O`zbekiston musulmonlari idorasi

Ustozga yo'llangan eng so'nggi maktub

21.09.2020 3267 15 min.

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo'lsin.
Payg'ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo'lsin.

Qo'limizni ko'ksimizga qo'ysak, ichimizdan go'yo eshik qoqqandek to'xtovsiz «duk-duk», «duk-duk», deya sado berayotgan ovoz o'ylab ko'rsak, bekorga dukkillamas ekan…

Bu uning «Hoy, meni ishim, vazifam tugayapdi, men uchun belgilangan muddat nihoya topmoqda, ogoh bo'l!», degani ekan…

Hazrati Umar roziyallohu anhu o'zlariga nasihat qilib:

«Har kuni «Falonchi vafot etdi, Fustonchi vafot topdi…», deyiladi. Hali shunday kun ham keladiki, ul kunda «Umar o'libdi…» deyiladi…», der ekanlar.

Ma'lumingizki, viloyatimiz bosh imom-xatibi marhum Hayrulloh domla Turmatov og'ir dard sabab Alloh taoloning hikmati irodasi ila 16 sentyabr', milodiy 2020 yil, 28 muharram, hijriy 1442 yil, haftaning chorshanba kuni, asr namoziga sanoqli daqiqalar qolganida 44 yoshlarida oxirat safariga rihlat qildilar.

Bu musibat oldida «Innaa lillaahi va innaa ilayhi rooji'uun», demoqdan o'zga chora topolmadik…

Bilganim shul ediki, Ul kishimiz ahli ilmlarni xush ko'radigan, Allohning bayti – masjidlar va qalblari Allohning baytiga bog'langan qadrli qavmlarini sevadigan, vazifasi uchun jonkuyar inson edilar…

Alloh taolo Hayrulloh domlamizni O'z rahmatiga olib, ularning yo'llariga intizor bo'lib, biroq diydorlasha olmagan mehribon hoja onajonlari va ahli oilalari hamda millionlab muxlislari uchun go'zal sabr ato etsin…

Amin…

Bir inson yashasa shunchalik yashar ekan…

Bir inson ota yoki ona bo'lsa shu misol farzandga ota yoxud ona bo'lar ekan.

Muborak juma, 18 sentyabr' kuni butun o'zbegim musulmonlari o'z xonadonlarida, yo'llarida, xususan juma namozlari so'nggida jamoa bo'lib mingga yaqin to'liq xatmi Qur'onlar ortidan marhum ustoz Hayrulloh domlamiz haqlariga xayr va rahmatlarni so'rab duo qildilar.

Qisqa umr kechirdilar – 44 yil. Lekin, shu asnoda asrlarga tatigulik ish qildilar.

Yonlarida birga ishlagan davrimda menga vazifalariga ko'ra rahbar emas, balki akadek munosabatda bo'ldilar.

G'am-u tashvishlari din edi. Din rivoji – ulamolar faoliyati, diniy xodimlar salohiyati, talabalar muvaffaqiyati, qalblari Allohning baytiga bog'langan insonlarni obod, shinam va ko'rkam masjidlarda ibodat qilishini ko'rish ularning eng yuksak rag'bati, istak va umidlari edi. Shodlik va quvonchlari masjid qurilishiga ruxsat berilishi va uning poydevoriga ilk g'isht qo'yilishi edi.

Birgalikda juda ham ko'p martaba tushlik qilganman. Arzon va parhez taomlarni xush ko'rar edilar. Taom uchun ishtahalari yaxshilovchi narsa bu faqatgina diniy muzaffariyatlar, ayniqsa biror bir eski masjidni qayta qurilishiga ruxsat berilishi, imtihonlar yakun topgach kim bo'lmasin viloyatning biror farzandini madrasa talabasi bo'lgani haqidagi xabarlar bo'lar edi.

