Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyul, 2025   |   17 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:19
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:41
Shom
20:01
Xufton
21:34
Bismillah
12 Iyul, 2025, 17 Muharram, 1447

Eng birinchi shafoat so'rovchi zot

20.11.2020   2976   4 min.
Eng birinchi shafoat so'rovchi zot

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Qiyomat kuni men Odam farzandining sayyidiman. Ustidan qabr birinchi yoriladigan shaxsman. Birinchi shafoat so'rovchiman. Birinchi shafoat qilinuvchiman», dedilar». (Muslim, Abu Dovud va Termiziy rivoyat qilganlar).

Termiziyning lafzida: «Qiyomat kuni men Odam farzandining sayyididirman va faxrlanish emas-ku, qo'limda hamd bayrog'i bo'ladir. O'sha kunda hech bir nabiy yo'qki, Odammi, undan boshqasimi, hammasi mening bayrog'im ostida bo'lmasa. Faxr emas-ku, men ustidan er (qabr) birinchi yoriladigan shaxsman», deyilgan.

Sharh: Avvalgi hadisi sharifda Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamning Alloh taolo bu dunyoni yaratishidan boshlab, eng afzal tabaqadan bo'lib kelganlari bayon qilingan edi. Bu hadisi sharifda esa u zot alayhissalomning dunyoning avva­lidan eng afzal banda bo'lishlari haqida so'z ketmoqda.

«Qiyomat kuni men Odam farzandining sayyidiman», deydilar Payg'ambar sollallohu alayhi vasallam.

Imom Termiziyning rivoyatlari esa u zotning o'sha sayyidliklari aynan qaysi narsada namoyon bo'lishini bayon qiladi: «Qiyomat kuni men Odam farzandining sayyididirman va faxrlanish emas-ku, qo'limda hamd bayrog'i bo'ladir. O'sha kunda hech bir nabiy yo'qki, Odammi, undan boshqasimi, hammasi mening bayrog'im ostida bo'lmasa».

Ushbu jumladagi Payg'ambar sollallohu alayhi vasallamning «qo'limda hamd bayrog'i bo'ladir» degan gaplari «men katta shafoatni qilganimda avvalgiyu oxirgi xaloyiq menga maqtov aytadi», degan ma'nodadir.

Albatta, bu gapni Payg'ambar sollallohu alayhi vasallam maqtanish uchun aytgan emaslar, balki voqelik shu. Bu, o'z-o'zidan, Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamning oxiratda ham eng afzal banda bo'lishlarini ko'rsatadi.

«Men ustidan er (qabr) birinchi yoriladigan shaxsman».

Qiyomatdan oldin dunyo paydo bo'lgandan boshlab, to o'sha paytgacha bo'lgan barcha xaloyiq qabrda bo'lishi ma'lum. O'sha qabrdagilar ichidan kim birinchi bo'lib tiriltirilsa, o'sha shaxs ularning ichida eng afzali bo'lishi ham ma'lum. Huddi ana shu shaxs Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallam ekanlar. U zotning ustilaridan qabrning yorilishi Payg'ambar sollallohu alayhi vasallamning qayta tirilib, o'z qabrlaridan chiqishlaridir. U zotning birinchi bo'lib qabrdan qayta tirilib chiqishlari barcha xaloyiqning afzali ekanliklariga dalolatdir.

«Birinchi shafoat so'rovchiman».

Bu ham Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamning Alloh taoloning huzurida eng afzal banda, eng afzal payg'ambar ekanliklarining yana bir dalilidir.

«Birinchi shafoat qilinuvchiman».

Alloh taoloning Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamni qiyomat kuni birinchi shafoat qilishi ham Payg'ambar sollallohu alayhi vasallamning eng afzal banda va eng afzal payg'ambar ekanliklariga dalildir.

Bularning hammasi voqe'likdir, bor gapning o'zidir. Bunda zarracha maqtanish, zarracha faxrlanish yo'q. Shuning uchun ham Payg'ambar sollallohu alayhi vasallam Imom Termiziyning rivoyatlarida:

«Faxr emas-ku, men ustidan er (qabr) birinchi yoriladigan shaxsman», demoqdalar.

Nabiylarning imomi va xatibilar

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Faxr emas-ku, qiyomat kuni kelganda men nabiylarning imomi, xatibi va shafoatlari sohibi bo'lurman», dedilar». (Termiziy rivoyat qilgan).

Sharh: Bu hadisi sharifda ham faxr uchun emas, voqe'likdagi bor haqiqat aytilmoqda. Qiyomat kuni Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamning barcha payg'ambarlarga imom bo'lishlari, barcha payg'ambarlarga xatib bo'lib, ularga va'z qilishlari va barcha payg'ambarlarga shafoatchi bo'lib, ularni shafoat qilishlari haqida so'z ketmoqda.

O'zimiz o'ylab ko'raylik, qiyomat kunida barcha payg'ambarlarga imom bo'lishdan afzal maqom bormi?!

O'zimiz o'ylab ko'raylik, qiyomat kunida barcha payg'ambarlarga xatib bo'lishdan afzal maqom bormi?!

