Taraqqiyotning yangi bosqichida ham “sog'lom ona va sog'lom bola”, “sog'lom onadan sog'lom bola” kabi ezgu g'oya asosida juda ko'plab dasturlar amalga oshirilmoqda. Bu bejiz emas albatta. Chunki farzand – Alloh taoloning insoniyatga ato etgan behisob ne'matlari ichida eng qadribaland va azizi ekanini, shu bilan birga, cheksiz umidlar ila bir yostiqqa bosh qo'ygan ikki insonga “ota va ona” degan sharafli nomni yuklanishiga asos ekanini ham hech kim inkor etolmaydi. Farzandning qanchalar buyuk ne'mat ekani, uni Yaratguvchi Allohdan o'zga hech kim bera olmasligini teranroq anglash uchun “o'zgalarga ibrat” bo'lgan befarzandlarning hayotiga nigoh tashlash lozim bo'ladi. Shunda uning qanchalar cheksiz va buyuk ne'mat ekanini anglab etish imkoni yanada ziyoda bo'ladi.
Islom ta'limotiga muvofiq, kelajakda ota yoki ona bo'lmishlarning bo'lajak farzandlari oldidagi eng birinchi burchi unga munosib ona yoki ota tanlash majburiyatidir. Chunki hadislardan birida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Urug'laringizga ixtiyorni yaxshi qiling. Nikohingizga tengni toping va ularga nikohlaning» dedilar. Mazkur hadisdan xar bir turmush quradigan o'g'il-qiz, kelajakda dunyoga keladigan dilbandiga dunyo va din masalasida munosib bo'lgan ona va ota tanlashi ulug' bir vazifa ekani anglashiladi. Shu bilan birga turmush qurishda musulmon inson nafaqat shaxsiy manfaatini balki, zurriyodining ham manfaatini o'ylamog'i lozim ekani ayon bo'ladi. Sababi farzandning barcha shaxsiy sifat va xususiyatlari nasl ya'ni irsiyat orqali o'z ota-onasidan o'tishi barchaga kundek ravshandir. Aynan mana shu sababdan bolaning ota va onasini tanlanayotganda ularning avvalo ma'naviy va jismoniy jihatdan sog'lom va barkamol ekaniga e'tibor qaratish lozim bo'ladi. Oqibatda esa mazkur farzand butun hayoti davomida o'zini dunyoga keltirganlardan ko'ngli surur va faxrga to'lib hayot kechiradi.
Shuni ham ta'kidlab o'tish lozimki, nikohdan oldin tibbiy ko'rikdan o'tish ham shariat izn bergan narsalardandir. Zero, bu jarayonni kuyov va kelin o'zlarining sababidan kelajakda dunyoga keladigan farzandlarining aqlan va jismonan salomatligi xaqida kuyinishi va qayg'urishi deyilsa ham aslo mubolag'a bo'lmaydi.
Mazkur jihatlardan kelib chiqib xulosa qiladigan bo'lsak, dunyoga keladigan bolaning ham ruhiy-ma'naviy, ham jismoniy salomat bo'lishining tashvishini buyuk ne'mat – farzand dunyoga kelmasdan avval emas, balki homila vujudga kelmasdan avval boshlamog'imiz, buning uchun esa eng avvalo: «kimga qiz uzatyapmiz?» va «kimni kelin qilyapmiz?» kabi savollar asosida chuqurroq mulohaza qilmog'imiz lozim bo'ladi.
O'MI mutaxassisi Akmalxon AHMYeDOV
Xolid ibn Valid roziyallohu anhu yoshlari o‘tib, keksayib qolgan chog‘larida Mus'hafi sharifni olib, yig‘lab turib shunday der edilar: “Jihodlar bilan ovora bo‘lib seni o‘qiy olmay qoldik”.
Bu qandayin go‘zal uzr! Xo‘sh, biz o‘zimizni nima deb oqlaymiz?! Xolid ibn Valid roziyallohu anhu shundayin gap aytdilar, ammo biz nima deymiz?! Qiyomat kunida “Qur’oni karim o‘qishdan seni nima chalg‘itdi?!” – deb so‘ralsak, nima deb javob beramiz?! Toki u bizni zararimizga emas, foydamizga hujjat bo‘lishi uchun ko‘ksimizga bosib, kechayu kunduz tilovat qilib bormaymizmi?! Axir Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taoloning zikrini lozim tut, Qur’oni karim tilovatida mahkam bo‘l. Chunki bu sening osmondagi ruhing, yerdagi zikringdir” [1], deganlar.
Quroni karim oyatlarini tadabbur qilmasdan, ma’nolari haqida fikr yuritmagan holda, hech qanday tushunchasiz ko‘p tilovat qilish asosiy maqsad emas. Agar inson bir necha oyatni tadabbur qilsa, tafsir kitoblariga murojaat etsa yoki tafsir darslariga qatnashsa, ma’nolarni o‘zlashtirsa va ularga amal qilsa, bu ishi o‘sha inson uchun ulkan yaxshilik, xayr-baraka bo‘ladi.
Imom G‘azzoliy hazratlari bunday deydilar: “Qur’on siz so‘rashingiz mumkin bo‘lgan va u sizning so‘rovlaringizga javob bera oladigan tirik Rasuldir. Siz unga quloq solsangiz, u sizni qondiradi”.
Qalblari iymon nuri ila qorishib ketgan zotlar uchun, albatta, Qur’onda shifo bordir. Yana Qur’oni karimda sarosima, shaytoniy vasvasalar, nafsu havoga ergashishdan saqlovchi shifo bor. Qur’on o‘qigan paytimizda bizni farishtalar qurshab oladi va ular ham bizga qo‘shilib Rahmon bo‘lgan Zotning oyatlariga quloq tutadi. Samo farishtalari tuni bilan Qur’onga qoim bo‘ladigan yer farishtalariga yaqinlashadilar. Endi ayting-chi, odamlar uxlayotgan paytda, tun qorong‘usida biz Qur’on tilovat qilyapmizmi?! Yeru osmonlar Robbi bizga quloq soladigan darajada oyatlarini tilovat qilyapmizmi?!
Alloh taoloning shifo oyatlari quyidagilardir:
«...Va mo‘min qavmlarning ko‘ngillariga shifo beradir» (Tavba surasi, 14-oyat).
«Ey odamlar! Sizga o‘z Rabbingizdan mav’iza, ko‘ksingizdagi narsaga shifo, mo‘minlarga hidoyat va rahmat keldi» (Yunus surasi, 57-oyat).
«Biz Qur’onni mo‘minlar uchun shifo va rahmat o‘laroq nozil qilurmiz...» (Isro surasi, 82-oyat).
«...U iymon keltirganlar uchun hidoyat va shifodir...» (Fussilat surasi, 44-oyat).
«...Unda (asalda) odamlar uchun shifo bordir...» (Nahl surasi, 69-oyat).
«Bemor bo‘lganimda menga shifo beradigan ham Uning O‘zi» (Shuaro surasi, 80-oyat).
Qur’oni karimni tilovat qilish, eshitish, amal qilish va har bir ishda undagi hukmlarga tayanib ish ko‘rishdan chetlashmang!
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Ahmad rivoyati.