Har doim imom-xatib va imom noiblarga aytar so'zlarida «Kim omonat faoliyati davomida bitta masjidni yangidan qayta qurmasa, shuningdek, hechsa bir nafyar o'smirni madrasa talabasi bo'lishiga sababchi yoki turtki bo'lmasa u “Men imom-xatib yoki imom noibi bo'lib ishladim…», demasin», degan nasihatlari jaranglar edi.

Jome masjidlar qurilishi va madrasa talabalari o'quv kontrakt to'lovlarini to'lashda saxovatpeshalarga murojaat qilishdan uyalmas va orinmas edilar.

Ishlarida maslahat qilishni juda ham muhim, deb bilar edilar. Bir kuni meni xonalariga chorladilar va aytdilar:

«Nurali… Viloyatimizda missionerlik faoliyati avj olayotgan hududlarni belgilab olsak va o'sha hududlarda ushbu xatarli muammoning echimi o'laroq – yangi jome masjid ochish choralarini ko'rsak…», dedilar.

Maslahat davomida viloyatda to'rtta ana shunday hududlarni belgilab oldik. Ishonsangiz, ular shu kunning ertasiga mazkur to'rtta hududning har biriga shaxsan o'zlari borib, qaysi joydan jome masjid ta'sis etish maqsadga muvofiq va munosibligini o'rganib, telefon orqali menga mazkur masalada rahbarlarga xat tayyorlashimni aytdilar.

Bu yo'lda qayerga borish lozim bo'lsa qatnamoqdan erinmadilar, kimga murojaat qilish lozim bo'lsa murojaatdan tortinmadilar. Natija o'laroq Olmaliq shahrida yangi jome masjid ta'sis etilishiga erishdilar. Bu quvonch va bundan boshqalari ham o'zidan o'zi, shunchaki istak va umid bilan amalga oshmaganiga men guvohman.

Bu xushxabardan so'ng ushbu yangi jome masjidni munosib nom bilan nomlash masalasida mashvarat qilar ekanlar ishxonamizdagi xodimlar davrasida qator nomlarni o'ylab ko'rdik. Lekin birortasidan ularning ko'ngillari yorishmadi. Huddi, boshqa nom qolmagandek ma'lum vaqt jim bo'lib qoldik. Birozdan so'ng shunday dedim:

«Domla! Bir fikr bor. Shu onga qadar 130 ming aholisi mavjud bo'lgan Olmaliq shahrida atigi birgina jome masjid mavjud bo'lib, uning nomi oylar sultoni nomi ila «Ramazoni sharif», deya nomlangan. Musulmonlar Ramazon oyining yangi hilolini ko'rish uchun uzoq vaqt intizor kutadilar. Uni ko'rganlarida esa qalblari shodlik bilan to'ladi.

Bu jome masjid ham Olmaliq shahar aholisi uchun Ramazon oyi hilolidek intizor kutilgan va ko'rinish berishi bilan shahar aholisining qalbini quvonchga to'ldirgan dargoh bo'ldi.

Keling, uning nomini «Ramazoni sharif» jome masjidiga bog'lagan holda «Hilol», deb atasak. Boz ustiga siz marhum ustoz fazilatli shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarini juda ham xush ko'rar edingiz, ular ham sizni munosib yaxshi ko'rar edilar. Ularning ilmlari taralayotgan nashr dargohining nomi ham «Hilol», deb nomlangan…».

Ishonsangiz ushbu ojizona taklifdan domlamizning ko'zlari porlab, o'tirgan o'rinlaridan qalqib turdilar. Shu ondayoq fazilatli shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarining farzandlari Ismoilxon domla bilan bog'lanib, ulardan odob nuqtai nazardan «Hilol» nomidan foydalanishga ijozat so'radilar. Ismoilxon domla ham bu ishdan mamnun ekanliklarini bildirib, so'zlari yakunida «Domla, qurilish bilan bog'liq biror xizmatlar bo'lsa bizga ham ayting», deganlarida, domlamiz ularga javoban «O'z vaqtida albatta, aytaman…», dedilar.

