NAZM
Ikinchi mu'man bihning
sharhi
Yana xayli farishtadur, bilingiz,
Har birisi bir ishtadur, bilingiz.
Biri roki'durur biri sojid,
Biri qoyimdurur, biri qo'id.
Biri Haq yodi birla mustag'raq,
Bilmayin Haqdin o'zgani mutlaq.
Kelsa gar qatra yomg'ure erga,
Bor aning birla bir malak birga.
Borsa gar zarra tufrog'i ko'kka,
Ul borishni sog'inma o'zlukka.
Har yog'in yog'sa, har ele elsa,
Har nima borsa, har nima kelsa,
Har bir ishga muakkal o'ldi malak,
Gar er ahlidurur, gar ahli falak.
Bilingizkim, farishta xayli bari
Narlig'u modalig'din o'ldi bariy.
NASRIY BAYoN
Iymon keltirish shart bo'lgan ikkinchi
narsaning sharhi
(Iymonning ikkinchi sharti)
Yana bilingizki, farishtalar toifasiga iymon keltirish shartdir, ularning har biri (Alloh amr etgan) bir ishga mashg'uldir. Biri ruku' qiluvchidir – Alloh ta'ologa ta'zimdadir, biri sajda qiluvchidir, biri (ibodatda) qoim – tik turuvchidir, biri o'tiruvchidir (hammalari ham shu yo'sin itoat va ibodatdadir.) Biri, Haqdan o'zgani bilmay, Haq ta'loning yodi bilan mustag'raq – fayzi Ilohiyga cho'mgan, g'arq bo'lgandir. Osmondan erga bir qatra yomg'ir tushsa, u bilan birga (u tomchini olib tushuvchi) bir farishta bordir.
Agar tuproqning bir zarra changi osmonga ko'tarilsa, uni o'z holicha ko'tarilib bordi, deb o'ylama (balki, Allohning amri bilan bir farishta olib chiqqandir).
Har qanday bir yog'in (qormi, yomg'irmi, do'lmi, shudringmi) yog'sa, har qanday bir el, bir shamol essa, har nima borsa, har nima kelsa, har biriga xoh er ahlidan, xoh osmon ahlidan bo'lgan bir farishta muakkal, ya'ni Alloh tarafidan vakil qilingan bo'ladi.
Bilingizki, farishtalar guruhining barchasi erkaklik va ayollik (kabi jinsiy) xususiyatlaridan xoli va pokdir.
IZOH. (Farishtalar haqida bilish, so'zlash, fikr va tasavvur qilish mumkish bo'lgan narsalar:) Hamisha Allohga itoat holida bo'lmoq, erkak va ayol (jinsiy xususiyatda) bo'lmaslik, eb-ichmaslik, kichik va katta qazoi hojat qilmaslik, burun qoqmoq va el chiqarmoqdan pok bo'lish, bemor va ko'taram bo'lmaslik, zaiflik va qarilikka uchramaslik, ofatlardan va yomon fe'llardan nari bo'lmoq, a'zolardan va boshqa birikmalardan vujudga kelgan bo'lmaslik farishtalar haqida vojibdir.
Farishtalar nuroniy bir borliqdir, va albatta, yuqorida zikr qilingan hollardan uzoqdir («Jomi' ul-mutun»).
(Farishtalar mavzuyining davomi bor)
Nasriy bayon va sharh muallifi:
Mirzo KYeNJABYeK
«Musulmon Ummatining Buyuk G‘alabaga va Vatan himoyasiga qo‘shgan hissasi: tarix saboqlari va zamonaviy muammolar» nomli Astraxandagi II Xalqaro ilmiy-diniy konferensiyada
Diniy idoramiz vakili ishtirok etdi
Xalqaro anjumanda Janubiy federal okrug, Kavkaz orti va Yaqin xorij diniy arboblari hamda davlat hokimiyati organlari vakillari, ilmiy va ekspert jamoatchiligi, ta’lim muassasalari, oliygohlar o‘qituvchilari va talabalari, Rossiya harbiy qismining rahbarlari, Rossiya Federatsiyasi subyektlaridan diniy va jamoat arboblari, an’anaviy konfessiyalar diniy peshvolari va ko‘plab ommaviy axborot vositalari vakillari ishtirok etdilar.
Forum G‘alabaning 80 yilligi va “Vatan himoyachilari” yili doirasida o‘tkazilishini inobatga olgan holda, uning ishi davomida musulmon ulamolarining fuqarolik jamiyatini jipslashishdagi roli, shuningdek davlatlarimiz taraqqiyotining muhim tarixiy bosqichlarida diniy arboblarning davlat siyosatiga qo‘shgan hissasi muhokama qilindi.
Xalqaro forumda ma’ruza uchun so‘z berilgan Diniy idoramiz vakili Ibrohimjon domla Inomov O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining salomlari va duoi-xayrlarini hurmat bilan yetkazdi.
Astraxan davlat universitetida talaba yoshlar bilan uchrashuvda O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakili “Ota-onani rozi qilish – farzandlik burchi”, “Aqidada adashmaylik!”, “Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanish odobi” mavzularida to‘xtalib o‘tdi.
Turli xil diniy oqimlardan ehtiyot bo‘lish zarurligi – ham shariat buyrug‘i, ham zamon talabi, ham davr ehtiyoji ekanligiga e’tibor qaratilib, keng tushunchalar berildi.
Xalqaro konferensiya doirasida Rossiya musulmonlari Markaziy Diniy idorasi raisi, Muftiy Talgat Safa Tadjuddin hazratlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakili bilan uchrashuv o‘tkazdi.
Suhbat davomida tashrif uchun minnatdorlik izhor etib, o‘zining eng katta va iliq samimiy salomlarini, eng yaxshi tilak va xayrli duolarini O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlariga albatta yetkazishni bir necha bor ta’kidlab o‘tdi.
Rossiya musulmonlari Markaziy Diniy idorasi raisi, Muftiy Talgat Safa Tadjuddin hazratlarining O‘zbekistonga, Buxoroga, O‘zbekiston xalqiga mehri o‘zgacha baland ekanligi ko‘zlarida yosh bilan mehr ila ifoda etdi.
Uchrashuv davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining ham salomlari delegatsiyamiz a’zosi tomonidan hurmat bilan yetkazildi.
Xizmat safari davomida konferensiya ishtirokchilari, xorijiy mehmonlar, vatandoshlarimiz hamda mahalliy fuqarolar va rasmiy tashkilotlar mas’ullari bilan bo‘lgan suhbatlarda delegatsiyamiz vakili tomonidan bugungi kundagi mamlakatimizdagi qilinayotgan ishlar to‘g‘risida to‘xtalib, davlatimiz va hukumatimiz tomonlaridan yurt tinchligi, xalq farovonligi va salomatligi, dinimiz kamoloti, masjidu-madrasalarimiz obodligi uchun behisob darajada ishlar olib borilayotganligini yoritib, bugungi kundagi mamlakatimizdagi hamma sohalarda, ayniqsa diniy sohada juda ham katta islohotlar, misli ko‘rilmagan yangiliklar to‘g‘risida xabar berib o‘tildi.
Astraxanda o‘tkazilgan «Musulmon Ummatining Buyuk G‘alabaga va Vatan himoyasiga qo‘shgan hissasi: tarix saboqlari va zamonaviy muammolar» nomli II Xalqaro ilmiy-diniy konferensiya Rossiya Federatsiyasining ko‘plab markaziy, hududiy va mahalliy ommaviy axborot vositalarida yoritib borildi.