Sayt test holatida ishlamoqda!
05 Yanvar, 2025   |   5 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:33
Asr
15:27
Shom
17:11
Xufton
18:30
Bismillah
05 Yanvar, 2025, 5 Rajab, 1446

HANAFIY MAZHABIDA NAMOZDAGI QIYoM, RUKU VA SAJDA BORASIDA

14.06.2024   1032   2 min.
HANAFIY MAZHABIDA NAMOZDAGI QIYoM, RUKU VA SAJDA BORASIDA

Rukudan avval va rukudan keyin qo'l ko'tarish masalasi. Hanafiy va Molikiy mazhab ulamolari namozda rukudan avval va rukudan keyin yoki ikkinchi rakatning qiyomiga turganda qo'l ko'tarilmasligini aytadilar (buni raf'ul-yadayn masalasi ham deyiladi). Bu so'zlariga quyidagi hadisni dalil qilal
Samura roziyallohu anhudan rivoyat qili. nadi: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bizning oldimizga chiqib: “Nimaga sizlarning ikki qo'llaringizni qaysar otning dumiga o'xshab ko'tarayotganingizni ko'ryapman?! Namozda sokin turinglar” dedilar» (Imom Muslim rivoyati).
Asvaddan rivoyat qilinadi: “Umar ibn Hattobning avvalgi takbirda ikki qo'lini ko'targanini ko'rdim. Keyin buni qaytarmadi” (Imom Tahoviy rivoyati).
Imom Abu Ja'far Tahoviy aytadilar: “Aliy roziyallohu anhuning avvalgi takbirdan boshqa o'rinlarda qo'l ko'tarishni tark qilganlari sahihdir. Nabiy sollallohu alayhi va sallamdan keyin bu ishni qilishlari, u kishining nazdida namozda qo'l ko'tarish hadisining nasxligi (bekor bo'lgani) sobit bo'lganligi sabablidir”.
Termiziy rivoyat qiladi: «Osim ibn Kulayb otasidan, u Alqamadan rivoyat qiladi: “Abdulloh ibn roziyallohu anhu aytadi: “Sizlarga Rasulullohu alayhi va sallamning namozlarini o'qib
beraymi?” deb namoz o'qidi. Ikki qo'lini birinchi martada ko'targandan boshqa ko'tarmadi”».
Biz xanafiylar takbiri tahrimadan boshqa o'rinlardagi qo'l ko'tarishni nasx (hukmi bekor) bo'lgan deb aytamiz. Ma'lumki, agar ikkita sunnat bir-biriga karama-qarshi kelib qolsa, bu borada sahobalarning so'zlari va amallari ustun qo'yiladi. Agar ularning so'zlari va amallari ixtilofli bo'lsa, qiyos ustun qo'yiladi. Bu masalada qiyos qo'lni ko'tarmaslikni taqozo qiladi. Chunki namozda a'zolar sokin va xushu'li bo'lishi kerak.

Saydulloh G'aniyev,
Uychi tuman "Islom nuri" jome msjidi imom xatibi

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Namozda qiroat masalasi

4.01.2025   2038   2 min.
Namozda qiroat masalasi

Hanafiy mazhabimiz fiqh kitoblarida namozdagi qiroatga doir masalalar, shu­ningdek, qiroat hamda alohida bob yoki fasllarda batafsil bayon qilingan. Chunki qiroat namoz ichidagi farzlardan biridir. Namozda qiroat mukammal bo‘lmog‘i zarur.
Fiqh kitoblarimizda, shuningdek, na­mozga tegishli ilmlarni o‘qib-o‘rganish tungi nafl (tahajjud)ning savobidan or­tiqroq va afzal ekani ham ta’kidlangan.

Biz “Hidoya”, “Muxtasarul-viqoya”, “al-Ix­tiyor”, “Maslakul-muttaqiyn” va bosh­qa o‘n­lab hanafiy mazhabimiz fiqh kitobla­rida bayon etilgan namozda Qur’on oyatla­rini xato qilmaslikka doir masalalarni va fatvolarni jamlab, ikki qismli kitob qilinadi.
Kitobning 1-qismi besh vaqt namozda zam sura qilib o‘qiladigan oyatlar qiroatida yuz beradigan xatoliklarga doir muhim ma’lumotlar to‘plandi. Quyida shu kitobning 1-qismidan parcha havola etmoqdamiz:

  1. Namozxon Masad surasining “Tabbat yadaa abii Lahab” (تبت يدا أبي لهب ) jumlasini “Tabbat adaa abi Lahab” (تبت أدا أبي لهب ) deb o‘qisa, namozi buziladi.
  2. Quraysh surasi qiroatida “Rihlata-sh-shitai va-s-soyf” (رحلة الشتاء والصيف) jumlasidagi “soyf” (صيف) ni “siyn” (س) bilan “sayf” (سيف) deb o‘qisa, namozi buziladi.
  3. Shuningdek, mazkur jumladagi “shitaaun” (شتاء) so‘zini “to” (ط) harfi bilan “shitoun” (شطاء) deb o‘qisa, namozi buziladi.
  4. Mazkur sura oxiridagi “…ka’asfin…” (كعصف) so‘zining (harflari o‘rnini almashtirib) “ka’afsin” (كعفص) deb o‘qisa, namozi buziladi.
  5. Ma’un surasi qiroatida “…yadu’’u-l-yatiym” (يدع اليتيم) jumlasini “…yaduu-l-yatiym” (يدع اليتيم) deb “ayn”ni tashdidsiz (ya’ni, bitta qilib) o‘qisa, namozi buzilmaydi. Lekin “dol”ni sukunli qilib “yad’u-l-yatiym” (يدع اليتيم) deb o‘qisa, namozi buziladi.
  6. Falaq surasi qiroatida “va min sharri g‘osiqin izaa vaqab” (ومن شر غاسق إذا وقب) jumlasidagi “g‘osiqin” so‘zini “fosiqin” deb o‘qisa, namozi buziladi.
  7. Naas surasi qiroatida “…Mina-l-jinna­ti va-n-naas” jumlasini “mina-l-jinnata” deb nasb qilib o‘qisa, namozi buziladi.
  8. Fiyl surasidagi “…kaydahum fiy tazliyl” (كيدهم في تضليل) jumlasini “Zo-izg‘i” (ظ) harfi bilan o‘qisa, ba’zi ulamolar “namoz durust bo‘lmaydi”, deyishgan.
  9. Tiyn surasi boshlanishida “Va-t-tiyn” so‘zini “to-itqi” (ط) harfi bilan o‘qisa, namozi buziladi.
  10. Ixlos surasining “Qul huvallohu ahad” (قل هو الله احد) jumlasidagi “ahad” (احد) so‘zini “te” (ت) harfi bilan “ahat” (احت) deb o‘qisa, namozi buziladi.

    Davomi bor...

Imom Saraxsiyning “Muhit” asari va boshqa manbalar asosida
O‘zRFASHI katta ilmiy xodimi, ToshDSHU dots.nti
Bahriddin UMURZOQOV tayyorladi.