Muloqotdan so'ng domlamiz menga kulibgina qarab «Alloh nasib etib shu masjid bitsin, yoniga aholi foydalanishi uchun marhum ustoz fazilatli shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarining ilmiy meroslari manbai sifatida alohida namunali kutubxona tashkil etaman, ana o'shanda Ismoilxon domlamizga xizmatni aytib, ularni ishga solaman…», deb quvonib ketgan edilar.

Mana shu ularning faoliyati davomida amalga oshirilgan eng so'nggi mehnat, xizmat va jasoratlari bo'ldi…

Ishonamanki, buni hech kim, ayniqsa Olmaliq shahri aholisi aslo va aslo unutmaydi…

Ularga faoliyatlari davomida biror bir ish oson bo'lmagan. Deyarli xonalarida o'tirmas edilar. Har bir yutuqlari ortida juda ko'p mehnatlar, irodalar, o'z navbatida hasratlar, matonatlar va jasoratlar mujassam edi. Bular haqida men bilan soatlab gaplashar edilar. Men bunga guvohman.

Shu bois ularning har bir mashaqqatli ishlari davomida va yakunida ularga qaysidir ma'noda juda ham kichik yoki arzimas bo'lsada tasalli bo'lib, ko'ngillari uchun munosib so'z aytib turar edim.

Quyidagi murojaatim meni ularga mazkur eng so'nggi jasoratli va samarali mehnatlari asnosida bildirgan eng so'nggi murojaatim bo'lgan ekan…

Vaqt topib, uni albatta o'qing…

Assalomu alaykum, qozi domla!!!

Toshkent viloyatida muhtaram muftiy hazratlari boshchiliklarida ellikdan ortiq jome masjidlarni to'liq qayta qurilishida jonbozlik ko'rsatib kelayotganingiz juda ham quvonarli holat…

Bugun esa uzoq yillik umidlaringiz, o'z navbatida tinimsiz so'rovlaringiz va tashabbusingiz natijasi o'laroq Yurtboshimizning ijozatlari bilan Olmaliq shahrida yangidan jome masjid ta'sis etishga ruxsat berilishi, uni «Hilol», deya nomlanishi, unga binosi viloyatning eng namunali jome masjidi sifatida qad rostlashi uchun olti ming kishiga mo'ljallangan ilk tamal toshini qo'yilishi iymonga tashna qalb egalariga sokin tomchilayotgan yomg'ir misol rohatli surur baxsh etdi…

Bundan barcha mo'minlarning qalbi shodlikka to'lib, davlatimiz Rahbari, o'z navbatida muftiy hazratlari, Din ishlari bo'yicha qo'mita, viloyatimiz hokimligi, bu ishda jonbozlik ko'rsatgan biz bilgan va bilmagan har bir mutasaddi mas'ullar haqqiga Alloh taolodan baxt va har ikki dunyo saodatlarini so'rab, mustajob duolar qilayotgan bo'lsalar, ne ajab…

Ochig'i, bunday kutilmagan, shuningdek, xayrli va ajrli ish bilan Sizni va Olmaliq shahri mo'min-musulmonlarini samimiy qalbdan qutlaymiz!!!

Alloh taolo bu va bu misol ajri yuksak mehnatlaringizni xayrlarga vasila qilib, Sizni bundanda ulug'vor ishlar boshida ko'rib yurishni nasib etsin…

Mehribon va yaxshilikni ortig'i bilan mukofotlovchi Alloh taolo bu misol xayrli ishlaringiz evaziga Sizga (Siz qatori biz ojiz bandalarga ham) ikki dunyo saodatini ato etib, jumladan, mushfiq Onajoningiz baxtlariga Sizni, Sizning baxtingizga Ularni va barcha Ahlingizni uzoq yillar har dam va har lahza omon aylasin…

Endigina 3 yoshni qarshi olib, bola tilida bolajoncha «Ota, Ota…», deyishni boshlaganingizda bunday betakror va bebaho nidolaringiz bilan behad quvontirganingiz, ammo ilohiy taqdir ila shu ondayoq yo'qotganingiz, biroq, Sizdek farzandga ota bo'lib hech narsani yo'qotmagan, aksincha, oxirati uchun munosib zaxira qoldirgan mehribon otangiz – Abdumalik otani Alloh taolo o'z rahmatiga olsin…

