Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyul, 2025   |   15 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:59
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyul, 2025, 15 Muharram, 1447

Payg'ambar alayhissalomga itoat – Allohga itoatdir

23.10.2020   2303   4 min.
Payg'ambar alayhissalomga itoat – Allohga itoatdir

Alloh subhanahu va taolo Qur'oni karimning Niso surasi, 80-oyatida mana shunday marhamat qiladi:


اَعُوذُ بِالله مِنَ اشَّيْطانِ الرَّجِيم * بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ *


مَّنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللّهَ وَمَن تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً

Ma'nosi: 

“Kimki Payg'ambarga itoat etsa, muhaqqaq, Allohga itoat etgan bo'lur. Kimki (itoatdan) yuz o'girsa (ranjimang), Biz sizni ularning ustiga qo'riqchi qilib yubormadik”.

ShARH: Rasululloh sollallohu alayhi va sallamga itoat etgan kishi Allohga itoat etganlik maqomiga erishadi va jannatga kiradi.

Payg'ambar alayhissalom Allohning bandasi, elchisidir. U zotning axloqi Qur'ondir. Allohga ishonganlar uchun dunyo va oxirat ishlarining barchasida eng go'zal o'rnak u zotdirlar. 

Aytgan so'zlari va qilgan ishlari Allohning tasarrufi va izni ostidadir. Qur'onni o'z hayotlariga mukammal tarzda joriy eta olgan zotdirlar. U zotning buyurganlari butkul Qur'onning ruhiga muvofiq bo'lib, faqat o'z zamonlari bilan bog'liq emas, balki barcha zamonlarga tegishlidir. Chunki u zotga Qur'onni ochiq sharhlash va tatbiq etish layoqati berilgan va hikmat o'rgatilgan. Chunonchi, Nahl surasi, 44-oyatida aytiladi (ma'nosi): “(Biz u oldingi payg'ambarlarni) ochiq hujjatlar va Kitoblar bilan (yuborganmiz). Sizga ham (ushbu) Zikrni (Qur'onni) nozil qildik, toki insonlar uchun nozil qilingan narsani ularga (tushuntirib) bayon qilib bering. Toki (yaxshi) tafakkur qilsinlar”.

Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: «Bilinglarki, Alloh menga Qur'on bilan birga uning bir mislini (uning tatbiqoti va sharhi o'laroq) vahy qilgandir», deb marhamat qilganlar.

Oyatda ta'kidlanganidek, Allohga itoat va muhabbat Uning Rasuliga – u zotning sunnatiga ergashmoq bilan amalga oshadi. Kimki bularga ko'ngil rohati bilan taslim bo'lmasa, iymon keltirgan hisoblanmaydi (“Fayzul-Furqon”).  

Niso surasi, 59-oyat ma'nosi: “Ey iymon keltirganlar! Allohga itoat etinglar va Payg'ambarga itoat etinglar va o'zlaringizdan bo'lgan ishboshilarga ham…”

Niso surasi, 64-oyat ma'nosi: “Biz har bir payg'ambarni faqatgina – Allohning izni (amri) bilan – ularga itoat etilmog'i uchun yubordik”.

Niso surasi, 69-oyat ma'nosi: “Kimda-kim Allohga va Payg'ambarga (sidqi dildan) itoat etsa, ana o'shalar Alloh ne'mat bergan payg'ambarlar, siddiqlar, shahidlar va solih zotlar bilan birga bo'lgaydirlar. Ular qanday go'zal hamrohdirlar!” 

Oli Imron surasi, 172-oyat ma'nosi: “U (mo''min)lar o'zlariga jarohat etganidan keyin ham (mushriklarni quvib, orqaga surib tashlash uchun) Alloh va Rasuli(ning chaqirig'i)ga itoat etganlardir. Oralaridan go'zal amal qilganlar va muttaqiy bo'lganlar (Allohning amrlariga mos yashab, gunohlardan saqlanganlar) uchun ulug' mukofot bordir”.

Isro surasi, 16-oyat ma'nosi: “Biz qachon biror mamlakatni halok qilishni xohlasak, uning (maishatparast va) to'qchilikdan yayragan (o'zini boy ko'rib, Allohga ehtiyoj sezmagan) kattalariga (etkazuvchilar orqali ibodat va itoat etishni) buyururmiz. Ular u erda (diniy qoidalarni buzib) fosiqlik (va itoatsizlik) qilishgach, shunda u (yurt)ning ustiga azob so'zi haq (va muqarrar) bo'lur. So'ng Biz uni er bilan yakson qilurmiz”.

 Hazrati Jobir ibn Abdulloh rivoyat qiladilar: Farishtalar: «...Kimki Muhammad sollallohu alayhi va sallamga itoat etsa, Alloh taologa itoat etgan bo'ladi, kimki Muhammad sollallohu alayhi va sallamga osiylik qilsa, Alloh taologa osiylik qilgan bo'ladi...», – deyishdi» («Sahihi Buxoriy», 7281-hadis).

Tarjimon va sharhlovchi

Mirzo Kenjabek

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Jamoat haqining gunohi og‘ir!

10.07.2025   320   1 min.
Jamoat haqining gunohi og‘ir!