O'zimiz o'ylab ko'raylik, qiyomat kunida barcha payg'ambarlarga shafoatchi bo'lishdan afzal maqom bormi?!

«Hadis va hayot» kitobidan

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Ummatimga tahdid qilingan narsa keladi

11.07.2025   1274   4 min.
Ummatimga tahdid qilingan narsa keladi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

عَنْ أَبِي مُوسَى t قَالَ: صَلَّيْنَا الْمَغْرِبَ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، ثُمَّ قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، فَخَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: مَا زِلْتُمْ هَاهُنَا، قُلْنَا: نَعَمْ يَا رَسُولَ اللهِ، قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، قَالَ: أَحْسَنْتُمْ أَوْ أَصَبْتُمْ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ وَكَانَ كَثِيرًا مَا يَفْعَلُهُ فَقَالَ: النُّجُومُ أَمَنَةٌ لِلسَّمَاءِ فَإِذَا ذَهَبَتِ النُّجُومُ أُتِيَ السَّمَاءَ مَا تُوعَدُ، وَأَنَا أَمَنَةٌ لِأَصْحَابِي فَإِذَا ذَهَبْتُ أُتِيَ أَصْحَابِي مَا يُوعَدُونَ، وَأَصْحَابِي أَمَنَةٌ لِأُمَّتِي فَإِذَا ذَهَبَتْ أَصْحَابِي أُتِيَ أُمَّتِي مَا يُوعَدُونَ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.

Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan Shom namozini o‘qidik. So‘ngra «Xuftonni o‘qigunimizcha o‘tirib turaylik», dedik. Bas, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga chiqdilar va:

«Hali ham shu yerdamisizlar?» dedilar.

«Ha, yo Allohning Rasuli. Xuftonni o‘qigunimizcha o‘tirib turaylik, dedik», deb javob berdik.

«Yaxshi qilibsizlar» yoki «To‘g‘ri qilibsizlar», dedilar u zot. So‘ngra boshlarini osmonga ko‘tardilar. Ko‘pincha shunday qilar edilar. Ke­yin u zot:

«Yulduzlar osmon uchun omonlikdir. Qachon yulduzlar ketsa, osmonga unga tahdid qilingan narsa keladi. Men sahobalarim uchun omonlikdirman. Qachon men ketsam, sahobalarimga ularga tahdid qilingan narsa keladi. Sahobalarim ummatim uchun omonlikdirlar. Qachon sahobalarim ketsalar, ummatimga ularga tahdid qilingan narsa keladir», dedilar».

Muslim rivoyat qilgan.

Ushbu hadisi sharifda Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning masjidlarida bo‘ladigan suhbatlardan birining mazmuni haqida so‘z ketmoqda. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning masjidlari o‘sha paytdagi Islom jamiyatining qalbi – yuragi ekanligi hammaga ma’lum. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning shaxslari musulmonlarga o‘rnak bo‘lganidek, u zotning masjidlari ham o‘zga masjidlarga o‘rnakdir. Islom jamiyatida har bir masjid o‘z qavmidan tashkil topgan kichik jamiyatning tinimsiz urib turgan yuragi bo‘lishi kerak.

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam mazkur suhbatda sahobai kiromlarga ajoyib o‘xshatish ila o‘zlarining fazllarini bayon qilib bermoqdalar:

«Yulduzlar osmon uchun omonlikdir».

Yulduzlar osmonda tursalar, osmon omon bo‘ladi. Ular osmonning omonlik ishonchlaridir.

«Qachon yulduzlar ketsa, osmonga unga tahdid qilingan narsa keladi».

Osmonga tahdid qilingan narsa uning nizomining buzilishi va qiyomat qoim bo‘lishidir.

«Men sahobalarim uchun omonlikdirman».

Osmon yulduzlar bilan omon turganidek, sahobai kiromlar ham Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bilan tinch-omon yashar ekanlar.

«Qachon men ketsam, sahobalarimga ularga tahdid qilingan narsa keladi».

Sahobai kiromlarga tahdid qilingan narsa ularning oralarida xilof va kelishmovchiliklar kelib chiqishidir.

«Sahobalarim ummatim uchun omonlikdirlar».

Osmon yuduzlar bilan, sahobai kiromlar Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bilan tinch-omon yashaganlaridek, Islom ummati ham sahobai kiromlar bilan tinch yashar ekanlar.

«Qachon sahobalarim ketsalar, ummatimga ularga tahdid qilingan narsa keladir».

Islom ummatiga tahdid qilingan narsa havoi nafsga ergashish va molu dunyoga o‘ch bo‘lish kabi nuqsonlarga mubtalo bo‘lishdir.

Ushbu hadisi sharifdan sahobai kiromlarning fazllari qanchalik ulug‘ ekanligini bilib olishimiz kerak. Ana shunday ulug‘ fazl egalari bo‘lgan zotlarni hurmatlash va ulardan o‘rnak olish musulmon ummatining burchidir.


«Hadis va hayot» kitobining 21-juzidan olindi

Maqolalar