Menga bir so'zni juda ham ko'p marotaba aytar edingiz… Ochig'i, har gal eshitganimda juda ham ta'sirlanganman…

O'sha so'zlaringizda:

«Men Yurtboshimning ko'zlarida uch marotaba yonma-yon turib ko'z yoshlarini ko'rganman: biri «Zangiota» majmuasida, ikkinchisi Parkent tumanida, uchinchisi Bekobod shahrida.

Bilaman, bu ularning ojizlik yoki chorasizliklari natijasida ko'zlari qa'ridan sizib chiqqan ko'z yoshi emas. Negaki, ular irodali va jasoratli inson. Aksincha, bu ko'z yoshlarini Ularni yurti va unda hayot kechirayotgan xalqining g'ami va dardini his etganlaridan, deb bilaman.

Nurali, agar men shu ko'z yoshlarni ko'ra-bila turib, o'z faoliyatimdagi ish tartibimni o'zgartirmasam o'rnimni boridan yo'g'i (ya'ni, topshirganim) yaxshiroq», degan iztiroblaringiz bor edi.

Rahmat Sizga…

Baxtimizga Siz kabilar bor, ko'p va omon bo'lsin…

Amin…

Bu so'zlarni faqatgina e'tirof va mamnuniyat ma'nosida qabul qilgaysiz…

Hurmat ila,

Toshkent viloyati vakilligidagi barcha xodimlaringiz nomidan,

Nurali Mavlanov…

29 avgust, 2020 yil.

***

Alloh taolo ustoz Hayrulloh domlamizni o'z rahmatiga olsin, ul kishi haqidagi guvohligimizni qabul etsin… Barchamizni oliy jannatida jamlasin… Amin…

O'rinbosarlari

Nurali Mavlanov.

18 sentyabr', 2020 yil.

Manba: https://islom.uz

Maqolalar

MА`LUMOTNI IJTIMOIY TАRMOQLАRDА ULАSHING

"Do‘stimning o‘g‘liga tegmasang, seni oq qilaman"

20.01.2025 3403 8 min.

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Sovchilik ishlari, yuqorida zikr qilinganidek, doimo yengil ko‘chavermaydi. Ba’zi holatlarda bir oilaning o‘zining ichida ham fikr va rag‘batlar to‘qnashib qolishi ro‘y beradi. Gohida ota-onaga yoqqan kelin kuyov bo‘lmish farzandga yoqmay qolishi yoki aksincha bo‘lishi ham mumkin. Bugungi kunimiz voqe’ligida bu muammoni tez-tez uchratib turibmiz.

O‘zimizga internet tarmog‘i orqali kelgan savollardan birini e’tiboringizga havola qilishga ijozat bergaysiz: «Bir kishi qizini do‘stining o‘g‘liga berishni ahd qilgan. Qiz mo‘mina bo‘lib, bir solih yigit bilan turmush qurmoqchi ekan. Ota qizning ko‘ngliga qaramay: «Do‘stimning o‘g‘liga tegmasang, seni oq qilaman», – dedi. Shunday vaqtda otaga quloq solishi kerakmi? Otaning oq qilishi to‘g‘rimi yoki noto‘g‘rimi?».

Bunga o‘xshash savol va hodisalar oz emas.

Boshqa muammolar qatori, bu muammoni ham dinimiz ta’limotlari asosida hal qilishimiz kerak bo‘ladi. Buning uchun esa, dinimizning bu boradagi ta’limotlarini qunt bilan o‘rganishimiz va ularga ixlos bilan amal qilishimiz lozim bo‘ladi.

عَنْ خَنْسَاءَ بِنْتِ خِدَامٍ الْأَنْصَارِيَّةِ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: أَنَّ أَبَاهَا زَوَّجَهَا وَهِيَ ثَيِّبٌ فَكَرِهَتْ ذَلِكَ، فَأَتَتْ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم فَرَدَّ نِكَاحَهُ. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ وَأَبُو دَاوُدَ.

