoyat. Biroq, jamiyat a'zolari orasida fitna chiqarish odamlarni bir-birlariga qarshi qayrash, nizo chiqarish orqali birodarkushlik urushlariga, butun boshli millatni taraqqiyotda o'nlab yillar ortga surib yuboruvchi vayronagarchiliklarga sabab bo'lishini inobatga olsak, jamiyat uchun bundan ham katta talofat bo'lmasligini anglaymiz.
Yana har kimning gapini haqiqat deb ergashib ketavermaslik kerak. Biror yangilikni o'qiganda, uning manbasini yaxshilab tekshirish, bu qanchalik haqiqat ekani, u kimning foydasiga xizmat qilishini aniqlash darkor. Ba'zan yoshlarimiz ijtimoiy tarmoq saytlarida e'lon qilingan yolg'on-yashiq ma'lumotlarni ham boshqalarga tarqatadilar, uni muhokamaga qo'yib, odamlarni chalg'itadilar. Bu esa dinimizda qattiq qoralangan amaldir. Imom Muslimdan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi va sallam shunday marhamat qildilar:
مَنْ دَعَا إِلَى هُدًى كَانَ لَهُ مِنْ الْأَجْرِ مِثْلُ أُجُورِ مَنْ تَبِعَهُ لَا يَنْقُصُ ذَلِكَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئًا، وَمَنْ دَعَا إِلَى ضَلَالَةٍ كَانَ عَلَيْهِ مِنْ الْإِثْمِ مِثْلُ آثَامِ مَنْ تَبِعَهُ لَا يَنْقُصُ ذَلِكَ مِنْ آثَامِهِمْ شَيْئًا
(رواه الإمام مسلم عن أبي هريرة رضي الله عنه)
ya'ni: “Kim hidoyatga chaqirsa, unga (o'z ajri bilan birga) ergashuvchilarning ajricha ajr bo'ladi, bu narsa ergashuvchilarning savobini kamaytirmaydi. Kim zalolatga chaqirsa, unga (o'z gunohi bilan birga) ergashuvchilarning gunohicha gunoh bo'ladi, bu narsa ergashuvchilarning gunohini kamaytirmaydi”.
Fitnalar qarshisida har kimning asl qiyofasi fosh bo'ladi. Haqiqiy vatanparvar, imonli kishilar kimlar-u, xoin-xudbinlar kim — hammasi aniq bo'ladi.
Musulmon o'lkalar, jumladan, bizning jonajon vatanimizdagi taraqqiyot, bugungi ijobiy o'zgarishlar kimlargadir yoqmasligi va ular bizni chalg'itish uchun fitnalar uyushtirishi tabiiy. Biz esa bu fitnalarga aldanmasligimiz kerak. Fitnalarning nechog'li zararli, yomon oqibatlarga olib kelishini hayotda ko'rdik. Bu xatoni takrorlashga aslo haqqimiz yo'q.
Halq ichiga fitna solmoqchi bo'lganlarga har birimiz nasihat qilib, o'tgan og'ir kunlarni eslatib, bugungi tinch-xotirjam hayotimizga shukr qilishni targ'ib qilishimiz kerak.
Tinchlik, salomatlik katta ne'mat. Ular bor joyda rivojlanish, erkinlik bo'ladi. Vaholanki, shu kunlarda ham fitna o'choqlarida qurbon bo'layotgan, uy-joysiz qolib, qochoq bo'lib yurgan, urushdan qo'rqib, bolalarini maktabga ham chiqarmay qo'ygan millionlab insonlar bor. Bu voqealarni tafakkur qilgan kishi, aslida inson o'z uyida xotirjam istirohat olishi ham ulkan ne'mat ekanini anglaydi.
Alloh taolo fitna va qiyinchilikda qolgan insonlarga ham xotirjamlikni qaytarsin! Jonajon o'lkamizni turli xil fitna-fasod va balo-ofatlardan O'z hifzu himoyasida saqlasin.
Nurulloh Qodirov
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhning ilm va fazllari mashhur bo‘layotgan va shuhrat qozonayotgan edi. U kishi o‘zlarining voqealarini quyidagicha so‘zlab beradilar: «Men «Siyratun-Nabiy sollallohu alayhi vasallam» kitobini olti jild qilib tamomladim. «Muhtaram Zotning siyratlaridagi biror jilva yoki ko‘rinish mening hayotimda ham bo‘lganmi yoki yo‘q? Agar bo‘lmagan bo‘lsa, u holda qanday bo‘ladi?» degan o‘y qayta-qayta qalbimda tinchlik bermas edi. Shu maqsad uchun Allohning biror valiysini qidirdim.
Thana Bhavandagi xonaqohda yashaydigan va Alloh taolo fayzlarini taratib qo‘ygan Mavlono Ashraf Ali Tahonaviy hazratlari haqida eshitgan edim. Shunday qilib, bir kuni Thana Bhavanga borishni niyat qildim va safarga chiqdim. Borib, hazrat bilan ko‘rishdim va bir necha kun u yerda turdim. Ortga qaytayotganimda hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayhga: «Hazrat! Biror nasihat qiling», dedim. U zotning xayollariga o‘sha payt: «Shunday katta allomaga nima nasihat qilaman? Ilm va fazli butun dunyoga mashhur bo‘lsa», degan o‘y kelibdi. Keyin: «Ey Alloh! Qalbimga uning uchun ham foydali bo‘lgan va mening uchun ham foydali bo‘lgan narsani sol», deb duo qilibdi. Shundan keyin hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhga xitob qilib: «Ey birodar! Bizning yo‘limizda boshidan oxirigacha o‘zingizni xokisor tutishingiz kerak», debdilar.
Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh aytadilar: «Hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh bu so‘zlarni aytayotganlarida qo‘llarini ko‘ksilariga olib borib, past tarafiga bir zarba berdilar, zarba xuddi mening qalbimga tushgandek bo‘ldi».
Hazratimiz Doktor Abdulhay rahmatullohi alayh aytadilar: «Bu voqeadan keyin Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh o‘zlarini shunday xokisor tutdilarki, uning misli topilishi qiyin edi. Bir kuni qarasam, xonaqohning tashqarisida hazrat Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh majlisga kelganlarning oyoq kiyimlarini tartiblayotgan ekanlar. Shunday tavoze’ va muhabbatni Alloh taolo u kishining qalbida paydo qildi va keyin yuksak darajalarga ko‘tarib qo‘ydi».
«Nasihatlar guldastasi» kitobidan