O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi xabar berishicha, may oyining 13-sanasida bir kunda 3 mlrd so‘mlik energoresurslarini talon-toroj qilish holatlari aniqlangan. Afsuski, bugun bunday gaz va elektr energiyaga yashirincha ulanib, davlatga milliardlab zarar yetkazgan kimsalar haqidagi xabarlarni tez-tez o‘qib qolamiz.

 

Birovning, ayniqsa, xalq haqidan qo‘rqmay o‘g‘rilik orqali manfaat topmoqchi bo‘layotgan insonlar oramizda ko‘plab topiladi. Bundaylarning nazdida gaz, suv, elektr energiya tuganmas boylik. Undan har kim o‘z manfaati yo‘lida foydalanishi mumkin. Biroq bu ne’matlar xonadonlarga kirib borishi uchun minglab insonlar mehnat qilishini, davlat esa milliardlab mablag‘ sarflashini, ular ham bir kun tugab qolishini xayoliga ham keltirmaydi.

 

Aslida ushbu ne’matlardan oqilona foydalanish, isrof qilmaslik nafaqat fuqarolik majburiyatimiz, balki insoniy vazifamiz, mo‘minlik burchimizdir.

 

Aytish joizki, uyda, ishda, ko‘chada kommunal to‘lovlar atrofida aylanayotgan qator muammolar haqida ko‘p eshitamiz, ba’zan o‘zimiz uning guvohi yoki bevosita ishtirokchisiga aylanamiz. Lekin bu muammolar to‘lovni o‘z vaqtida amalga oshirmaslik yoki ayrim nobop kimsalarning qilmishi oqibatida yuzaga chiqayotgani yodimizga ham kelmaydi. To‘lovlarni imkon bo‘la turib asossiz bahonalar yoki o‘z vaqtida to‘lamaslik yoki hisoblagich jihozlarini tes­kariga aylantirish yoxud har xil hiylalar ishlatib, ularni to‘lashdan qochish davlatning va xalqning haqini yeyish hisoblanadi. Chunki tabiiy boyliklar davlat va xalq mulkidir.

 

Qolaversa, kommunal xizmatlardan foydalanish uchun har bir xonadon ta’minotchilar bilan shartnoma tuzib, qo‘l qo‘ygan va o‘zaro kelishuvda to‘lovni o‘z vaqtida ado etishga kelishgan. Shu bois to‘lovlarni vaqtida ado etishimiz shar’an ham joiz.

 

Ta’kidlash lozimki, xalqning mulkida barcha fuqarolar, xususan, kam ta’minlanganlar, nogironlar, yetim-yesirlar, keksalarning haqi bor. Ulardan foydalanishga kelganda faol bo‘lib, to‘lovga kelganda qochayotgan, paysalga solayotganlar yuqorida zikr etilgan qat­lamlarning ham haqini o‘zlashtirib, nohaq yeyayotganini bilib olsinlar. Zero, Qur’oni karimda: “Ey iymon keltirganlar, bir-bir­laringizning mollaringizni botil yo‘l bilan yemanglar” (Niso surasi 29-oyat), deya ogohlantirilgan. Shunday bo‘lgach, har bir fuqaro o‘zgalarning moliga, ayniqsa, jamoat mulkiga xiyonat etmasligi darkor! Bunga ­e’tiborsizlik oxiratda yomon oqibatlarga olib kelishi mumkin.

 

Havla binti Amr roziyallohu anho rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bunday deganlar: “Ba’zi bir odamlar Allohning mulki (jamoat pullari)ga xiyonat qiladi. Qiyomat kuni ular jahannamga ravona bo‘lishadi” (Imom Buxoriy rivoyati). Shunday ekan, bu masalaga jiddiy yondashishimizga to‘g‘ri keladi.

 

Shuningdek, gaz, elektr energiya va suv kabi ne’matlardan oqilona foydalanish ham dinimiz talabidir. Zero, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Iqtisod qilgan kimsa kambag‘al bo‘lmas, maslahat qilgan pushaymon bo‘lmas” (“Mushkotul na­sobih”), deb tavsiya berganlar.

 

Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Solih hidoyat, go‘zal ko‘rinish va iqtisodli bo‘lish nabiylikning yetmishdan bir juzidir”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).

 

Demak, doim ahli solihlardan bo‘lib, tejamkor bo‘lish, isrofga yo‘l qo‘ymaslik, har bir narsani o‘z o‘rnida, me’yorida tasarruf qilish, keragidan ortiq, behudaga sarflamaslik nabiylikning yetmish juzidan bir juz, yetmish bo‘lagidan bir bo‘lak ekan. Buni har bir mo‘min-musulmon yaxshi anglab, hayotiga tatbiq qilishi lozim.

 

Xulosa qilib aytganda, halollik inson hayotini xotirjam, osoyishta va farovon qi­ladi. Shunday ekan, kommunal to‘lovlarni o‘z vaqtida to‘lab, xalq haqiga xiyonat qilmaylik, azizlar! 

G‘ayrat BOZOROV,

Dehqonobod tumani “Oqrabot ota”

jome masjidi imom-xatibi

Maqolalar