Xonsa bintu Xidom al-Ansoriya roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Otasi u kishini so‘ramay, juvon holida erga berdi. Bu unga yoqmay, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga keldi. Bas, u zot uning nikohini bekor qildilar» (Buxoriy va Abu Dovud rivoyat qilganlar).

Demak, juvon ayolni o‘zidan so‘ramay yoki majbur qilib birovning nikohiga berib bo‘lmaydi. Islom dini bunday vaqtda o‘sha ayolga qoziga arz qilish huquqini beradi. Arz qilingan chog‘ida esa, qozi unday nikohni buzish haqida hukm chiqaradi. Izn so‘ramay nikohlangan chog‘da ish ayolning roziligiga bog‘liq bo‘lib qoladi. U: «Roziman», desa, nikoh nikoh bo‘ladi, bo‘lmasa, buziladi.

وَجَاءَتْ جَارِيَةٌ بِكْرٌ إِلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم، فَذَكَرَتْ أَنَّ أَبَاهَا زَوَّجَهَا وَهِيَ كَارِهَةٌ فَخَيَّرَهَا النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم. رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَأَحْمَدُ.

«Bir bokira qiz Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kelib, otasi uni yoqtirmasa ham erga berganini zikr qildi. Shunda Nabiy sollallohu alayhi vasallam ixtiyorni uning o‘ziga berdilar».

Abu Dovud va Ahmad rivoyat qilganlar.

Bunday holatda o‘sha qiz nikohda qolishni iroda qilsa, nikoh aqdi kuchga kiradi, bo‘lmasa, yo‘q.

Bu ish Islomda ayol-qizlarning erki, haq-huquqlari qanchalik rioya qilinishini ko‘rsatadi. Zotan, shu hukmdan boshqasi to‘g‘ri ham emas. Chunki nikoh – umr savdosi, ko‘ngil masalasi. Ko‘ngliga yoqmagan odam bilan bir yostiqqa bosh qo‘yib, umr bo‘yi yashash oson bo‘libdimi? Odatda, erkaklar avval o‘zlari rozi, talabgor bo‘lib sovchi qo‘yganlari uchun ularning roziligi haqida rivoyatlar kelmagan. Rozilik haqida, asosan, ayol-qizlar haqidagi rivoyatlar kelgan. Bu hayot taqozosidir.

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: أَنَّ فَتَاةً دَخَلَتْ عَلَيْهَا فَقَالَتْ إِنَّ أَبِي زَوَّجَنِي ابْنَ أَخِيهِ لِيَرْفَعَ بِي خَسِيسَتَهُ وَأَنَا كَارِهَةٌ، قَالَتِ اجْلِسِي حَتَّى يَأْتِيَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم، فَجَاءَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم فَأَخْبَرَتْهُ، فَأَرْسَلَ إِلَى أَبِيهَا فَدَعَاهُ فَجَعَلَ الْأَمْرَ إِلَيْهَا، فَقَالَتْ: يَا رَسُولَ اللهِ قَدْ أَجَزْتُ مَا صَنَعَ أَبِي وَلَكِنْ أَرَدْتُ أَنْ أُعْلِمَ النِّسَاءَ أَنَّ لَيْسَ لِلْآبَاءِ مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ. رَوَاهُ النَّسَائِيُّ.

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Bir qiz u kishining oldiga kelib:

«Otam meni o‘z ukasining o‘g‘liga turmushga berdi. Bu bilan pastligini ko‘tarmoqchi. Men buni xush ko‘rmayman», – dedi.

U kishi: «To Rasululloh sollallohu alayhi vasallam kelgunlaricha o‘tirib tur», – dedilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam kelganlaridan keyin xabar berdilar. U zot uning otasiga odam yuborib, chaqirtirib keldilar. So‘ngra ixtiyorni qizga berdilar. Shunda u:

«Yo Rasululloh, otam qilgan narsani joiz qildim. Lekin ayollarga bu ishda otalarga hech narsa yo‘qligini bildirib qo‘yishni iroda qilgan edim», – dedi» (Nasaiy rivoyat qilgan).

