Sayt test holatida ishlamoqda!
07 Iyul, 2025   |   12 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:14
Quyosh
04:57
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:38
Bismillah
07 Iyul, 2025, 12 Muharram, 1447

Uch narsa ortga qaytmaydi!

28.10.2020   2416   2 min.
Uch narsa ortga qaytmaydi!
  • So'z – agar qo'yib yuborilsa,
  • O'q – agar otilsa,
  • Vaqt – agar o'tkazib yuborilsa.
  1. Alloh taolo bandasiga gapirish uchun til bergan bo'lsa, nima deb gapirishi uchun aql bergan. Shuning uchun xalqimizda “Avval o'yla, keyin so'yla” degan ma'noli so'zlar bor. Bu borada mo'min-musulmonlar suyukli Payg'ambarimiz sallollohu alayhi vasallamdan o'rnak va namuna olishlari lozim bo'ladi. Ul Zot sallollohu alayhi vasallamdan bir kishi biror narsa to'g'risida so'rasa, tezlik bilan javob bermas edilar, balki biroz taskin topib, keyin javob berardilar.
  2. Haqoratli so'z misoli o'qdek. Kamonchi otgan o'qini ortga qaytara olmaganidek, kishini obro'sini to'kadigan so'zni aytgan kishi, uzr so'rashligi bilan ham, jarohatli qalbni tuzata olmaydi. Shuning uchun “Uzr so'ralmaydigan ishni qil”  deb aytiladi.

Abu Zarr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam menga: “Qayerda bo'lsang ham, Allohga taqvo qil. Yomonlikka yaxshilikni ergashtir, bu uni o'chiradi. Odamlarga husni xulq ila muomala qil, dedilar».
(Imom Termiziy rivoyat qilgan).

  1. Ne'matlarning ichida eng qimmat va bebaho narsa bu – vaqt qiymatidir! Bugungi kunimizni g'animat bilmasak ertaga yangi kun bilan uchrashish bor yoki yo'q! Har bir kunimiz bizlar bilan qiyomatda alohida yo'liqadi. Shuning uchun “Bugungi ishni ertaga qoldirma”, deb aytilgan. Bugungi ishimiz – bugungi ibodatimizdir!                                                                                                                                     Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bunday marhamat qilganlar:
    “Qiyomat kunida to to'rt narsadan so'ralmagunicha bandaning qadami joyidan jilmaydi: umrini qanday o'tkazgani, yoshligida nima qilgani, molini qayerdan topib nimaga sarf qilgani, ilmiga qay darajada amal qilgani”(Imom Termiziy rivoyati).

Hayrulloh Sattarov,

O'MI Samarqand viloyat vakili o'rinbosari

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Olti haqning biri

07.07.2025   323   2 min.
Olti haqning biri

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam bunday deganlar: “Musulmonning (boshqa) musulmon zimmasidagi haqqi oltitadir: “Unga ro‘baro‘ kelsang, salom ber, sen (biror narsaga) taklif etsa, uni qabul qil, sendan nasihat so‘rasa, unga nasihat qil, agar aksirib, Allohga hamd aytsa, unga tashmit ayt, betob bo‘lsa, uni ziyorat qil, vafot etsa, (janozasiga) ergash (ya’ni qatnash)” dedilar” ( Imom Muslim rivoyati). Bu olti haqning biri nasihat berishdir. Agar musulmon boshqa musulmondan nasihat so‘rab kelsa, unga xolis nasihat berishi lozim. Zero, nasihat qilish har bir mo‘min-musulmonning boshqa mo‘min-musulmondagi haqlaridan biridir.

 

Nasihat qilishning quyidagi odoblari bor: 

 

  1. Nasihat so‘rab kelgan kishini ochiq yuz bilan qarshi olish.
  2. Nasihat so‘rab kelgan kishidan hol-ahvol so‘rash.
  3. Nasihat so‘rab kelgan kishining fikrini oxirigacha tinglash.
  4. Nasihat berishni yaxshi niyat bilan boshlash.
  5. Nasihat so‘rab kelgan kishining ko‘ngliga tegmasdan unga chiroyli nasihat qilish.
  6. Nasihat o‘zida dunyo va oxirat manfaatlarini qamrab olishi.
  7. Nasihatda  ishonarli naqliy va aqliy dalillar keltirish.
  8. Kishining xato va kamchiliklari bo‘lsa, yotig‘i bilan tushuntirish;
  9. Nasihatda kishining ijobiy tomonlarini ko‘rsatib o‘tish.
  10. Nasihatning o‘rni va vaqtini topa bilish.
  11. Ko‘pchilik orasida nasihat qilishdan tiyilish.
  12. “Xudo xohlasa, hammasi yaxshi bo‘ladi”, deb yaxshi umid berish.

 

Xulosa qilib aytamizki, har tomonlama yaxshi niyatda, ta’sirchan uslubda, samimiyat bilan qilingan nasihat katta ajr-savoblarga sabab bo‘ladi. U insonlar o‘rtasida yomonlikni mavh qilib, yaxshilikni bardavom bo‘lishi uchun xizmat qiladi. 

 

Ruhiddin Akbarov,

O‘zbekiston musulmonlar idorasining

Qashqadaryo viloyati vakilligi xodimi

Maqolalar