Azon va iqomatni eshitgan kishi muazzin nima desa, o'shani takrorlaydi. Faqat «Hayya 'alal solah, Hayya 'alal falah», deganda:
لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ
«La havla va la quvvata illa billah», deb aytadi.
«Assolatu xoyrum minan navm», desa:
صَدَقْتَ وَبَرَرْتَ
«sodaqta va barorta» yoki
صَدَقَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، الصَّلاَةُ خَيْرٌ مِنَ النَّوْمِ
«sodaqa rosululloh assolatu xoyrum minan navm», deydi. Agar «qod qomatis solah», desa:
أَقَامَهَا اللهُ وَأَدَامَهَا
«aqomahallohu va adamaha», deydi. Agar «ashhadu anna Muhammadar rosululloh», desa, «va ana ashhadu anna Muhammadar rosululloh», deb, ortidan:
رَضِيتُ بِاللهِ رَبًّا وَبِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَسُولاً وَبِالإِسْلاَمِ دِينًا
«roziytu billahi robban va biMuhammadin sollallohu alayhi vasallama rosulan va bilIslami diyna», deydi. Azonning hammasini eshitib bo'lganidan keyin Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salovot aytib, ortidan mana bu duoni o'qiydi:
اللهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ وَالصَّلاَةِ القَائِمَةِ آتِ مُحَمَّدًا الوَسِيلَةَ وَالفَضِيلَةَ وَابْعَثْهُ مَقَامًا مُحْمُودًا الَّذِي وَعَدْتَهُ
«Allohumma robba hazihid da'vatit tammah vassolatil qoimah, ati Muhammadanil vasiylata val faziylah vab'ashu maqomam mahmudanillaziy va'adtah» (Ey bu komil duoning va qoim bo'lgan namozning egasi Allohim, Muhammadga vasila va fazilat ber, u zotni va'da qilganing maqtovli maqomda tiriltir). So'ngra xohlaganicha dunyoviy va uxroviy duolarni qilaveradi.
Abu Said Hudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Qachon azonni eshitsanglar muazzin nima desa, o'shani aytinglar», dedilar.
Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.
Imom Navaviyning «Al-Azkor» kitobidan
Hanafiy mazhabimiz fiqh kitoblarida namozdagi qiroatga doir masalalar, shuningdek, qiroat hamda alohida bob yoki fasllarda batafsil bayon qilingan. Chunki qiroat namoz ichidagi farzlardan biridir. Namozda qiroat mukammal bo‘lmog‘i zarur.
Fiqh kitoblarimizda, shuningdek, namozga tegishli ilmlarni o‘qib-o‘rganish tungi nafl (tahajjud)ning savobidan ortiqroq va afzal ekani ham ta’kidlangan.
Biz “Hidoya”, “Muxtasarul-viqoya”, “al-Ixtiyor”, “Maslakul-muttaqiyn” va boshqa o‘nlab hanafiy mazhabimiz fiqh kitoblarida bayon etilgan namozda Qur’on oyatlarini xato qilmaslikka doir masalalarni va fatvolarni jamlab, ikki qismli kitob qilinadi.
Kitobning 1-qismi besh vaqt namozda zam sura qilib o‘qiladigan oyatlar qiroatida yuz beradigan xatoliklarga doir muhim ma’lumotlar to‘plandi. Quyida shu kitobning 1-qismidan parcha havola etmoqdamiz:
Imom Saraxsiyning “Muhit” asari va boshqa manbalar asosida
O‘zRFASHI katta ilmiy xodimi, ToshDSHU dots.nti
Bahriddin UMURZOQOV tayyorladi.