Demak, o‘zlariga turmush o‘rtog‘i tanlashda qizlarimizning haqlari bor ekan. Ularning roziligini so‘rashda esa ishboshilar – qizning otasi, aka-ukasi yoki amaki-tog‘asi bo‘ladimi, kim bo‘lsa ham, albatta, majbur qilmasdan, nihoyatda odob-axloq bilan muomala qilishlari kerak bo‘ladi. Bu ish hadisda kelgan narsa bo‘lib, shariatimizning qonunidir! Bizda esa, afsuski, shariatning hukmi bir chetda qolib, odamlar o‘zicha chiqarib olgan urf-odatlar, bid’at-xurofotlar hukm suradigan bo‘lib qolgan.

Bu borada barcha ota-onalar va ishboshilar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan o‘rnak olishlari zarur. Keling, buning uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘z qizlariga bu borada qanday muomala qilganlarini o‘rganaylik.

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا أَرَادَ أَنْ يُزَوِّجَ شَيْئًا مِنْ بَنَاتِهِ جَلَسَ إِلَى خِدْرِهَا، فَقَالَ: إِنَّ فُلَانًا يَذْكُرُ فُلَانَةً، يُسَمِّيهَا وَيُسَمِّي الرَّجُلَ الَّذِي ذَكَرَهَا فَإِنْ هِيَ سَكَتَتْ زَوَّجَهَا، وَإِنْ هِيَ كَرِهَتْ نَقَرَتِ السِّتْرَ، فَإِذَا نَقَرَتْهُ لَمْ يُزَوِّجْهَا. رَوَاهُ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ.

Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qachon qizlaridan birortasini uzatmoqi bo‘lsalar, uning pardasi oldiga o‘tirib, «Falonchi Falonani zikr qilmoqda», deb, uning ham, uni zikr qilgan erkakning ham ismini aytar edilar. Agar u sukut saqlasa, nikohlar edilar. Agar u qiz yoqtirmasa, pardani chertar edi. Qachon qiz pardani chertsa, uni nikohlamas edilar».

Ahmad rivoyat qilgan.

Olamlarning sarvari, Robbul olamiynning Rasuli bo‘lgan zotning o‘z qizlari bilan nikoh, oila qurish borasida qilgan muomalalariga nazar soling. Qanday yuksak odob! Qanday oliy madaniyat! Qizlarning odobini, axloqini ko‘ring!

عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبيِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ، عِنْدَنَا يَتِيمَةٌ قَدْ خَطَبَهَا رَجُلَانِ مُوسِرٌ وَمُعْسِرٌ، هِيَ تَهْوَى الْمُعْسِرَ وَنَحْنُ نَهْوَى الْمُوسِرَ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: لَمْ يُرَ لِلْمُتَحَابِّينَ مِثْلُ النِّكَاحِ. رَوَاهُ ابْنُ مَاجَهْ.

Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bir kishi kelib:

«Yo Rasululloh! Bizning bir yetim qizimizga ikki kishi – bir boy va bir kambag‘al sovchilik qildi. U kambag‘alni istayapti, biz boyni istayapmiz», – dedi.

Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:

«Sevishganlar uchun nikohga o‘xshagani ko‘rilmagan», – dedilar».

Ibn Moja rivoyat qilgan.

Bu hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yetim qizning ko‘ngliga qanchalik e’tibor berganlariga qarang! Kim bo‘lishidan qat’i nazar, insonning ko‘ngli bor. Uning rioyasini qilish kerak.

Ammo, ushbu o‘ta muhim masalaning ikkinchi tarafi ham bor. Bunda bolalarning ota-onalariga qarshi chiqishlari noqulay holatga sabab bo‘ladi.

"Baxtiyor oila" kitobidan