Aziz va muhtaram “Muslim.uz” o'zani muhiblari! ULUG' NYe_''MAT! “MUBAYYaN” asaridan bahramand bo'la boshlaymiz. (1) “MUBAYYaN” asari – ham she'riyat, ham ilm xazinasidir!
Bu asar besh kitobdan iborat:
1) Iymon-e'tiqod kitobi;
2) Namoz kitobi;
3) Zakot kitobi;
4) Ro'za kitobi;
5) Haj kitobi.
Shoh va shoir, alloma va sarkarda Boburning shunday go'zal kitob yozgani – millatimizning sharafidir.
* * *
O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo'yicha qo'mitaning 629-raqamli tavsiyasi bilan nashr etilgan.
* * *
BOBUR MIRZO – BUYuK FAQIH
(Qisqa muqaddima)
بسم الله الرحمن الرحيم
Alloh ta'ologa so'ngsiz hamdu sanolar bo'lsin. Hazrati Rasululloh sollallohu
alayhi va sallam janobimizga cheksiz salotu salomlar bo'lsin.
Alhamdulillah, olimlari podshoh, podshohlari olim bo'lgan xalqning farzandlarimiz.
Buyuk tarixchi olim Abdulhay Lakhnaviy-Hasaniy “Nuzhat ul-xavotir” (“Hotiralar sayri”) asarida yozadi: “U zotning ismini hazrati Hoja Ubaydulloh Ahror o'zlari Zahiruddin Muhammad deb qo'yganlar, lekin turkiy xalqlar orasida Boburshoh deb mashhur bo'lgan, juda ko'p ilmlarda dengizdek ilm olgan. Uning fiqhi Hanafiyda (Hanafiy mazhabi asosida) “Mubayyan” nomli asari bo'lib, unga shayx Zaynuddin (ibn Qutbuddin al-Hanafiy) al-Havofiy “Mubayyin” degan sharh yozgan” (“Nuzhat ul-xavotir” – “Hotiralar sayri”, 314-bet.)
Shunga ko'ra, asar nomi “Mubayyan” ekanligi aniqdir.
XVI asr tazkiralaridan bo'lmish Hasanxoja Nisoriyning «Muzakkiri ahbob» (“Sevimli zotlar yodnomasi”) asarida aytiladi: “Bobur podshohning fazilatlari bisyor va kamolotlari beshumordir. Aruz xususida yozgan risolasi (“Risolai aruz”) bir dengizdirki, ichi javohiru durlar bilan to'ladir. Fiqh masalalarini yana bir risolada mubayyan qilganki, yozuvchisi donishmandligidan nishonadir. Turkiy va forsiyda yaxshi she'rlari bordir. O'shal fiqh risolasining nomi ham «Mubayyan»dir» (Fors tilidan Ismoil Bekjon tarjimasi. Toshkent, Abdulla Qodiriy nomidagi Halq merosi nashriyoti, 1993. 51-53-betlar).
Shoh Bobur «Mubayyan» kitobi orqali buyuk faqih zot ekanini namoyon etadi, asarni o'z valiahd o'g'illari Nosiruddin Humoyun va Komron Mirzolarga dasturulamal sifatida mo'ljallab, ularning siymosi orqali butun xalq ommasiga besh farz fiqhiy masalalarini ta'lim qiladi.
Darhaqiqat, asarda muqaddas islom dinining besh rukni: iymon-e'tiqod, namoz, ro'za, zakot va haj masalalari go'zal she'riy tilda bayon etilgan.
Tahqiq natijasida shunga shohid bo'ldikki, “Mubayyan” asarining asosiy tayangan manba'lari muborak “Muxtasarul-Viqoya” hamda «Hidoya»i sharif kitoblaridir.
Asardagi duo matnlari esa asosan kutubi sittada, ya'ni olti ulug' muhaddisning kitoblarida kelgan hadislardan hamda Imom G'azzoliyning «Ihyou ulumid-din» asaridan tanlab olingan.
Qomusiy alloma, mumtoz shoir, ma'rifatli faqih Zahiruddin Muhammad Bobur qalamiga mansub “Mubayyan” asari Temuriylar davri ijtimoiy, oilaviy, xususiy hayotidagi ilmiy, ma'rifiy, diniy madaniyatning nazmiy ifodasidir.
Mirzo KYeNJABYeK
Joriy yilning 5 iyul kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi hamda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita hamkorligida o‘tkazilib kelinayotgan namunaviy-amaliy tadbirning navbatdagisi Bandixon tumanida o‘tkazildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Surxondaryo viloyati vakili o‘rinbosari Abduxalil domla Abdunazarov boshchiligida o‘tkazilgan tadbirga Surxondaryo viloyati vakilligi rahbariyati, tuman bosh imom-xatiblari hamda otinoyilari, shuningdek, Bandixon tumanidagi masjid imom-xatiblari, noiblari, otinoyilar, Haj-2024 ziyoratchilari va mahalla raislari taklif qilinib ular ishtirokida ishchi guruh tuzildi.
Ishchi guruh a’zolari tomonidan tumanda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar, jazo muddatini o‘tayotganlarning oila a’zolari, jazo muddatini o‘tab qaytganlar, muqaddam sudlanganlar, nogiron va kasalmand, ehtiyojmand fuqarolar, shuningdek tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan umumiy hisobda 30 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot hamda amaliy yordam tadbirlarini olib bordilar
So‘ng ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan masjidlarda peshin namozini ado qilib, yig‘ilgan qavmga “Yurtimizda bo‘layotgan xayrli ishlar”, “Mehr-oqibat va shukronalik fazilati”, “Tinchlik va osoyishtalik qadri” va “Masjidlarni obod qilish” kabi dolzarb mavzularda ma’ruza qilinib, bir yuz o‘ttiz besh nafardan ortiq namozxon qamrab olindi.
Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Bandixon tumani imom-xatiblarining ma’naviy-ma’rifiy hamda masjid boshqaruvidagi faoliyatida kuzatilgan kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
Surxondaryo viloyati tumanlar imom-xatiblari ish samaradorligini oshirishga qaratilgan Ishchi guruhning faoliyati davom etadi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Surxondaryo viloyati vakilligi
matbuot xizmati