Joriy yilning 1 dekabr' kuni O'zbekiston musulmonlari idorasining Namangan viloyat vakili, viloyat bosh imom-xatibi Abdulhay Tursunov va Mahalla va oilani qo'llab-quvvatlash vazirligi Namangan viloyati boshqarmasi boshlig'ining o'rinbosari Ikromxon Najmiddinovlar To'raqo'rg'on tumaniga tashrif buyurdilar.
Tashrif tumandagi bolalar va o'smirlar sport maktabidan boshlandi. 21 sport turi bo'yicha 3000 nafar ushmagan aholi vakillari sport bilan shug'ullanayotgan ushbu dargohda uchrashuv o'tkazildi. Uchrashuv davomida viloyat, respublika va osiyo miqyosida chempion bo'lib, oltin medalni qo'lga kiritgan 26 nafar sportchilar va ularning murabbiylariga viloyat vakilligining esdalik sovg'alari topshirildi.
Shundan so'ng tumandagi Madaniyat markazida “Chustko'prik” va “Isfaxon” MFY faollari bilan uchrashuv o'tkazildi. 80 nafar aholi vakillari ishtirok etgan uchrashuvda “Jinoyatchilik va huquqbuzarlikning oldini olish”, “Aqidaparastlikning salbiy oqibatlari”, “Yoshlar o'rtasida o'z joniga qasd qilishning oldini olish”, “Giyoxvandlik va OITSning zararlari”, “Oila – muqaddas dargoh” mavzusida ma'ruza qilindi.
Tashrif davomida tuman hokimligi va tuman ichki ishlar bo'limi bilan hamkorlikda tumandagi nizoli oilalar bilan suhbatlar o'tkazilib, ularga hayotiy misollar asosida tavsiya va ko'rsatmalar berildi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi
Namangan viloyat vakilligi
Matbuot xizmati
Tarixchilar Usmonli sultonlarining haj ziyoratiga bormaganiga ikki sababni ko‘rsatadilar:
1. Xavfsizlik muammolari:
Sultonlar haj safariga borishda xavfsizlik muammolariga duch kelgan bo‘lishlari mumkin. Ular uchun hajga borish oddiy odamlarnikidan farqli ravishda murakkab bo‘lgan, chunki sultonning yo‘lda hujumga uchrash xavfi katta edi. Bu holat katta qo‘shin bilan safar qilishni talab qilardi. Haj niyatida yo‘lga chiqib qon to‘kishga sabab bo‘lmasligini afzal bilganlar.
2. Davlat boshqaruvidagi mas’uliyat:
Sultonlar mamlakatni muddatsiz tark etish xavfli deb hisoblashgan. Haj safarlari bir necha oy davom etgani sababli, davlatni hukmdorsiz qoldirish anarxiya va siyosiy beqarorlikka olib kelishi mumkin edi. Shuning uchun sultonlar haj o‘rniga davlat boshqaruvi va xarbiy yurishlarga ustunlik berganlar.
Vaqt o‘tishi bilan Usmonlilar sulolasiga bu an’anaga aylandi. Sultonlar “hajji badal” qilishni tayinlagan bo‘lishi mumkin.
Shu bilan birga, Usmoniy sultonlari Makka va Madinaga doim e’tibor qaratgan. Ular har yili xayriya karvonlarini jo‘natib, muqaddas shaharlarning aholisiga moliyaviy yordam ko‘rsatganlar va Haramayn masjidlarini ta’mirlab, kengaytirib turganlar.
Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va Islom tarixi fanlari kafedrasi katta o‘qituvchisi.