Cavol: Hozirgi kunda umrada odam ko'paygani uchun Hajarul asvad oldida odamlar ko'payib ketdi. Ular ichida Hajarul asvadni o'paman deb, ayollar ham tiqilinchga kirishmoqda. Ularning bu ishlari xato emasmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohim. Bunday tiqilinch paytlarda ayol kishi aslo Hajarul asvadga yaqinlashmasligi kerak. Bu haqda “Durrul muxtor” kitobida bunday deyilgan: “Ayol kishi tiqilinchda Hajarul asvadga yaqinlashmaydi. Chunki ayol kishi erkaklarga yopishishdan qaytarilgan”.
Qolaversa ayol kishi tiqilinch holatda Hajarul asvadga yaqinlashsa, avratlarini ochilib ketishi, nomahramlarga yopishish kabi o'zi bilmagan holatda bir qancha gunohlarni sodir etib qo'yadi.
Shuni ham ta'kidlash kerakki, ayollar hech qachon Hajarul asvadni o'pmasin deyilmaydi, chunki uni istilom qilish haqida Nabiy sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Allohga qasamki, albatta, Alloh Hajarul asvadni qiyomat kuni ikki ko'rar ko'zi bor, nutq qilar tili bor holda chiqaradi. U o'zini kim haq ila istilom qilgan bo'lsa, o'shanga guvohlik beradi”,(Imom Termiziy rivoyati).
Yuqoridagi hadisga e'tibor berilsa, unda “istilom qilgan bo'lsa”, deyilmoqda. “Istilom” so'zi Hajarul asvadni o'pishdan ko'ra kengroq ma'noni ifolaydi. Birovga ozor bermasdan Hajarul asvad oldiga borib, uni o'piladi. Tiqilinch bo'lsa, yaqinrog'iga borib, qo'lini yoki qo'lidagi hassa yoki shu kabi biror narsani Hajarul asvadga tekkazib, shuni o'padi. Buning ham iloji bo'lmasa, o'sha tomonga yuzlanib, qo'llarini ko'tarib, takbir, tahlil, hamd va Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot aytadi. Shularning barchasi “istilom” deyiladi.
Kimdir Umra yoki Hajga borib, Hajarul asvadni o'pa olmagan bo'lsa, Umra yoki Haji nuqsonli bo'ldi degani emas. Chunki uzoqdan turib unga qarab qo'l ko'tarish ham o'pishning o'rniga o'tadi. Buni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning o'zlari o'rgatganlar.
Shuningdek, barcha mo''tabar diniy manbalarda Hajarul asvadni istilom qilish har doim sunnat emas, balki tavofning sunnatlaridan ekani ta'kidlangan. Ya'ni tavofni boshlamoqchi bo'lgan kishi uni istilom qilib boshlaydi. Boshqa vaqtda bu amal sunnat hisoblanmaydi. Vallohu a'lam.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev nomiga ma’naviy hayotimizda muhim o‘rin egallagan, azaldan xalqimizga xos bo‘lgan mehr-oqibat, bag‘rikenglik va saxovat kabi olijanob fazilatlarni o‘zida mujassam etgan muqaddas Qurbon hayiti – Iyd al-Adho munosabati bilan xorijiy davlatlar va hukumatlar, nufuzli xalqaro tashkilotlar va mintaqaviy tuzilmalar rahbarlaridan tabrik maktublari kelib tushmoqda.
Xorijiy hamkorlar o‘z qutlovlarida O‘zbekistonning ko‘p millatli xalqiga chuqur hurmat bildirgan holda, yurtimizga tinchlik, farovonlik va ravnaq tilab, do‘stlik va o‘zaro manfaatli hamkorlik aloqalarini har tomonlama rivojlantirishga qat’iy intilishlarini ta’kidlamoqdalar.
Jumladan, quyidagilar o‘z tabriklarini yo‘llagan:
Qozog‘iston Respublikasi Prezidenti Qasim-Jomart Toqayev;
Qirg‘iz Respublikasi Prezidenti Sadir Japarov;
Tojikiston Respublikasi Prezidenti Emomali Rahmon;
Turkmaniston Prezidenti Serdar Berdimuhamedov;
Turkman xalqining milliy yetakchisi, Turkmaniston Xalq Maslahati Raisi Gurbanguli Berdimuhamedov;
Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Ilhom Aliyev;
Qozog‘iston Respublikasining birinchi Prezidenti Nursulton Nazarboyev;
Misr Arab Respublikasi Prezidenti Abdulfattoh as-Sisi;
Turkiya Respublikasi Prezidenti Rejep Tayyip Erdog‘an;
Eron Islom Respublikasi Prezidenti Mas’ud Pezeshkiyon;
Birlashgan Arab Amirliklari Prezidenti Shayx Muhammad bin Zoid Ol Nahayon;
Birlashgan Arab Amirliklari Vitse-prezidenti, Bosh vaziri, Dubay amirligi hokimi Shayx Muhammad bin Roshid Ol Maktum;
Birlashgan Arab Amirliklari Vitse-prezidenti, Bosh vaziri o‘rinbosari, Prezident ishlari bo‘yicha vaziri Shayx Mansur bin Zoid Ol Nahayon;
Birlashgan Arab Amirliklari Bosh vaziri o‘rinbosari, ichki ishlar vaziri Shayx Sayf bin Zoid Ol Nahayon;
Kuvayt Davlati Amiri Shayx Mish’al al-Ahmad al-Jobir as-Saboh;
Qatar Davlati Amiri Shayx Tamim bin Hamad Ol Soniy;
Qatar Davlati Amiri o‘rinbosari Shayx Abdulloh bin Hamad bin Halif Ol Soniy;
O‘mon Sultoni Haysam bin Toriq;
Iordaniya Hoshimiylar Podshohligi Podshohi Abdulla II;
Jazoir Xalq Demokratik Respublikasi Prezidenti Abdulmajid Tebbun;
Falastin Davlati Prezidenti Mahmud Abbos;
Islom hamkorlik tashkiloti bosh kotibi Husayn Ibrohim Toha;
Turkiy davlatlar tashkiloti bosh kotibi Kubanichbek Omuraliyev;
Turkiy davlatlar tashkiloti Oqsoqollar kengashi raisi Binali Yildirim;
Iqtisodiy hamkorlik tashkiloti bosh kotibi Asad Majid Xon;
Kavkaz musulmonlari idorasi raisi shayxulislom Ollohshukur Poshshozoda.
Qutlovlar kelishda davom etmoqda.
President.uz